Dr. Lettie Dorst (Universiteit Leiden) 

Even Google Translate gebruiken om die Franse website of Duitse krant te lezen? Of stukken voor je paper in het Nederlands schrijven en dan met ChatGPT vertalen en herschrijven in het Engels? YouTube kijken met de automatisch gegenereerde ondertiteling aan? Dat kan… maar daar zitten nog wel wat haken en ogen aan. Als taaldocent wil je leerlingen daar graag bewust van maken, maar hoe doe je dat? En wat moeten leerlingen in het tijdperk van Google Translate en ChatGPT precies kennen en kunnen?

In deze lezing gaan we eerst kort in op een aantal bevindingen van recent onderzoek naar machinevertalingen en het gebruik van generatieve AI in het talenonderwijs. Vervolgens slaan we de brug naar het onderwijs en kijken we waar de mogelijkheden liggen, maar ook de valkuilen en risico’s. We zien waarom er steeds meer – niet minder! – behoefte is aan kennis van talen en culturen, en hoe taalbewustzijn en burgerschap een essentiële rol spelen in het verantwoord gebruik van AI-tools. Zo krijgen we meer inzicht in hoe we leerlingen kunnen helpen om verantwoorde keuzes te maken in hun toekomstige opleidingen en beroepen, om hun AI-geletterdheid te vergroten, en om zowel effectief als ethisch gebruik te maken van taal- en vertaaltechnologieën.

Dr. Jill Jeffery (Universiteit Leiden)

(gezamelijk onderzoek met Gustaf Skar (Norwegian University of Science and Technology), Anne Holten Kvistad (Norwegian University of Science and Technology), en Steve Graham (Arizona State University))

De snelle uitgave van generatieve AI-tools heeft de manier veranderd waarop docenten omgaan met het schrijven van studenten, waardoor het potentieel van nieuwe mogelijkheden maar ook uitdagingen is toegenomen. Net als bij de adoptie van internetbronnen decennia geleden, moeten leraren zich snel aanpassen, omdat ze bij het beoordelen van het schrijven van studenten worden geconfronteerd met de vraag hoe studenten nieuwe technologieën gebruiken voor schrijftaken op school, en hoe het gebruik ervan de doelen van leraren voor het toewijzen van schrijven in de eerste plaats kan ondersteunen of verminderen.

Om te onderzoeken hoe leraren op deze problemen reageren, hebben we 476 Noorse leraren in het secundair onderwijs ondervraagd over hun gebruik van AI om schrijven te onderwijzen, hun overtuigingen en ethische zorgen over het gebruik van AI voor schrijven, en de bereidheid om AI te gebruiken. We ontdekten dat een meerderheid van de leraren aangaf dat hun leerlingen AI voor meerdere doeleinden gebruikten, waaronder voor het verzamelen van informatie en voor het verbeteren van grammatica, syntaxis en woordenschat in hun schrijven. We ontdekten ook dat leraren het er enigszins mee oneens waren dat AI voordelen had voor het schrijven, het er matig mee eens waren dat ze zich zorgen maakten over ethische kwesties bij het gebruik van AI voor schrijven, hun voorbereiding om schrijven te onderwijzen met behulp van AI als minimaal beoordeelden, en het er enigszins mee oneens waren dat hun studenten bereid waren om AI te gebruiken bij het schrijven (Graham et al., ter perse).

Om meer inzicht te geven in deze kwantitatieve bevindingen, presenteert deze lezing de resultaten van een kwalitatieve analyse van een open enquête-item waarin docenten hun percepties deelden van de tekstkenmerken die het gebruik van generatieve AI door studenten in hun schrijven signaleren, evenals hun percepties van hoe deze functies een rol spelen in hun beoordelingen van de schrijfkwaliteit van studenten.

(Tekst vertaald uit het Engels)

Milan van Ast, Nynke Boeijinga & Ilya Wagemakers (oud-leerlingen van het Antoniuscollege, Gouda, examenjaar 2024–2025) 

AImazing Learning neemt u mee naar de mogelijkheden en uitdagingen die AI bieden binnen het onderwijs voor zowel docenten als leerlingen. Deze (interactieve) workshop is ontworpen door (oud-)leerlingen, waardoor dit een unieke blik geeft op het gebruik van AI vanaf beide kanten.