Overkleeft

Voorwerpen uit het verleden bieden een schat aan informatie over het leven in vroegere tijden. Loe Jacobs is expert in het maken van aardewerken voorwerpen, met precies dezelfde methoden en middelen die indertijd werden gebruikt.

Indy (5) heeft een zeldzame chromosoomafwijking, die zorgt voor epilepsie, ADHD, autisme en een ontwikkelingsachterstand. Haar ouders geven keer op keer bij de gemeente aan dat ze op hun tandvlees lopen en meer hulp nodig hebben. Het duurt te lang voordat er ondersteuning komt.

Vernuftige aquarellen van botanisch tekenaar Esmée Winkel, anatomische bloemmodellen en enkele fraaie echte orchideeën. In de expositie Bijzondere orchideeën in de Oude UB toont de Hortus botanicus de wondere wereld van de orchideeën.

Op woensdag 6 juni is er direct na zonsopkomst een Venusovergang te zien. Voor dit unieke verschijnsel zal de Leidse Sterrewacht 's ochtends vroeg haar deuren openen voor het publiek.

Elizabeth de Lange, hoogleraar Voorspellende farmacologie, heeft een eredoctoraat ontvangen van de Faculteit der Farmacie van de Universiteit van Uppsala. Ze wordt geëerd tijdens de Uppsala Winter Conferment Ceremony op 31 januari 2020.

Mede dankzij steun van de Vrienden van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL), de Pieter van Foreest Stichting en het Van de Sande Fonds heeft de UBL een viertal bijzondere medische handschriften kunnen verwerven. Alle vier de handschriften zijn (grotendeels) in het Nederlands geschreven en zijn…

Vier Leidse wetenschappers ontvangen een prestigieuze Vici-beurs. Dat maakte de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) bekend.

‘Binnenste Buiten komt graag bij de Hortus in Leiden. Als in de vroege zomer veel planten en bloemen prachtig in bloei staan, is dat een mooie aanleiding voor een nieuw bezoek.’ En zo was de Hortus Botanicus te bewonderen in de eerste aflevering van het nieuwe seizoen van het lifestyle programma bij…

Het vijfjarige DIGITAL TWIN programma kan van start nu NWO vanuit het programma Perspectief een subsidie van 4 miljoen euro toekent. Met de subsidie kunnen 19 nieuwe onderzoekers worden aangesteld.

Elektronen die synchroon om hun as spinnen, blijken over grote afstand supergeleidend te blijven in magnetisch chroomdioxide. Elektrische stroom uit deze elektronen kan kleine magneetjes omklappen, en de supergeleidende variant levert mogelijk de basis voor een harde schijf zonder energieverlies. Publicatie…

Leidse chemici hebben een nieuwe methode ontdekt om nanodeeltjes te produceren. Deze methode is radicaal verschillend van de bestaande methodes en heel geschikt voor productie in de commerciële sector. De Technologiestichting STW investeert 149.188 euro voor de bouw van het apparaat; de Demonstrator…

Neuroloog prof.dr. Michel Ferrari krijgt de Spinozapremie. ‘Alleen op de grenzen van wetenschappen kun je doorbraken krijgen in het biomedisch onderzoek’, zegt de arts en wetenschapper. ‘Deze prijs is het bewijs dat samenwerking lukt.’ Samen met klinische en basale wetenschappers van verschillend pluimage…

Sinds 2018 staan er op de universiteit in alle gebouwen afvalbakken waarin afvalstromen worden gescheiden. De prullenbakken zijn uit de kamers van medewerkers verdwenen. Ook ander afval zoals papier, batterijen en printer-cartridges wordt gescheiden ingezameld. Net zo belangrijk is de vraag: wat gebeurt…

Titels en beschrijvingen van onderstaande lezingen worden in aanloop naar de Leiden Science Family Day aangevuld.

Frans Stoelinga verdedigde zijn proefschrift 19 november 2020.

Het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) brengt op 21 januari twee rapporten uit over de circulaire economie en urban mining in Nederland. Hierin maken ze, samen met het Centraal Bureau voor de Statistiek, de balans op van een deel van de Nederlandse ‘stedelijke mijn’: hoeveel grondstoffen…

Op maandag 1 februari is het tweede semester feestelijk ingeluid op de Sterrewacht. De Afdeling Jeugdrecht en JSV Liberi nodigden twee advocaten uit om te komen spreken over de belangen van de minderjarige in het gezondheids- en vermogensrecht.

