101 zoekresultaten voor “protoplanetaire schijf” in de Publieke website
-
van zonnestelsels onthullen: onderzoek naar de vorming van protoplanetaire schijven en binaire sterren
Tobin
-
ALMA vindt jongste protoplanetaire schijf ooit
Planeten ontstaan in schijven van gas en stof rond een ster-in-wording, maar wanneer en hoe dergelijke protoplanetaire schijven ontstaan is nog steeds een mysterie. Een team van astronomen, onder leiding van de Leidse promovenda Nadia Murillo en hoogleraar Ewine van Dishoeck, heeft de jongste protoplanetaire…
-
Zoeken naar verklaringen voor mysterieuze structuren in protoplanetaire schijven
In de schijven van stof en gas rondom jonge sterren, komen mysterieuze structuren voor. Samen met hoogleraar Ewine van Dishoeck onderzocht promovendus Paolo Cazzoletti hoe we deze vormen, zoals ringen, spiralen en gaten, kunnen verklaren. Op 12 december verdedigt hij zijn proefschrift.
-
Eerste detectie van methanol in een planeet-vormende schijf
Methanol, een complex organisch molecuul, is opgespoord in de protoplanetaire schijf rond een ster. Dat publiceert een team van onderzoekers onder leiding van de Leidse sterrenkundige Catherine Walsh in Astrophysical Journal Letters. Deze doorbraak helpt astronomen het ontstaan van leven te begrijpe…
-
Planeetvorming biedt stof tot nadenken
Dave Lommen heeft ontdekt dat planeetvorming in een proto-planetaire schijf een verbazingwekkend homogeen proces is. Daarvoor bestudeerde hij met verschillende telescopen het stof zoals zich dat rond jonge sterren bevindt. Het onderzoek naar schijven rond jonge sterren staat centraal in “The first steps…
-
Sneeuwgrens van water in beeld in planeetvormende schijf
Onderzoek met de ALMA-telescoop waaraan ook de Leidse wetenschappers John Tobin en Steven Bos meewerkten, heeft voor het eerst de sneeuwgrens van water binnen een protoplanetaire schijf in beeld gebracht. Publicatie in Nature op 14 juli
-
Zijn alle kometen in ons zonnestelsel op dezelfde plek geboren?
Alle kometen delen mogelijk hun geboorteplaats, stelt nieuw onderzoek. Voor het eerst ooit heeft astronoom Christian Eistrup chemische modellen toegepast op veertien bekende kometen, waarbij hij tot zijn verrassing een duidelijk patroon vond. Zijn publicatie is geaccepteerd in het blad Astronomy & A…
-
Planeetvorming begint al voordat ster volgroeid is
Een team van Europese sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft ontdekt dat stofdeeltjes rond een ster al samenklonteren voordat de ster volgroeid is. Deze samengeklonterde stofdeeltjes zijn de eerste stap in de vorming van planeten. De onderzoekers publiceren hun ontdekking in het vaktijdschrift Nature…
-
Astronoom Jos de Boer krijgt Chesneauprijs voor beste proefschrift
Astronoom Jos de Boer heeft in Nice de Chesneauprijs in ontvangst genomen voor zijn onderzoek naar zogeheten protoplanetaire schijven. De prijs wordt toegekend aan het beste sterrenkundige proefschrift op het gebied van hoge ruimtelijke resolutie. ‘Ik zie het als een goede kans om over mijn onderzoek…
-
Sterrewacht Leiden
Sterrewacht Leiden is het sterrenkundig instituut van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden.
