In de Pre-University Classes – niet te verwarren met het Pre-University College – maken bovenbouwleerlingen van het vwo in acht weken kennis met de wetenschap, aan de hand van een specifiek vakgebied. Zo komen ze erachter wat ze leuk vinden, en kunnen ze hun talenten verder ontwikkelen. Traditioneel wordt het programma afgesloten met een presentatie van de opgedane kennis.

IJskoude omstandigheden

De sfeer in de Pieterskerk – voor het evenement omgetoverd tot presentatiewalhalla met talloze informatie-stands – is opgewonden. Scholieren, ouders en betrokkenen drommen samen op de zwarte stoelenzee en wachten in spanning op wat komen gaat. Het ijs wordt gebroken door de spreker van de dag, sterrenkundige Ewine van Dishoeck.

Ze neemt het publiek mee op reis door het heelal. ‘Dat rode dat je daar ziet, daar zijn we nu even niet in geïnteresseerd’, zegt ze, gebarend naar een gigantisch scherm. ‘Die donkere wolken wel.’ Niet geheel toevallig zijn die ook het onderzoeksgebied van Van Dishoeck: ‘Het zijn unieke laboratoria. Ondanks ijskoude en ijle omstandigheden hebben ze een rijke chemische samenstelling.’ De wolken liggen daarmee aan de basis van sterren, planeten, en al het leven dat daaruit kan voortkomen, aldus de hoogleraar.

Aquariumanalogie

Wanneer het applaus voor de astronome is weggeëbd, trekken afgevaardigden van enkele PRE-Classes de aandacht naar zich toe: ‘Hoe laat is het? Tijd voor onze presentatie’, grapt een jongen, die net met een paar collega’s op het podium is gestapt. Zij volgden samen de PRE-Class Filosofie. ‘We gaan het hebben over tijd: hoe ervaren we dat eigenlijk?’

Uit de filosofielessen bleek dat op die vraag geen simpel antwoord bestaat: ‘Tijdsrelativisten denken dat tijd alleen in ons hoofd zit, als gereedschap om de wereld te begrijpen.’ Daartegenover staan tijdsuniversalisten, zoals Einstein. Die beschouwde tijd als de vierde dimensie, naast lengte, breedte en diepte. ‘In dat geval kun je ons zien als een vis in een aquarium, met tijd als het water om ons heen.’ Eén ding is volgens de jeugdige presentatoren zeker – het blijft immers filosofie: ‘De vraag zal altijd blijven bestaan.’

Dwars doorheen

Veel vragen worden die dag gelukkig wél beantwoord. Na de plenaire presentaties haasten de scholieren zich naar hun presentatiekraampjes. Met interactieve quizzen, scheikundige experimenten en zelfgemaakte podcasts laten ze het rondstruinende publiek zien wat ze in de PRE-Classes zoal geleerd hebben. Zo kan een auto volgens kwantummechanica dwars door een muur heen rijden (‘de kans is alleen ontzettend klein’), zijn de alveolaar en gutturaal spreekorganen en wordt de ‘stomme e’ in de taalkunde ook wel de ‘schwa’ genoemd. 

Besmet geraakt

Tussen het presenteren door krijgen de deelnemers als bewijs van hun inspanningen een certificaat uitgereikt. Pre-University coördinator Annebeth Simonsz hoopt dat de ervaring hen heeft weten te enthousiasmeren: ‘Als je besmet bent geraakt met het onderzoeksvirus, is het Honours College misschien iets voor jou’, knipoogt ze naar de leerlingen, die lijken te popelen de middelbare achter zich te laten. ‘Ik wens jullie allemaal een succesvolle toekomst toe!’

Tekst: Michiel Knoester
Fotografie: André van Haasteren
Mail de redactie