Op woensdag 13 januari 2016 heeft Rick Lawson, decaan van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, een bundel zeldzame juridische disputaties uit de periode 1596-1604 overhandigd aan rector magnificus Carel Stolker. Dit convoluut, een bijzonder stukje erfgoed uit de beginjaren van de Universiteit Leiden,…

Internist- klinisch farmacoloog Teun van Gelder is per 1 december 2019 benoemd tot Leidse hoogleraar Drug Discovery & Development. Hij zal zich bezighouden met het ontwikkelen van geneesmiddelen binnen de academische wereld, ook wel Academic Pharma genoemd.

Judi Mesman, Eveline Crone, Marcia Goddard, Jojanneke van der Toorn en Hedda de Roo maakten dit jaar het verschil. Dat heeft hen een plek op de VIVA400 opgeleverd! Wie verdient volgens jou een VIVA400-award? Tot en met 4 november kun je in ieder geval op deze genomineerden stemmen.

De Nederlandse onderzoeksschool IPA het voormalig promovendus Sung-Shik Jongmans de IPA Dissertation Award 2016 toegekend. In maart van dat jaar behaalde Jongmans de graad van doctor met de zeldzame vermelding ‘cum laude’. Hij beschreef een nieuwe methode voor parallel programmeren. ‘Ik probeer het…

Nederlandse sterrenkundigen hebben sterke aanwijzingen gevonden dat een ver weg staande exoplaneet uit elkaar valt. Een nieuwe analyse van waarnemingen van NASA’s Kepler-satelliet laat zien dat de planeet, die in minder dan 16 uur om zijn ster draait, wordt gehuld in grote hoeveelheden stof die van…

In Nature beschrijven onderzoekers van de universiteiten van Leiden en Utrecht hoe 47 tanden uit Zuid-China aantonen dat de anatomisch modern mens minimaal 80.000 jaar geleden in die regio aanwezig was. 40.000 jaar eerder dan in Europa.

Met het proefschrift ‘Applications of topology to Weyl semimetals and quantum computing’ is de Leidse theoretisch natuurkundige Tom O’Brien vandaag gepromoveerd met een zeldzame beoordeling cum laude. Inmiddels is de versgemunte doctor al begonnen aan een vijfjarig onderzoek naar quantumcomputers in…

Wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een doorbraak bereikt in de bestudering van de erfelijke stofwisselingsziekte van Pompe. Samen met hun Yorkse collega’s ontwierpen zij een molecuul dat zich bindt aan het enzym dat aan de basis staat van het ziekteverloop. De bevindingen zijn gepubliceerd…

De zeldzame Ethiopische wolf komt steeds vaker in aanvaring met lokale veehouders. Promovendus Girma Eshete zocht naar manieren om het elegante beest te redden van de ondergang. Promotie op 5 september.

Met ingang van 1 maart 2018 is Elizabeth (Liesbeth) de Lange benoemd tot hoogleraar in de Voorspellende farmacologie bij het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR). Ze is hoofd van de onderzoeksgroep Predictive Pharmacology en richt zich onder andere op het ontwikkelen van wiskundige modellen…

Een zwangere vrouw uit Drenthe raakt haar pasgeboren baby direct na de bevalling kwijt. De zuigeling gaat naar een pleeggezin, bepaalde de kinderrechter al tijdens haar zwangerschap. Het risico zou bestaan dat het kindje fysiek wordt verwaarloosd.

Planten die door minder diersoorten worden bestoven, zijn mogelijk minder kwetsbaar voor verandering dan gedacht. Dat ontdekte Saskia Klumpers in de Rocky Mountains in Colorado. Promotie op 15 december.

Elektrische ruis kan nuttig zijn voor wetenschappers, maar juist hinderlijk voor elektronicafabrikanten. Ze delen wel de behoefte om de hoeveelheid ruis te voorspellen. Promovendus Sumit Tewari herschrijft nu een honderd jaar oude wet die ruis relateert aan stroom. Hij verdedigt zijn proefschrift op…

Aan het oppervlak van een katalysator kunnen chemische reacties makkelijk verlopen, die anders niet of nauwelijks plaats zouden vinden. Chemici weten dat vooral scherpe randen van een katalysator ideale reactieplaatsen zijn, maar soms zijn vlakke 'terrassen' ook geschikt - waarom, dat was nog onduid…

Experimenten met STM-scanning op slecht geleidende materialen zijn uitdagend, en veroorzaken soms een verstoringseffect. Een nieuw model corrigeert voor dit effect, zodat fysici beter in staat zijn om materialen te bestuderen tijdens hun missie om onconventionele supergeleiding te begrijpen. Publicatie…

Wetenschappers observeren al jaren een correlatie tussen de ziekte van Alzheimer en een overschot aan ijzer in de hersenen. Een causaal verband is echter nog niet bewezen. Kennis ontbreekt over de specifieke vorm van ijzer die betrokken is bij de ontwikkeling van neurodegeneratieve ziektes. Een groep…

