Sterrenkundigen hebben uit het gerimpelde radiosignaal van een ontplofte ster afgeleid hoe de supernova-in-wording en zijn begeleidende ster om elkaar heen bewogen. Dat schrijven de Leidse astronoom Simon Portegies Zwart en de Canadese astronoom Almog Yalinewich in een artikel dat is geaccepteerd voor…

De Leidse sterrenkundige Bram Ochsendorf heeft in zijn promotieonderzoek de invloed van zware sterren in het Oriongebied op hun omgeving in kaart gebracht. Het was al bekend dat de zware sterren in het Orioncomplex een reuzenbel in de ruimte tussen de sterren hebben geblazen, maar nu blijkt dat deze…

Promotores: S.F. Portegies Zwart, E. M. Rossi

Promotor: Prof.dr. S.F. Portegies Zwart

This thesis focuses on the study of transient and variable radio sources in the universe.

Promotores: Prof.dr. A.G.G.M. Tielens, Prof.dr. L. Kaper (UvA)

Promotor: Jelle S. Kaastra Co-promotor: Jelle de Plaa

Ons zonnestelsel heeft in zijn beginjaren mogelijk flink te lijden gehad van een ster die vlakbij explodeerde. Dat concludeert een Nederlands-Hongaars onderzoeksteam onder leiding van Simon Portegies Zwart op basis van gedetailleerde computerberekeningen. Het scenario zou verscheidene lastig te duiden…

Ons afgekapte, gekantelde, aluminium- en ijzerrijke zonnestelsel blijkt gewoner dan gedacht. Dat stelt sterrenkundige Simon Portegies Zwart op basis van simulaties en berekeningen met een supercomputer. Er zouden in onze Melkweg ongeveer 36.000 vergelijkbare zonnestelsels te vinden moeten zijn.

Astronoom Alexander Mushtukov, momenteel werkzaam bij de Universiteit van Amsterdam, ontvangt een Veni grant van 250.000 euro die hij in Leiden gaat besteden. Onder supervisie van Simon Portegies Zwart zal Mushtukov geavanceerde stimulaties gebruiken om de onbekende fysica in extreem heldere neutronensterren…

Simulaties van sterrenstelsels helpen om astronomische waarnemingen beter te begrijpen. De EAGLE simulatie, een groot project waarin Leidse astronomen een hoofdrol hebben, laat de evolutie van het heelal zien, van vlak na de Oerknal tot nu.

Het is een van de grote debatten in de kosmologie: het heelal dijt uit, maar hoe snel precies? Twee beschikbare meetmethoden leveren verschillende resultaten op. Een derde, onafhankelijke meetmethode gebaseerd op het afbuigen van licht door sterrenstelsels, is verbeterd door Leidse natuurkundige David…

Elf Leidse wetenschappers ontvangen een Veni-subsidie van wetenschapsfinancier NWO. Met de subsidie kunnen de onderzoekers drie jaar lang hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen.

Met sensoren op de zeebodem speuren Leidse natuurkundigen naar Neutrino’s om inzicht te krijgen in de werking van deeltjesversnellers. Dat doen zij binnen twee internationale samenwerkingsverbanden; Antares en KM3NeT. Begin mei zijn de eerste sensoren succesvol geïnstalleerd. Dat blijkt uit het licht…

Een internationaal team van astronomen heeft de meest gevoelige beelden van het heelal gepubliceerd die ooit op lage radiofrequenties zijn verkregen. Ze zijn gemaakt met de international Low Frequency Array (LOFAR). ‘LOFAR heeft het unieke vermogen om hemelopnamen van hoge kwaliteit te maken op metergolflengten’,…

Bij de bouw van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili – een van de grootste en meest geavanceerde telescoopfaciliteiten ter wereld – waren enkele van de knapste wetenschappers en ingenieurs betrokken. Nu hebben de Leidse astronoom Frans Snik en een team van toegewijde helpers dat nog eens dunnetjes…

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de sterrenkundige Joop Schaye heeft een simulatie van het heelal ontwikkeld waarin realistische sterrenstelsels ontstaan; hun massa, grootte en leeftijd komen overeen met die van waargenomen sterrenstelsels. De gelijkenis is te danken aan de simulatie…

