Het koloniale verleden van Nederland: geschiedenis en rekenschap

U kunt nog niet inschrijven

Het koloniale en slavernijverleden staat de laatste jaren veel in de schijnwerpers, en wordt kritischer besproken dan ooit tevoren. Dat is niet zo gek. Het is immers een geschiedenis die haaks staat op een rooskleurig nationaal zelfbeeld, het beeld van een tolerante, humanitaire, vooruitstrevende natie. Hoe anders was de werkelijkheid in het koloniale rijk dat Nederland opbouwde. Vandaar de spijtbetuigingen en later ook expliciete excuses van koning Willem-Alexander en minister-president Mark Rutte voor het extreme geweld in de laatste koloniale oorlog in Indonesië en voor slavenhandel en Caribische slavernij.

In deze collegereeks schetst Gert Oostindie de grote lijnen van het Nederlandse koloniale en slavernijverleden en vervolgens de dekolonisatie en de postkoloniale migraties, die van beslissende betekenis waren voor de ‘herontdekking’ van de koloniale geschiedenis. Vanzelfsprekend komt hij dan ook bij vragen omtrent de spanning tussen toenmalige en hedendaagse visies op de rechtvaardiging van kolonialisme, en op de vraag wat spijtbetuigingen, excuses betekenen en of ‘herstel’ eigenlijk wel mogelijk is. In zijn colleges zal Oostindie regelmatig vergelijkingen trekken met het kolonialisme van andere landen en met debatten die daar vandaag worden gevoerd.

Deze collegereeks is in belangrijke mate gebaseerd op het veelgeprezen boek dat Gert Oostindie recent publiceerde: Rekenschap. Het koloniale verleden, excuses en herstel (Boom, 2023). In dat boek verwerkte hij zijn eigen betrokkenheid en publicaties in de afgelopen veertig jaar en geeft hij duiding bij deze geschiedenis en de vaak even heftige als verwarrende debatten.

Docent

Prof. dr. Gert Oostindie is emeritus hoogleraar Koloniale en Postkoloniale Geschiedenis aan de Universiteit Leiden en was tot eind 2021 directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV-KNAW). Hij publiceerde zo’n dertig boeken over de koloniale en postkoloniale geschiedenis van Nederland. Hij leidt thans, op verzoek van Koning Willem-Alexander, het onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis van Nederland.
Er is een lemma op Wikipedia over Gert Oostindie.

Kennismaken met Gert Oostindie

Opname van zijn afscheidsrede Leiden 2021

Cleveringa-oratie 2022 Ook de universiteit moet reflecteren op haar koloniale verleden 

Interview in de boekensalon van de Universitaire Bibliotheken Leiden 2022