Theoretisch natuurkundigen onderzoeken een bijzondere klasse van deeltjes; Weyl-fermionen. Die blijken nu paradoxaal gedrag te vertonen, in tegenspraak met een dertig jaar oude fundamentele theorie over elektromagnetisme. Een mogelijke toepassing hiervan is een nieuw soort elektronica—spintronica. Publicatie…

Leidse natuurkundigen hebben aanwijzingen gevonden voor de Berry-kracht, een tot nu toe niet aangetoonde kracht die mogelijk nanomotortjes kan aandrijven. Nanomotoren worden onder andere ontwikkeld om medicijnen op de juiste plek in het lichaam af te leveren. Publicatie in Beilstein Journal of Nanot…

Scheikundigen hebben een nieuwe methode ontwikkeld om grafeen te verplaatsen, die gebruik maakt van cyclohexaan. Deze nieuwe methode laat minder onzuiverheden op het grafeen achter, is eenvoudiger uit te voeren dan huidige methodes en is breed toepasbaar in grafeenonderzoek. De publicatie zal eind december…

De Casimir Research School viert deze zomer zijn eerste lustrum. Ter gelegenheid hiervan en om te gedenken dat Hendrik Casimir deze zomer 100 zou zijn geworden, schenkt zijn weduwe Josina Casimir-Jonker de Research School een fonds om activiteiten voor masterstudenten te bekostigen.

Individuele moleculen zijn extreem moeilijk te zien via hun zwakke fluorescentie. Piepkleine gouden nanostaafjes fungeren als nieuwe antennes om hun signaal 500 maal te versterken. Publicatie op 24 februari in Angewandte Chemie.

NWO heeft landelijk vier TOP subsidies toegekend voor wetenschappelijk onderzoek, drie daarvan gingen naar Leiden. In totaal zijn er landelijk 24 voorstellen ingediend. Naast de gehonoreerde subsidie van professor Ad IJzerman, waarover eerder werd gepubliceerd, zijn ook de voorstellen van professor…

Onder toeziend oog van familie en vrienden kregen 428 studenten hun Propedeusediploma’s uitgereikt, waarvan 103 studenten zelfs met cum laude.

Hoogleraar Archeometrie Patrick Degryse analyseert archeologische vondsten met behulp van technieken uit de chemie, natuurkunde en biologie. Hij spreekt op 19 februari zijn oratie uit. We lieten hem reflecteren op drie opvallende stellingen uit zijn oratietekst.

Het centrum van ons Melkwegstelsel is zo donker en opeengepakt dat het bijna onmogelijk is om te zien wat erin zit. Door de zeldzame hogesnelheidssterren te vangen die uit het centrum schieten, wil astronoom Elena Rossi de mysterieuze omgeving rond het superzware zwarte gat binnenin onthullen. Maar…

De 17e-eeuwse Leidenaar Johannes Thysius liet na zijn dood de Bibliotheca Thysiana na, Nederlands eerste particuliere bibliotheek die voor publiek is opengesteld. Promovendus Esther Mourits reconstrueert hoe Thysius zijn verzameling opbouwde en waarom hij deze openbaarde. Promotie op 14 december.

De stichting Rembrandt in Leiden wil Leiden intensiever promoten als stad van deze wereldberoemde Hollandse meester. Rembrandts inschrijving aan de universiteit is nauwelijks bekend bij het grote publiek. Welke sporen liet hij nog meer achter aan de universiteit?

Sterrenkundige Jorryt Matthee won in 2018 de C.J. Kok Juryprijs voor het beste proefschrift van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Hij slaagde erin een aantal zeldzame sterrenstelsels uit het vroege heelal op te sporen. Eén daarvan kreeg dezelfde initialen als voetbalster Cristiano Ronaldo:…

Niet iedereen denkt meteen aan algen, als het gaat over bedreigde soorten. Maar ook onder algen zijn er soorten die het moeilijk hebben, zoals Aegagropila linnaei. In het tijdschrift BioScience beschrijft Christian Bödeker de wereldwijde achteruitgang van deze soort. Hij pleit voor bescherming.

Andreas Bender, universitair docent bij de onderzoeksgroep Medicinal Chemistry van het Leiden / Amsterdam Center for Drug Research, ontving de "EFMC Prize for Young Medicinal Chemist in Academia" in 2010.

Een chemokuur die niets doet, totdat je hem met licht bestraalt. Voor de ontwikkeling daarvan ontvangt Sylvestre Bonnet een Vici-beurs van 1,5 miljoen euro. Hiermee wil de Leidse chemicus een nieuwe molecuul ontwikkelen om tumoren te bestrijden die nu nog lastig te behandelen zijn.