Planeetvormingsgebieden, meervoudige sterren en de stofrijke schijven die superzware zwarte gaten voeden. En misschien zelfs vulkanen op de Jupitermaan Io. Al die objecten hopen wetenschappers te gaan waarnemen met de nieuwe supertelescoop MATISSE. De Leidse astronoom Walter Jaffe is onderzoeksleider…

Astronomen van de Universiteit Leiden hebben in data van het SOFIA observatorium ontdekt dat de sterrenwind van een pasgeboren ster in de Orionnevel verhindert dat er in de directe omgeving meer sterren worden gevormd. Dat maakte coauteur Xander Tielens bekend tijdens een persconferentie op de 233ste…

Van 4000 graden naar 8000 graden en weer terug, en dat binnen enkele tientallen jaren, dat is de temperatuurschommeling in vier gele hyperreuzen, extreem lichtsterke sterren op duizenden lichtjaren afstand van de Aarde. Een internationaal team van astronomen en sterrenkunde-amateurs onder leiding van…

De vroegste sterrenstelsels in het heelal lijken op een draaikolk, vergelijkbaar met ons eigen sterrenstelsel de Melkweg. Dat ontdekte een internationaal team astronomen uit onder andere Leiden.

Astronoom Adrian Hamers heeft uit handen van Marjan Hammersma, secretaris-generaal van het ministerie van OCW, de Christiaan Huygens wetenschapsprijs voor ruimtewetenschappen ontvangen. Hamers krijgt de prijs voor het onderzoek waarop hij in 2016 is gepromoveerd aan de Sterrewacht Leiden.

Het moet er zijn, alleen kunnen we het niet zien: de raadselachtige donkere materie en donkere energie in het heelal. Henk Hoekstra is een van de vele kosmologen die dolgraag, willen weten waar deze substanties precies uit bestaan. Hij kreeg er een Europese onderzoekssubsidie van 1,3 miljoen euro vo…

Op 27 november ontvangt Laura Driessen (Universiteit van Amsterdam) de jaarlijkse Afstudeerprijs voor Sterrenkunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) te Haarlem. Het De Zeeuw-Van Dishoeck Fonds financiert deze prijs van 3.000 Euro om jong talent in de astronomie te…

De ultieme bèta-medley. Daarop trakteren Bas Haring, hoogleraar Publiek Begrip van Wetenschap, en Ionica Smeets, freelance wetenschapsjournalist en Wiskundemeisje, van 25 t/m 29 juni iedereen die geïnteresseerd is. Hun medley ‘Big Science’ voert de deelnemers vijf dagen langs grote thema’s van de na…

Zoals geologen aardbevingen bestuderen om meer te weten te komen over het binnenste van de aarde, kijken sterrenkundigen naar sterbevingen. Maarten van Hoven deed onderzoek naar trillingen van magnetars, neutronensterren met een extreem sterk magnetisch veld. En ontdekte dat het standaardmodel dat astronomen…

Lezing, Public event

Astronomen hebben met behulp van ESO’s Very Large Telescope het meest heldere sterrenstelsel ontdekt dat tot nu toe in het vroege heelal is aangetroffen. Ook hebben ze sterk bewijs gevonden dat het stelsel sterren van de eerste generatie bevat. Het team, met de Leidse astronomen David Sobral, Jorryt…

Sterrenstelsels bevinden zich vaak in een cluster. In zo'n cluster zijn ook veel slapende stelsels die al lang geen sterren meer vormen. Een internationaal team onder leiding van Andra Stroe (Universiteit Leiden) en David Sobral (Leiden en Lissabon) heeft nu ontdekt dat deze comateuze sterrenstelsels…

Eeuwenlang hebben astronomen het heelal bestudeerd door lichtsignalen te verzamelen. Sinds 2015 stelt het bewijs van een belangrijke voorspelling van Einstein ons in staat om het heelal op een nieuwe manier te onderzoeken: door middel van zwaartekrachtgolven. Astronomie promovendus Valeriya Korol heeft…

Lezing