-
Rijpfruitmolecuul ontdekt in schijf rond ster V883 Orionis
In de planeetvormende schijf rond de ster V883 Orionis komt naast methanol onder andere ook een stof voor die bekend is uit rijp fruit. Dat ontdekte een onderzoeksteam onder leiding van de Leidse promovendus Merel van ‘t Hoff. Het resultaat is bevestigd in een onafhankelijke studie en geaccepteerd voor…
-
Voor het eerst methanol gevonden in een warme planeetvormende schijf
Een internationaal team van onderzoekers onder leiding van Alice Booth (Universiteit Leiden) heeft methanol ontdekt in het warme gedeelte van een planeetvormende schijf. Het methanol kan daar niet ontstaan zijn en moet uit de koude gaswolken komen waaruit de ster en de schijf zijn gevormd. Het methanol…
-
Anna wil nieuwe zonnestelsels wegen
Alle planeten in ons sterrenstelsel draaien in een ecliptisch vlak om de zon. Dat is niet verwonderlijk, want ons zonnestelsel is ontstaan uit een zogeheten protoplanetaire schijf. Promovenda Anna Miotello onderzocht dit soort schijven en hun invloed op de vorming van sterren en planeten. Promotie op…
-
Zo worden zonnestelsels gemaakt
Scherpe nieuwe opnamen laten opvallende structuren zien in de planeetvormende schijven rond jonge sterren. Daarover publiceren verschillende teams astronomen, onder wie Leidse sterrenkundigen Jos de Boer en Christian Ginski.
-
Planeetvormende schijven evolueren verrassend vergelijkbaar
Ons zonnestelsel ontstond waarschijnlijk op dezelfde manier als de meeste andere planetenstelsels bij ons in de buurt. Dat blijkt uit Duits-Oostenrijks-Nederlands onderzoek aan meer dan 870 planeetvormende schijven in de Orionwolk A. De vijf onderzoekers, onder wie drie van de Leidse Sterrewacht, publiceren…
-
Astronomen zien ster met stofschijf die nog steeds groeit
Een internationaal team van sterrenkundigen waaronder ook Leidse wetenschappers publiceert het beeld van een jonge ster met een omringende stofschijf die nog steeds gevoerd wordt vanuit de omgeving. Het verschijnsel rond de ster SU Aur kan verklaren waarom zoveel exoplaneten niet netjes uitgelijnd zijn…
-
Mysterieuze rimpelingen racen door planeetvormende schijf
Een internationaal team van astronomen, waaronder Leidenaar Christian Ginski, heeft nog nooit eerder waargenomen structuren ontdekt in een stofschijf rond een nabije ster. Publicatie in Nature op 8 oktober.
-
Grootste molecuul ooit in een planeetvormende schijf ontdekt
Zes vrouwelijke onderzoekers van de Sterrewacht Leiden hebben voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeetvormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in een schijf is geïdentificeerd. Dimethylether is ook een voorloper van grotere organische moleculen die…
-
Nieuw bewijs voor jonge planeten in schijven rond jonge sterren
Astronomen, onder leiding van Nienke van der Marel, hebben met de ALMA telescoop de sterkste aanwijzing tot nu toe gevonden dat in de schijven van gas en stof rond vier jonge sterren recent planeten zijn ontstaan. Publicatie in Astronomy & Astrophysics.
-
VLA-radiotelescoop onthult nieuwe details over ontstaan sterren en planeten
Sterrenkundigen onder leiding van John Tobin hebben dankzij nieuwe waarnemingen, verricht met de Amerikaanse Very Large Array-radiotelescoop (VLA), meer inzicht verkregen in het geboorteproces van meervoudige sterren.
