Betekenis en belang

Maar wat betekenen die woorden eigenlijk? En waarom zijn diversiteit en inclusie belangrijk? Dat zijn de vragen waarmee Team 5 van de Kernvisie juridisch bacheloropleidingen van start is gegaan. Daarbij hebben we gedegen kennisgenomen van alle beleidsdocumenten, maar vooral ook veel met mensen binnen de faculteit gesproken. En wat blijkt? Het thema leeft in alle geledingen van de organisatie en tegelijkertijd bestaat er een enorme verscheidenheid aan wat onder de termen wordt verstaan.

Inclusie

Gelijkwaardigheid, sociale veiligheid en een gevoel van welkom zijn: dit zijn onderwerpen die vaak opduiken in gesprekken die met name gericht zijn op ‘inclusie’. De uitleg van die termen is echter niet voor iedereen gelijk. In deze tijden wordt vaak gerefereerd naar ‘veilig voelen om het gesprek te voeren’, maar wat dat precies betekent en wat daar nodig voor is, daarover lopen de meningen uiteen.

Diversiteit

Diversiteit slaat voor sommigen op de man/vrouw verhouding, voor anderen gaat het over etnische dan wel culturele verschillen, weer anderen denken aan verschillen in leerstijlen, het neurologisch spectrum of lichamelijke beperkingen. Seksuele oriëntatie, sociaaleconomische klasse en religieuze overtuiging komen ook regelmatig ter sprake. Het thema diversiteit houdt de gemoederen bezig, maar de focus verschilt soms hemelsbreed. Vaak gaat het gesprek onmiddellijk over of en hoe diversiteit moet worden geaccommodeerd, maar wordt niet eerst opgehelderd wat de gesprekspartners onder diversiteit verstaan.

Formele definities

Formele definities van diversiteit en inclusie kunnen houvast geven. Belangrijker echter is wat deze thema’s betekenen voor diegenen die er mee te maken hebben: waar liggen de vragen, wat is er belangrijk, welke mogelijkheden en welke gevaren worden gezien? Op welke wijze spelen deze thema’s een rol, of niet?

Het Expertisecentrum Diversiteit en Inclusie van de Universiteit Leiden stelt dat “Diversiteit gaat over de aanwezigheid van studenten en medewerkers met verschillende ervaringen, ideeën en perspectieven. Als universiteit willen we de diversiteit van de samenleving reflecteren op onder meer het gebied van etniciteit, gender, seksuele oriëntatie, gezondheid, religie, leeftijd en sociaaleconomische achtergrond.”[1] 

De ambitie om als universiteit een reflectie van de samenleving te zijn kan worden opgeschreven in een beleidsdocument, de ambitie waarmaken moet gebeuren in de praktijk. En dat kan alleen door aan te sluiten op die praktijk en wat daarbinnen speelt.

Actieve inspanning en betrokkenheid

De diversiteit van de samenleving reflecteren betekent dat we inclusief moeten opereren. Het vergt een actieve inspanning en betrokkenheid van eenieder binnen de faculteit, die niet altijd makkelijk is. Tegelijkertijd is de werkdruk al hoog. Ook als we het eens zijn dat diversiteit en inclusie belangrijk zijn, dan blijft de vraag: waarom is het relevant om er actief mee aan de slag te gaan en schaarse tijd hierin te investeren?

The right thing to do en the smart thing to do

Het antwoord hierop is tweeledig: het is the right thing to do én het is the smart thing to do.
Het is the right thing to do omdat we een publieke onderwijsinstelling zijn. Het is onze morele en maatschappelijke plicht om eenieder die dat kan en wil bij de Universiteit Leiden te laten excelleren. Daarbij leidt de Faculteit der Rechtsgeleerdheid juristen op die veelal op posities van macht komen in onze samenleving. Wij leiden studenten op voor een samenleving die steeds explicieter vraagt om diversiteit en het vermogen om inclusief te kunnen opereren. Zo hebben bedrijven onder meer te maken met nationale en Europese richtlijnen.[2]

‘Bij ons leer je de wereld kennen’, beloven we studenten. Die belofte kunnen we niet waarmaken als we de wereld niet includeren. Daarmee is het the smart thing to do. We rusten onze studenten uit met de vaardigheden die ze nodig hebben voor de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd is de universiteit ook een werkgever. Toptalent bevindt zich niet in één geleding van de samenleving, maar over de breedte van alle geledingen. Daarnaast wordt steeds duidelijker dat diverse teams innovatiever en creatiever zijn.[3] Om toptalent aan te kunnen trekken, te behouden en te laten excelleren is het noodzakelijk om diversiteit te omarmen en inclusief te opereren.

Wat vind jij ervan? Deel het met ons!

Team 5 heeft vier vragen geformuleerd op Diversiteit en Inclusie: waarom, waartoe, wat & hoe en wie. Ondertussen hebben we een aardige schets op het waarom (het is the right thing to do en het is the smart thing to do) en het waartoe (een instelling blijven waar excellent onderwijs en excellent onderzoek plaatsvindt). Maar wat moeten we doen, hoe moeten we het doen en wie moet dit doen? De Kernvisie juridische bacheloropleidingen betreft een specifiek deel van ons curriculum, maar diversiteit en inclusie strekt veel breder en betreft onze studentenpopulatie, ons onderwijs en ons personeelsbestand. Het omvat de hele organisatie, dus moeten we de hele organisatie erbij betrekken. Daar hebben we jullie voor nodig en we roepen jullie graag op om ideeën met ons te delen. Vertel ons wat er leeft, vertel wat je ervan vindt, waar je mogelijkheden ziet en welke obstakels er zijn. Dat kan nu (of later) door deze vragenlijst in te vullen. Je kunt ook iemand van ons team aanspreken in de gang, of rechtstreeks via de mail benaderen. De vragenlijst heeft geen sluitingsdatum, we voorzien immers op dit moment geen afsluiting van ons gesprek over Diversiteit en Inclusie. Dus, vertel ons, vind jij er ook wat van?

Danielle Chevalier
Teamvoorzitter team 5

Mede-auteur: Tessa van Buchem