De wereld als wil en voorstelling

De filosofie van Schopenhauer in 10 colleges.

De filosofie van Arthur Schopenhauer (1788-1860) is ingebed in de westerse filosofie, vooral beïnvloed door Plato en Kant, maar heeft een aantal bijzondere kenmerken waardoor zij toch een geheel eigen karakter heeft. Zij bevat ten eerste een expliciet atheïstische metafysica vele jaren voor Nietzsches ‘dood van God’. Ten tweede is zij expliciet beïnvloed door oosterse filosofieën als hindoeïsme en boeddhisme. Ten derde speelt volgens haar niet het rationele, ideële of transcendente de hoofdrol in de wereld, zoals bij de meeste andere filosofieën, maar een blind streven dat de aard van natuur en mens bepaalt. De onverzadigbaarheid van dit streven is inherent aan het leven en  wordt ervaren als lijden. Doel van de filosofie is hierin  inzicht te verkrijgen om manieren te zoeken los te komen van dat lijden. Behalve de filosofie zelf ziet Schopenhauer hiervoor mogelijkheden in de moraliteit, de kunst en de resignatie. Zijn filosofie, gevat in een heldere literaire stijl, biedt geen vrolijk perspectief op het leven, maar heeft troostende werking omdat zij het  lijden van de lezer in breder, omvattend kader plaatst. Schopenhauers filosofie heeft vooral invloed gehad op kunstenaars. Kunst speelt dan ook een belangrijke rol in zijn filosofie. We zien invloed bij Nietzsche, Wagner, Freud, Tolstoj, Mann, Cioran, Reve en recent bij de Franse schrijver Michel Houellebecq. In deze collegereeks bespreken we kernpunten van zijn hoofdwerk.

Drs. Arnold Ziegelaar is filosoof en docent in het hoger onderwijs. Hij werkt al meer dan tien jaar voor de HOVO Leiden. Hij publiceerde onder andere Aardse mystiek (2015) en Oorspronkelijk bewustzijn (2016). Hij is als buitenpromovendus verbonden aan de Universiteit Leiden en doet onderzoek naar de grondvraag van de metafysica.

Meer lezen over Arnold Ziegelaar op de website van de Universiteit Leiden.