Sterrenstelsels bevinden zich vaak in een cluster. In zo'n cluster zijn ook veel slapende stelsels die al lang geen sterren meer vormen. Een internationaal team onder leiding van Andra Stroe (Universiteit Leiden) en David Sobral (Leiden en Lissabon) heeft nu ontdekt dat deze comateuze sterrenstelsels…

Wat is mechanica van zachte materialen (o.a. schuim, zand)?

Grote telescopen kijken zo ver het heelal in, dat ze ook miljarden jaren terug in de tijd kijken. De opvolger van de Hubble ruimtetelescoop, de James Webb telescoop, zal vanaf 2018 zicht krijgen op de periode vlak na de Oerknal waarin de eerste sterren en sterrenstelsels ontstonden. Leidse astronomen…

Ons zonnestelsel heeft in zijn beginjaren mogelijk flink te lijden gehad van een ster die vlakbij explodeerde. Dat concludeert een Nederlands-Hongaars onderzoeksteam onder leiding van Simon Portegies Zwart op basis van gedetailleerde computerberekeningen. Het scenario zou verscheidene lastig te duiden…

Een stroom rijdende auto’s kan vastlopen in een file. Net zo kunnen materialen als zand, tandpasta of scheerschuim van vloeiend gedrag overgaan in een vaste, stevige toestand. Prof.dr. Martin van Hecke kan dankzij een Vici-beurs onderzoeken hoe extreem het er in de stof aan toegaat tijdens zo’n over…

Een team met Leidse sterrenkundigen heeft watermoleculen waargenomen die zich met een snelheid van meer dan 200.000 km per uur van een jonge, zonachtige ster af bewegen. Dit is 80 keer zo snel als een kogel uit een AK47-geweer.

Vier Leidse onderzoekers hebben van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een Vici-beurs gekregen. De door deze onderzoekers ingediende voorstellen zijn gehonoreerd met een bedrag van elk 1,5 miljoen euro. Hiermee kunnen zij hun vernieuwend en grensverleggend onderzoek gaan…

Vier Leidse onderzoekers hebben van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een Vici-beurs gekregen. De door deze onderzoekers ingediende voorstellen zijn gehonoreerd met een bedrag van elk 1,5 miljoen euro. Hiermee kunnen zij hun vernieuwend en grensverleggend onderzoek gaan…

Chemicus Alexander Kros en astronoom Joop Schaye maken deel uit van de vier Leidse wetenschappers die dit jaar uit de Vernieuwingsimpuls van NWO een Vici toegekend hebben gekregen. Met deze subsidie van anderhalf miljoen kunnen ze een eigen onderzoeksgroep opzetten en promovendi aanstellen.

Acht op de tien experimentele geneesmiddelen overleven de testfase op patiënten niet. Piet Hein van der Graaf, hoogleraar Systeemfarmacologie, wil die verspilling van tijd en geld voorkomen met nieuwe meet- en rekenmethoden. Oratie 27 mei.

Sterrenkundigen hebben uit het gerimpelde radiosignaal van een ontplofte ster afgeleid hoe de supernova-in-wording en zijn begeleidende ster om elkaar heen bewogen. Dat schrijven de Leidse astronoom Simon Portegies Zwart en de Canadese astronoom Almog Yalinewich in een artikel dat is geaccepteerd voor…

De winnaar van de hoogste wetenschappelijke onderscheiding in de wiskunde, een verklaring waarom wijn traant en nog veel meer wiskundige theorie en toepassing. Van 8 tot en met 12 juli komen 550 wiskundigen samen in het centrum van Leiden om te spreken over differentiaalvergelijkingen.

Op 22 november ontving Leids wetenschapper Jan Vonk een ERC starting grant voor zijn onderzoek naar de bouwstenen van de wiskunde. Deze beurs is niet zijn eerste dit jaar: in juli ontving Vonk namelijk ook al een Vidi-beurs van NWO. Vier vragen aan deze dubbele prijswinnaar.

Zoals geologen aardbevingen bestuderen om meer te weten te komen over het binnenste van de aarde, kijken sterrenkundigen naar sterbevingen. Maarten van Hoven deed onderzoek naar trillingen van magnetars, neutronensterren met een extreem sterk magnetisch veld. En ontdekte dat het standaardmodel dat astronomen…

Een Amerikaans-Nederlands team van sterrenkundigen en chemici heeft keukenzout waargenomen in een planeetvormende schijf rond een jonge zware ster in de Orionnevel. Er was al wel zout gevonden rond stervende sterren, maar nu is er voor het eerst zout rond een jonge schijf ontdekt. De onderzoekers publiceren…

Kunst en cultuur

Elf talentvolle Leidse onderzoekers met al enige jaren onderzoekservaring kunnen met een Vidi-subsidie aan de slag om een eigen onderzoekslijn op te zetten of uit te bouwen. Dat zijn er evenveel als in 2016.

De verwachtingen van sterrenkundigen worden al meer dan een jaar overtroffen door de prachtige beelden van de James Webb-telescoop. De foto’s zijn fascinerend om te zien, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Universitair docent Melissa McClure legt uit.

Natuurkundige Diego Garlaschelli schreef mee aan een uitgebreide review in het vakblad Nature Reviews Physics. Verrassend genoeg ging het niet over natuurkunde, maar over netwerken van banken en andere financiële instituten, en de manier waarop die netwerken financiële crises in de hand werken.