Academie voor de Rechtsstaat
De stikstofcrisis, de coronapandemie, de klimaatcrisis, de toeslagenaffaire; een opeenstapeling van crises zet democratische instituties in toenemende mate onder druk.
We lijken langzaam maar zeker af te stevenen op een crisis van de democratische rechtsstaat. Om het tij te keren is een gedegen kennis en inzicht in het functioneren van de rechtsstaat onontbeerlijk. Het draait daarbij nooit alleen om een effectieve en efficiënte overheid. Het gaat vooral ook om een rechtsstatelijk, transparant, zorgvuldig, legitiem en daarmee gezaghebbend openbaar bestuur.
Om de weerbaarheid van de democratie te vergroten is kennis en diepgaand inzicht in de beginselen van de rechtsstaat en hun werking in de praktijk van groot belang. Met de Academie voor de Rechtsstaat biedt het Centre for Professional Learning van de Universiteit Leiden in nauwe samenwerking met het Montesquieu Instituut een stevige basis in de grondbeginselen van de democratische rechtsstaat voor iedereen die een rol speelt binnen het openbaar bestuur of daar intensief mee te maken heeft, zoals bijvoorbeeld ambtenaren, medewerkers van politici en journalisten. De opzet van de Academie voor de Rechtsstaat is tweeledig.
Basiskennis
Allereerst biedt de Academie voor de Rechtsstaat de hoognodige constitutionele basiskennis. Denk bijvoorbeeld aan de legitimiteit van het handelen van de staat, het legaliteitsbeginsel, het beginsel van de ministeriële verantwoordelijkheid, de scheiding en spreiding van machten, de onafhankelijke rechterlijke macht, de vrije media en het borgen van individuele grondrechten en vrijheden voor burgers.
Praktische dilemma's
Daarnaast werkt de Academie aan het vergroten van inzicht in de dilemma’s in de praktijk. Want maar al te vaak werkt het ene recht nadelig voor het andere recht. Hoe daarmee om te gaan vraagt om diepgaand begrip van het recht en de werking van onze democratie, en een doorleefd besef van de precaire balans tussen de spanningen die inherent zijn aan de democratie.
5 gesubsidieerde plekken
Stichting Democratie & Media (SDM) stelt maximaal vijf plaatsen voor journalisten bij deze leergang kosteloos beschikbaar. Onderin deze pagina kun je meer informatie vinden over deze mogelijkheid en hoe je hiervoor in aanmerking komt.
De Academie voor de Rechtsstaat organiseert een leergang waarin professionals aan de slag gaan met basiskennis, praktische dilemma’s en verdiepende discussies. Elke dag is georganiseerd rond een ander rechtsstatelijk thema en elke dag staat ook een andere instelling in het hart van de democratie centraal. De helft van elke lesdag vindt plaats bij de universiteit aan de Schouwburgstraat 2 in Den Haag, de andere helft brengen we door bij een Haagse instelling.
Deelnemers werken aan actuele casuïstiek waarin dilemma’s rond de rechtsstaat een gezicht krijgen. Wetenschappers bieden naast de basiskennis reflectie op de casuïstiek vanuit diverse disciplines. Naast de feitenkennis van de rechtsstaat, leren de deelnemers met verschillende achtergronden elkaars perspectief op de rechtsstaat beter begrijpen. Op deze manier bouwt de Academie mee aan het doorbreken van scheidslijnen die het functioneren van de democratische rechtsstaat bemoeilijken.
Voorlopige planning van de zomerleergang 2024 (let op: de volgorde van de modules wordt nog definitef gemaakt):
|
Zomer leergang 2024 |
|||
|
datum |
Module |
Thema |
Instituut |
|
Vrijdag 17 mei 2024 |
1 |
De basisbeginselen van de Rechtsstaat |
Tweede Kamer |
|
Vrijdag 31 mei 2024 |
2 |
Luisteren naar burgers |
Ombudsman |
|
Vrijdag 14 juni 2024 |
3 |
Grondrechten |
Autoriteit Persoonsgegevens |
|
Vrijdag 28 juni 2024 |
4 |
Transparantie |
Kranten of televisie-redactie |
|
Zomerreces |
|
Reflectie opdracht |
|
|
Vrijdag 6 september 2024 |
5 |
Vertrouwen |
Raad van State |
|
Vrijdag 20 september 2024 |
6 |
Afrekencultuur of leercultuur? |
Algemene Rekenkamer |
|
Vrijdag 11 oktober 2024 |
7 |
Integriteit |
Eerste Kamer |
De leergang is bedoeld voor hoger opgeleide professionals, die uit hoofde van hun functie onderdeel uitmaken van, en/of een bijdrage leveren aan het functioneren van de Nederlandse democratische rechtsstaat. Het streven is om elke lichting van deelnemers aan een programma, totaal bestaand uit maximaal 22 personen, samen te stellen uit deelnemers met diverse achtergronden, zoals beleidsadviseurs, juridische adviseurs, politieke adviseurs en journalisten. Hierdoor leren mensen met verschillende functies en daarmee samenhangend perspectief op de Rechtsstaat van elkaar.
Het docentencorps bestaat enerzijds uit wetenschappers van het Montesquieu Instituut, die zich vanuit diverse disciplines met de rechtsstaat bezig houden (zoals bestuurskunde, rechtsgeleerdheid, politicologie en geschiedenis). Anderzijds worden ervaren praktijkdeskundigen ingezet om zowel academische diepte als toepassingsgerichtheid te bewerkstelligen.
Vrijdag 17 mei
Vrijdag 31 mei
Vrijdag 14 juni
Vrijdag 28 juni
Vrijdag 6 september
Vrijdag 20 september
Vrijdag 11 oktober
Deadline: aanmelden is mogelijk tot en met donderdag 25 april.
Kosten: €4.750,-
Journalisten: Stichting Democratie & Media (SDM) stelt maximaal vijf plaatsen voor journalisten bij deze leergang kosteloos beschikbaar, zie onderstaande kopje.
Locaties: Centrum Den Haag
Voor vragen over deze leergang kunt u contact opnemen met het Centre for Professional Learning
E: learning@fgga.leidenuniv.nl en T: 070 800 9504
Stichting Democratie & Media (SDM) stelt maximaal vijf plaatsen voor journalisten bij deze leergang kosteloos beschikbaar.
Wil je in aanmerking komen voor een door SDM gesubsidieerde plek voor journalisten? Vul dan het inschrijfformulier in en vink dit aan tijdens het inschrijven. We ontvangen graag een cv bij je aanmelding. Je gegevens worden in dat geval eenmalig gedeeld met de Stichting Democratie & Media. Zij nemen jouw aanmelding vervolgens in behandeling en koppelen uiterlijk 2 weken voor de aanvangsdatum terug of je voor de subsidie in aanraking komt. De deadline hiervoor is 21 april. Voor inhoudelijke vragen kun je terecht bij het SDM, inzage in de selectieprocedure is echter niet mogelijk.