De prehistorie van cassave en de Amazone
Hoe werd cassave, een giftige wortel, zo belangrijk in het Amazonegebied en veranderde het het leven van prehistorische Amazonevolken? Konrad Rybka, ontvanger van een Veni-beurs, wil dit mysterie ontrafelen met behulp van verschillende onderzoeksmethoden in verschillende disciplines.
Het hele Amazone bied vanuit een Guyaans perspectief
Het onderzoek zal zich vooral richten op materiële en immateriële cultuur verbonden aan cassave. Door onderzoek naar museale collecties, etnografische literatuur en taalgegevens door het hele continent wil dit project inzicht verwerven in patronen van taalkundige en culturele veranderingen in het inheemse Amazonegebied. Het bestuderen van relevante collecties zal tegelijkertijd bijdragen tot de reïntegratie van bedreigde taalkundige en culturele erfenis ten voordele van Guyanese Lokono en Kari'na gemeenschappen in Nederland en de Guyana's, die een belangrijk deel uitmaken van het project.
'Voor mij is het project de uitgelezen kans om verschillende onderzoekslijnen die ik de afgelopen jaren heb nagestreefd met elkaar te verbinden, met name de taalkundige documentatie en beschrijving van inheemse talen van de Guyana's en het bestuderen van patronen van taalkundig contact in het vroegere en huidige Amazonegebied. Het zal me ook in staat stellen om nieuwe interdisciplinaire bruggen te verkennen door me te richten op de inheemse materiële cultuur', zegt Rybka. Hij voegt eraan toe: 'Als een foodie ben ik ook zeer enthousiast over het feit dat ik met dit project het Amazonegebied als het ware 'door de keuken' kan verkennen.'
Door het bestuderen van de overeenkomsten en verschillen in de manier waarop de instrumenten die gebruikt worden in de cassave verwerking worden gemaakt en behandeld, met inbegrip van de bijbehorende vocabulaires, zal Rybka de verspreiding ervan reconstrueren en de sociaal-culturele gevolgen ervan begrijpen.
Interdisciplinair project
Konrad Rybka zal samenwerken met collega's van het Leiden University Centre for Linguistics (LUCL) en een aantal andere universiteiten (University of Texas, University of California en de University of Brasília). Andere partners zijn het Naturalis Biodiversity Centre en het Nationaal Museum voor Wereldculturen. Historische linguïsten, Amazonetaalspecialisten, deskundigen op het gebied van contactlinguïstiek, ethno-botanici, archeologen, vertegenwoordigers van inheemse bevolkingsgroepen en specifieke museumcollecties werken samen bij de reconstructie van de Amazoneprehistorie in het kader van de cassave.
De volgende stap
Het project zal van start gaan met een 2-daags symposium begin 2020, georganiseerd door de Universiteit Leiden.
NWO Veni
In totaal hebben 25 jonge Leidse onderzoekers een Veni-beurs ontvangen. NWO, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, verstrekt jaarlijks de Veni-subsidies aan jonge, vaak recent gepromoveerde onderzoekers. Zij krijgen maximaal 250.000 euro voor nieuwsgierigheidgedreven onderzoek. De Veni maakt, samen met Vidi en Vici, onderdeel uit van de Vernieuwingsimpuls van NWO.