-
Astronomen zien schijf rond super-Jupiter waar wellicht manen vormen
Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft voor het eerst een stofschijf in kaart gebracht rond een jonge super-Jupiter, een hemellichaam dat qua grote en eigenschappen tussen een reuzenplaneet en bruine dwerg in ligt. De infraroodstraling die van de schijf afkomt, doet vermoeden…
-
Speuren naar ruimte-ijs en de bouwstenen van het leven
Een ruimtetelescoop van wereldklasse, een astrolab dat ruimte-ijs maakt en de bouwstenen van het leven… Het IceAge-project bevat alle ingrediënten van een zeer fascinerend onderzoeksproject. Leidse astronomen Melissa McClure, Harold Linnartz en Will Rocha mogen als een van de eerste wetenschappers ter…
-
The Demographics of Protoplanetary Disks: from Lupus to Orion
Promotie
-
Keukenzout ontdekt rond jonge, zware ster in Orionnevel
Een Amerikaans-Nederlands team van sterrenkundigen en chemici heeft keukenzout waargenomen in een planeetvormende schijf rond een jonge zware ster in de Orionnevel. Er was al wel zout gevonden rond stervende sterren, maar nu is er voor het eerst zout rond een jonge schijf ontdekt. De onderzoekers publiceren…
-
Eenzame planeet ontdekt
Een internationaal team astronomen, onder wie Tiffany Meshkat en Matthew Kenworthy van de Universiteit Leiden, heeft een reusachtige exoplaneet ontdekt. De planeet draait op meer dan 650 maal de afstand aarde-zon rond zijn ster, wat deze planeet tot recordhouder maakt. De onderzoekers publiceren hierover…
-
Astronomen maken water bij 260 graden onder nul
Onderzoekers van het Laboratorium voor Astrofysica van de Sterrewacht Leiden zijn erin geslaagd om water te maken onder omstandigheden zoals die in de ruimte heersen.
-
Chemistry in embedded disks: setting the stage for planet formation
Promotie
-
Ewine van Dishoeck ontvangt Fritz Zwicky-prijs voor astrofysica & kosmologie
De Fritz Zwicky-prijs 2022 voor astrofysica & kosmologie is toegekend aan Prof. Ewine F. van Dishoeck voor haar baanbrekende, decennialange werk in de astrochemie en moleculaire spectroscopie, en voor haar leiderschap binnen de astronomische gemeenschap. De toekenning van de prijzen is vandaag bekendgemaakt…
-
Uncovering the ingredients for planet formation
Promotie
-
Organische moleculen in de ruimte
Dishoeck
-
HIIT
HIIT staat voor High Intensity Interval Training, een term die we de laatste tijd steeds vaker in de fitness tegenkomen. High Intensity Interval Training of HIIT, is een circuit gebaseerde high energy mix van cardio- en krachtoefeningen. Wetenschappelijk is bewezen dat dit een van de meest effectieve…
-
Taalklavertje vier
Het Taalklavertje vier is een didactische handreiking voor leerkrachten Engels op school, pabo-opleiders Engels en pabo-studenten, met videovoorbeelden op dvd.
-
Zware sterren voeden zich niet met stofschijf maar met puinhoop
Een team van astronomen onder Nederlandse leiding heeft ontdekt dat zware sterren anders ontstaan dan hun kleine broertjes en zusjes. Waar kleine sterren vaak een geordende schijf van stof en materie om zich heen hebben, is de materiaalaanvoer bij grote sterren een chaotische puinhoop. De onderzoekers…
-
Herschel-ruimtetelescoop vindt overvloed aan water rond jonge ster
Sterrenkundigen hebben met de Herschel-ruimtetelescoop voor het eerst koude waterdamp gevonden in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. Dit duidt erop dat deze schijf grote hoeveelheden water bevat. In het heelal zijn wellicht veel meer planeten met water. Het onderzoeksteam van de Leidse…
-
Gasschijven kantelen en krimpen in virtuele windtunnel
In een virtuele windtunnel hebben Nederlandse astronomen planeetvormende gasschijven laten kantelen en krimpen. Het onderzoek kan helpen een verklaring te vinden voor de gekantelde planeetbanen in ons eigen zonnestelsel.
-
Leidse ontdekkingen
Van oerknal tot supergeleiding. In de lange geschiedenis van de universiteit zijn heel wat baanbrekende ontdekkingen gedaan.
-
Voeding
Gezond eten is belangrijk, ook als je thuiswerkt.
-
Op zoek naar leven in het heelal
Is er leven buiten de aarde? Voor het eerst zijn we in staat om het begin van een antwoord te geven op deze oeroude vraag. De Leidse sterrenwacht bouwt mee aan nieuwe instrumenten om de kansrijkste exoplaneten te vinden.
