Wanneer ontdekte de mens het vuur? De zoektocht naar het antwoord op die vraag slaat steeds creatievere paden in. De nieuwste inzichten liggen niet verscholen in archeologische resten, maar in menselijk dna. De Volkskrant interviewde Wil Roebroeks over de meest recente ontwikkelingen.

Franx

Hoogleraar Wil Roebroeks werd gevraagd te reageren op de vondst van DNA van uitgestorven mensachtigen in huidige bewoners van West-Afrika. Hij sprak erover in het Radio 1 programma Nieuws & Co.

Biotechnologie stelt ons in staat om de genetica van menselijke embryo's te selecteren én te wijzigen. Welke grenzen stellen we aan het biotechnologisch ingrijpen in de natuur en het menselijk lichaam? En wiens beslissing is dat?

Vroege Neanderthalers in Spanje hielden mogelijk een winterslaap. Archeoloog Gerrit Dusseldorp werd geïnterviewd over dit nieuws in het radioprogramme Nieuwsweekend.

Leraar maatschappijleer worden? Haal je eerstegraads onderwijsbevoegdheid via de lerarenopleiding van de Universiteit Leiden en word docent in het voortgezet onderwijs.

Tot voor kort associeerden we figuratieve grotkunst alleen met de moderne mens. Recent zijn er echter twee spectaculaire ontdekkingen gedaan die erop wijzen dat Neanderthalers ook dit soort kunst maakten. In een groot artikel voor nu.nl werpt archeoloog Gerrit Dusseldorp een blik op de betekenis van…

Mensen met een stukje oeroud neanderthaler-DNA kunnen zieker worden van het coronavirus dan anderen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek, gepubliceerd in Nature. Gerrit Dusseldorp, expert op het gebied van de vroege mens, reflecteert op deze ontdekking.

Hoe kunnen we scholen helpen stress en angst in de klas te herkennen en te voorkomen en samen met scholen leerlingen snel de juiste ondersteuning bieden? Op weg naar een structurele samenwerking tussen Leidse scholen en LUBEC Kenniscentrum Angst en Stress bij jeugd.

Bijna 250 mensen zijn ondanks het vroege tijdstip en de regen naar de oude Leidse Sterrenwacht gekomen om de Venusovergang waar te nemen. Gelukkig was deze via het internet prima te zien. Frans Snik en Ignas Snellen gaven uitleg. Een team van Leidse promovendi gaf rondleidingen langs de telescopen.

Niet alleen mannelijke vogels zingen, ook vrouwtjes fluiten een aardige partij mee. Op zondag 8 april vertelde Katharina Riebel bij Vroege Vogels over haar onderzoek naar vrouwelijke vogelzang.

Watervlooien en lantaarntjes hebben in de natuur veel meer last van gewasbeschermingsmiddelen dan in het lab. Deze testresultaten uit het Levend Lab presenteerden Henrik Barmentlo en Martina Vijver in radioprogramma Vroege Vogels.

IT-jurist Eduard Fosch Villaronga wil diversiteit en inclusiviteit in AI-onderzoek bevorderen. Belangrijk, want van Twitter tot in looprobots ziet hij hoe kunstmatige intelligentie vooroordelen vertoont op het gebied van ras, gender en seksuele oriëntatie.

Iedereen met een i-Phone kan meedoen met het in kaart brengen van luchtvervuiling in Nederland met de zogeheten iSPEX, een opzetstukje voor je telefoon. Op twee heldere dagen in mei en juni willen we met 10.000 mensen tegelijkertijd een meting doen om fijnstof in kaart te brengen. Het wordt daarmee…

Wat aten onze verre voorouders en hoe bereidden ze hun voedsel? Een maand lang ondergaat experimenteel archeoloog Diederik Pomstra een streng paleodieet. Hij vlogt over zijn ervaringen om ook het bredere publiek te bereiken.

De circulaire economie wordt veelal gezien als het progressieve alternatief voor onze verspillende lineaire economie. Het principe van recycling gaat echter al heel ver terug. In een fascinerend artikel reflecteert archeoloog Maikel Kuijpers op het recyclinggedrag van prehistorische samenlevingen.

Eigenlijk waren ze op zoek naar de genetische basis van vuurgebruik bij de mens, maar wetenschappers uit Leiden en Wageningen ontdekten iets heel anders: aanwijzingen in het DNA dat de moderne mens slechter kan omgaan met giftige stoffen in rook dan neanderthalers en zelfs mensapen.

Schoonmakers met negentig seconden poetstijd per wc. Buschauffeurs die veel te weinig plaspauzes hebben. Maaltijdbezorgers die door een algoritme worden geappt als ze iets te traag fietsen: 'Kun je het vinden?' Hoe blijven mensen overeind in de veeleisende, dynamische werkomgeving van vandaag? Om die…

Volgens een nieuwe studie onder leiding van onderzoekers van de Universiteit van Kopenhagen en het Max Planck Instituut voor de Wetenschap van de Menselijke Geschiedenis in Jena, Duitsland, werd het Caribisch gebied door verschillende opeenvolgende migratiegolven vanuit het Amerikaanse vasteland bev…

Experimentele technieken maken het mogelijk de piepkleine onderdelen van de mens als biologisch systeem in kaart te brengen: het DNA, de eiwitten, de cellen. Maar hoe vormen al die radertjes samen eigenlijk een mens? Wiskundig bioloog prof.dr. Roeland Merks helpt biologen de mens weer in elkaar te zetten.…

Het was monnikenwerk, maar dan heb je ook wat: Marieke Liem maakte samen met haar onderzoeksgroep een database van alle Nederlandse moorden in de afgelopen 25 jaar. In een driedelige lezingenreeks van Studium Generale deelt ze de eerste bevindingen. ‘De bedelaar doodt een andere bedelaar, zelden de…

Het is een bekend fenomeen: je vraagt de assistent op je telefoon om je moeder te bellen, maar in plaats daarvan belt deze een vriend. Tom Kouwenhoven, promovendus in het SAILS programma, onderzoekt hoe de mens en Artificial Intelligence (AI) beter met elkaar kunnen communiceren, zodat dit soort situaties…

In Nature beschrijven onderzoekers van de universiteiten van Leiden en Utrecht hoe 47 tanden uit Zuid-China aantonen dat de anatomisch modern mens minimaal 80.000 jaar geleden in die regio aanwezig was. 40.000 jaar eerder dan in Europa.

De VN vraagt de Nederlandse regering om opheldering over de uitzetting van twee Cubaanse dissidenten door de nationale luchtvaartmaatschappij van Aruba.

Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle…

Marieke Liem, universitair hoofddocent aan het Institute of Security and Global Affairs, was 28 februari te gast bij Brainwash Podcast en besprak daar de grote vragen rondom moord die haar bezighouden.