Universiteit Leiden

nl en
Dossier

Tips en bronnen voor docenten

Een gesprek voeren of college geven over een oorlogssituatie is niet eenvoudig. Toch – of juist – is ook in de collegezaal deze behoefte mogelijk wel aanwezig onder studenten of docenten. We delen daarom hier tips en bronnen om het gesprek of college in goede banen te leiden.

Kennis en inzicht in de historische en regionale context van de oorlog

Ook al ben je geen expert op dit gebied, het is voor een academische dialoog van belang om je bewust te zijn van de historische en politieke context van de oorlog en kennis te hebben van de basisfeiten. Sta ook stil bij de terminologie: gaat het om Palestina of Palestijnse gebieden en/of Hamas, Israël of Joden? Wees je bewust van de connotaties van verschillende begrippen en welke begrippen door officiële bronnen gebruikt worden.

De Universiteitsbibliotheek heeft in samenwerking met experts een themagids samengesteld met wetenschappelijke publicaties, documentaires, films, podcasts en literatuur: UBL subject guide Palestine and Israel.

Didactiek: in gesprek over oorlog en controversiële onderwerpen

Er bestaan verschillende toolkits die handvatten bieden om binnen het onderwijs een constructief gesprek te voeren. Hierbij gaat het zowel om goede voorbereiding als ook basisprincipes en werkvormen die helpen om een dialoog te voeren.

Een hot moment is een plotselinge uitbarsting van spanning of conflict in de les. In deze context staat ‘hot’ voor ‘heated, offensive or tense’. Als spanningen oplopen en je wordt hierdoor overvallen, zijn er verschillende technieken en interventies die kunnen helpen om het gesprek weer in goede banen te leiden. De University of Michigan heeft hiervoor de gids Hot Moments in the Classroom ontwikkeld.

Tips

Geef jezelf en de studenten de ruimte om even te pauzeren en te de-escaleren: wat is er gebeurd? Erken de emotie en verschillen in perspectieven. Beslis of je het direct wilt bespreken, het liever apart behandelt met individuele studenten, of het tijdens een volgend college wilt bespreken.

Vraagstellingen die verduidelijken en depersonaliseren kunnen ook bijdragen aan de-escalatie. Creëer een basis om het gesprek voort te zetten door terug te gaan naar standpunten of informatie waarover wel eenheid is en door met elkaar vast te stellen wat belangrijk is voor een constructief gesprek.

  • Tel tot tien en sta stil bij de meest passende volgende stap: direct adresseren, studenten apart spreken of er later op terugkomen?
  • Pauzeren: geef studenten een moment om te reflecteren en eventueel op te schrijven waarom dit gesprek zo uitdagend is.
  • Erkenning: spreek waardering uit voor de inbreng van verschillende perspectieven.
  • Verduidelijking: vraag naar verduidelijking en geef ruimte voor herformulering: Bedoelde jij dat ….?
  • Depersonaliseer: bespreek het standpunt zonder het op de spreker de richten: 'Zijn er standpunten en inzichten die nog niet gedeeld zijn?'
  • Dialoog: stel de vraag wat er gebeurt en bespreek de dynamiek in de klas.
  • Kaders: refereer aan de kaders die je hanteert voor debat en discussie of bespreek, en haal op, wat er belangrijk is voor een constructief gesprek.
  • Common ground: ga terug naar standpunten en informatie waar wel eenheid over bestaat.

Judy Pace, docent aan de University of San Francisco, heeft het Framework for Teaching Controversial Issues ontwikkeld dat handvatten biedt bij het voorbereiden van een collegereeks.

Er zijn verschillende manieren waarop je studenten kunt voorbereiden en een omgeving kunt creëren waar controversiële onderwerpen besproken kunnen worden. Investeer in het ontwikkelen van een leergemeenschap en bouw je curriculum bewust op van 'koude’ naar ‘hete’ thema’s en reflecteer op je eigen rol en standpunt als docent; zet specifieke methodieken in om verschillende stemmen ruimte te bieden en een open gesprek te faciliteren.

Tips

  • Begin met het creëren van een veilige ruimte door bijvoorbeeld met elkaar afspraken te maken die ruimte bieden voor openheid en dialoog.
  • Bereid je goed voor, informeer jezelf goed over het thema en reflecteer op het standpunt dat je als docent wilt innemen.
  • Kies bewust didactische tools, gesprekstechnieken en vragen die een diversiteit aan stemmen op een gelijkwaardige manier aan bod laten komen.
  • Adresseer emoties door deze te erkennen, en niet weg te zetten.

De overige onderdelen van het framework vind je op de website Framework for Teaching Controversial Issues

Meer bronnen en tools

Lesbrief TerInfo

Het project TerInfo van de Universiteit Utrecht heeft een lesbrief ontwikkeld voor het bespreken van het Israëlisch-Palestijns conflict.
Lesbrief: Hoe bespreek je het Israëlisch-Palestijns conflict?

Lestips van Education Week

Education Week deelt op haar website nog meer  lestips en informatie voor docenten: How to Talk About the Israel-Hamas War: Resources for Educators.

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.