-
Waterdamp verraadt hoe sterren ontstaan rond zwart gat in het vroege heelal
Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle…
-
Zeldzame middeleeuwse boekenlegger gevonden in Leidse Universiteitsbibliotheek
In de Leidse Universiteitsbibliotheek is een bijzondere boekenlegger uit de Middeleeuwen opgedoken. Het ronde schijfje werd door boekhistoricus Erik Kwakkel gevonden in een kaartenbak van de Bibliotheca Neerlandica Manuscripta (BNM), dat zo’n twintigduizend beschrijvingen bevat van overgeleverde middeleeuwse…
-
Drievoudige ster-in-spe waargenomen
Voor het eerst hebben astronomen een instabiele schijf rond een ster-in-wording zien uiteenvallen in een drievoudig stersysteem. De bevindingen van het team onder leiding van John Tobin verschijnen op 27 oktober in Nature.
-
Drie Leidse projecten krijgen rekentijd op nationale supercomputers
Een nachthemel van meer dan 40 petabytes groot, jonge sterrenclusters simuleren en begrijpen hoe het lichaam virussen afremt: drie Leidse projecten krijgen van NWO rekentijd op een van de geavanceerde nationale supercomputers.
-
Alternatieve superstroom gemeten over recordafstand
Elektronen die synchroon om hun as spinnen, blijken over grote afstand supergeleidend te blijven in magnetisch chroomdioxide. Elektrische stroom uit deze elektronen kan kleine magneetjes omklappen, en de supergeleidende variant levert mogelijk de basis voor een harde schijf zonder energieverlies. Publicatie…
-
Leidsch Dagblad: Hortus heet nu ook echt Hortus
Al sinds 1590 ligt hij aan het Rapenburg in Leiden, maar in alle eeuwen van zijn bestaan had de Hortus botanicus nog geen eigen straatnaam gekregen. Daar is onlangs verandering in gekomen, schijft het Leidsch Dagblad.
-
ALMA ontdekt kometenfabriek
Astronomen hebben met behulp van ALMA een gebied rond een jonge ster in beeld gebracht waar stofdeeltjes kunnen groeien. Het is voor het eerst dat zo’n ‘stofval’ duidelijk is geïdentificeerd. In een stofval kunnen minuscule stofdeeltjes in schijven rond sterren zo groot worden dat ze uiteindelijk kometen,…
-
IJskou te koop!
Vloeibare stikstof, bevroren fruit en zwevende marktgangers. Vrijdag 8 april werden bezoekers van de weekmarkt in de Merenwijk blootgesteld aan supergeleiding. Wat is dat precies? En hoe ziet supergeleiding eruit? Jong en oud waren onder de indruk van de proefjes die de Leidse studenten van Stichting…
-
Jan Vleggeert in FD over omstreden fiscale verleden Nederland
Het kabinet wil af van de slechte fiscale reputatie die Nederland heeft door zijn omstreden rol bij belastingontwijking door multinationals. Staatssecretaris van Financiën Menno Snel belooft beterschap, maar de goede voornemens worden overschaduwd door recente onthullingen.
-
De Trio: meesters van creatie
De Trio, een volk dat leeft in Suriname en Brazilië, zijn 'meesters van creatie'. Hun immense kennis van materialen en natuur stellen hen in staat om te leven in het oerwoud. Archeoloog Jimmy Mans volgt de Trio op de voet.
-
Gezond voedsel, gezonde wereld
Wat is gezond en verantwoord eten? Die vraag krijgt een nieuwe urgentie nu in veel landen ondervoeding wordt ingehaald door welvaartsziekten zoals obesitas, en we ook steeds meer oog krijgen voor de milieu-impact van onze eetgewoonten. Tijd dus om voedingsrichtlijnen nog eens grondig tegen het licht…
-
Leidse studenten brengen Melkweg in kaart
De Leidse sterrenkundestudenten Isabel van Vledder en Dieuwertje van der Vlugt hebben de hele Melkweg in kaart gebracht door dwergsterren te tellen. Het resultaat is het meest complete model voor de verdeling van dit soort sterren. Hun onderzoek is gepubliceerd in the Monthly Notices of the Royal Astronomical…