Het Next Nature Network, een groep wetenschappers en designers, denkt na over de vraag hoe technologie het verhaal van de mensheid zal beïnvloeden in de nabije toekomst en ontwerpt mogelijke versies van die toekomst. Hendrik-Jan Grievink van het Next Nature Network vertelt erover tijdens de PRE-excursie naar museum Boerhaave in Blok V.

Van biosfeer naar technosfeer

Miljoenen jaren geleden ontstond de biosfeer waardoor de aarde, toen nog een kale steen, allerlei natuurlijke systemen zoals oceanen, bossen en het klimaat ontwikkelde. De mensheid heeft de aarde sindsdien zodanig naar zijn eigen hand gezet dat je volgens Grievink kunt spreken van een technosfeer: ‘Als je vanuit de ruimte naar onze blauwe knikker kijkt, zie je opkomende economieën, megasteden, en zelfs politieke systemen. Als je inzoomt op Korea, zie je aan de lichtvervuiling of je naar Seoul of Pyongyang kijkt!’

Hoewel we al duizenden jaren invloed uitoefenen op de natuur (denk aan het fokken van bepaalde diersoorten), lijkt de technologie van de laatste decennia steeds autonomer te worden. Sommige technologische systemen, zoals de digitale aandelenmarkt, lijken een eigen leventje te zijn gaan leiden. ‘De beurskrach van 2008 werd in termen beschreven die normaal gesproken gebruikt worden voor natuurrampen. Toch hebben we die crash echt zelf gecreëerd’, aldus Grievink.

De technosfeer begint volgens hem weer op de natuur te lijken, zo onaantastbaar en eigenwijs is het. Daar komt de naam van het Next Nature Network vandaan: technologie als de nieuwe natuur. Dát technologie onze toekomst sterk gaat beïnvloeden is wel duidelijk, maar het valt nog te bezien hóe dat gaat gebeuren. Aan de ontwerpers van Next Nature is de opdracht om die mogelijke ‘toekomsten’ visueel na te bootsen.

Creatief met kweekvlees

Een van de projecten waar Next Nature mee bezig is geweest, is Meat the Future. In 2013 hebben wetenschappers aan Maastricht University de eerste lab-hamburger gemaakt door dierencellen zodanig elektrische schokken toe te dienen dat ze opzwellen tot een stukje vlees. Ze presenteerden hun wetenschappelijke doorbraak in de vorm van een klassieke hamburger.

‘Da’s toch een clichématig stukje vlees.’ Volgens Grievink kon dat beter: ‘Je moet out of the box denken. Waarom zou je niet van dat vlees lange draden kunnen maken die je dan gebruikt om een stukje vlees mee te breien? Of je maakt er dodo nuggets van voor de kinders.’ Next Nature heeft allerlei toepassingen van het kweekvlees ontworpen en die vervolgens gebundeld in een futuristisch kookboek; The In Vitro Meat Cookbook.

Herdefiniëring van ouderschap

Next Nature is nu bezig met het project ‘Reproductopia’, waarbij op basis van de meest recente wetenschap nieuwe vormen van reproductie en ouderschap worden bedacht. Sinds het begin van de mensheid zijn seks en reproductie twee kanten van dezelfde medaille. Maar door de uitvinding van voorbehoedsmiddelen en ivf is dit niet meer per sé het geval. ‘Why stop there? Reproductie hoeft niet eens meer aan het menselijk lichaam gelinkt zijn in de toekomst.’

Een aantal jaar geleden is voor het eerst een lammetje uit een kunstmatige baarmoeder geboren – een warme zak waar machinaal zuurstof en voedingsstoffen in werden gepompt. Samen met Next Nature heeft Grievink deze cutting edge wetenschap toegepast op mensenbabies en –ouders: ‘Wij hebben een modieuzer apparaat ontworpen à la IKEA. Kan zo naast je Billy boekenkast!’

Andere ideeën van Reproductopia zijn bijvoorbeeld dat vrouwen zouden kunnen bevallen van bedreigde diersoorten en dat je uit ecologische en financiële overwegen met je vriendengroep één kind zou kunnen krijgen die biologisch van iedereen is: ‘Een soort sharing economy met kids.’

Doemscenario of oplossing

De ontwerpen van Next Nature zouden de samenleving ingrijpend veranderen. Of dit doemscenario’s uit een dystopische film zijn of dé oplossing voor de meest dringende vragen van vandaag, valt nog te bezien. Uit een gesprek dat de PRE’ers over het onderwerp voeren, blijkt toch vooral dat technologie wel leuk en aardig is, maar dat we moeten opletten dat belangrijke waarden zoals gelijkheid en privacy niet het onderspit delven.

Tekst: Zaza Jung
Fotografie: Buro JP
Mail de redactie