Lees hier alles over de geschiedenis van de Universiteit Leiden, de oudste universiteit van Nederland. De Academia Lugduna Batava werd opgericht in 1575 en heeft als motto: Libertatis Praesidium ('Bolwerk van vrijheid').

Kunst en vrije tijd, Kunst en vrije tijd

De Oude Sterrewacht heeft een rijke geschiedenis. Op deze pagina vindt u een beknopte versie van de historie die zich in het observatorium heeft afgespeeld.

Hoe groot is het heelal? Hoe ontstaan en evolueren sterren? En bestaat er leven elders in het heelal? Deze hoofdvragen uit de sterrenkunde vormen de thema’s bij de nieuwe tentoonstelling 'Van aarde tot oerknal', die gemaakt is ter ere van het honderdjarige bestaan van de Internationale Astronomische…

Huib Intema, promovendus bij de Sterrewacht, krijgt de Jansky Fellowship aangeboden door het Amerikaanse National Radio Astronomy Observatory (NRAO), mede op grond van werk dat hij heeft verricht voor LOFAR en waarop hij dit jaar gaat promoveren.

Wat gebeurt er met onze zon, als over ruim 5 miljard jaar ons Melkwegstelsel samenkomt met het Andromedastelsel? Leidse astronomen zijn druk bezig met berekeningen aan deze botsing. Op een tech-conferentie gaven ze onlangs een visueel voorproefje.

Op 16 maart 1963, publiceerde Maarten Schmidt, een Leidse doctor die op dat moment werkte aan het California Institute of Technology, een artikel dat flink wat opschudding veroorzaakte in de astronomische wereld. De lichte kleine radiobronnen die onlangs waren ontdekt, bleken geen onbekende sterren…

Door te kijken naar sterren in dwergsterrenstelsels probeert onderzoeker Bas Zoutendijk nieuw inzicht te krijgen in donkere materie.

Vier jonge Leidse onderzoekers ontvangen een Rubiconbeurs om onderzoek te doen in het buitenland. In Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten gaan ze zich verdiepen in onderwerpen als het ontstaan van sterrenstelsels en risicogedrag bij jongeren.

Nieuwe resultaten van de Kilo-Degree Survey (KiDS) tonen aan dat het heelal bijna 10 procent homogener is dan gedacht. De nieuwe KiDS-kaart is gemaakt met de deels Nederlandse OmegaCAM op ESO’s VLT Survey Telescope op Cerro Paranal in Noord-Chili. Een internationaal team van astronomen van onder meer…

Bernhard Brandl, de nieuwe Leidse hoogleraar Infraroodastronomie, bouwt mee aan instrumenten waarmee de grootste telescopen ter wereld worden uitgerust. Met die telescopen kan de mens in het heelal objecten observeren die soms meer dan dertien miljard jaar oud zijn. Op 26 september houdt Brandl zijn…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van prof.dr. Jelle Kaastra heeft een vreemd fenomeen ontdekt bij het superzware zwarte gat in het centrum van een veel bestudeerd sterrenstelsel.

Wat is donkere materie? Hoe ontstaan superzware zwarte gaten? ‘Oer’-zwarte gaten bevatten wellicht het antwoord op deze langlopende vragen. Leidse en Chinese kosmologen hebben nu een nieuwe manier gevonden waarop deze hypothetische hemellichamen kunnen ontstaan vlak na de oerknal. Publicatie in Physical…

Natuurkundige Ana Achúcarro is programmaleider van onderzoeksproject 'Observing the big bang: the quantum universe and its imprint on the sky’, één van de zes projecten waarin Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) in totaal 12 miljoen euro investeert. De Nederlandse natuurkunde blinkt…

De bacheloropleiding Sterrenkunde duurt drie jaar. Tijdens deze studie volg je (werk)colleges en voer je experimenten uit. Hierdoor bouw je een stevige basis in verschillende vakgebieden, zoals natuurkunde, wiskunde en informatica.

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft aan zeventien pas gepromoveerde onderzoekers van de Universiteit Leiden een Veni-financiering verleend. Deze beurs biedt veelbelovende jonge wetenschappers de mogelijkheid om gedurende drie jaar hun eigen ideeën verder te ontwikk…

Op 17 september vindt het jaarlijkse evenement de Nacht van Kunst & Kennis plaats in de Leidse binnenstad. De faculteit W&N is ook dit jaar weer ruimschoots vertegenwoordigd met o.a. Ionica Smeets, Vincent Icke, Arnold Tukker en een project van iGEM.

Met een VR bril op door het heelal navigeren? Het kan, met behulp van de nieuwe computerapplicatie gebouwd door Marc Driessen, student Computer Science aan de Universiteit Leiden. In het kader van het vak Human Computer Interaction (HCI) ontwikkelde hij in ongeveer een jaar tijd een Virtual Reality…

Met behulp van software die de hersenen nabootst, heeft ESA’s Gaia satelliet zes sterren gespot die met hoge snelheid vanuit het centrum van ons sterrenstelsel naar de rand vliegen. Dit kan essentiële informatie geven over de meest obscure gebieden in ons Melkwegstelsel.

Een internationaal team van astronomen, onder wie de Leidse prof.dr. Koen Kuijken en dr. Henk Hoekstra, is er voor het eerst in geslaagd om de grootschalige verdeling van donkere materie in het heelal in kaart te brengen.

Door massa’s gegevens van de Europese röntgensatelliet XMM-Newton door te worstelen, hebben wetenschappers van de Universiteit Leiden en de École polytechnique fédérale de Lausanne (Zwitserland) een signaal opgespoord dat afkomstig kan zijn van donkere materie.

Leids astronoom Elena Maria Rossi is met haar ontdekking van zes supersnelle sterren op NU.nl gekomen. Met behulp van software die de hersenen nabootst, heeft ESA’s Gaia satelliet zes sterren gespot die met hoge snelheid vanuit het centrum van ons sterrenstelsel naar de rand vliegen.

Een internationaal team van onderzoekers, met onder hen Matthieu Schaller van de Sterrewacht Leiden en het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde, heeft de grootste en nauwkeurigste virtuele weergave van ons heelal tot nu toe geproduceerd. De onderzoekers hebben supercomputersimulaties gebruikt…

Hoe kan je iets zien dat onzichtbaar is? Nou, met Euclid! Deze toekomstige ESA-telescoop gaat de structuur van het heelal in kaart brengen en zal ons meer leren over de onzichtbare donkere materie en donkere energie. Wetenschappelijk coördinator van Euclid en Leids sterrenkundige Henk Hoekstra legt…

Leids emeritus hoogleraar George Miley ontvangt op 8 december een eredoctoraat van Trinity College Dublin. ‘Ik had nooit kunnen dromen dat ik ergens een eredoctoraat zou ontvangen, en dit is des te emotioneler omdat het in de stad is waar ik de eerste 21 jaar van mijn leven heb doorgebracht.’

In 2012 bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) 50 jaar. Om dit te vieren worden wereldwijd activiteiten georganiseerd. Op 5 oktober wordt de ESO-jubileumtentoonstelling geopend in de historische Leidse Sterrewacht. Deze tentoonstelling, met de toepasselijke naam 'Spectaculair Heelal', bestaat…

Het Event Horizon Telescope (EHT)-team, dat de allereerste foto van een zwart gat maakte, heeft vandaag een nieuwe afbeelding gepresenteerd. De afbeelding toont hetzelfde zwarte gat in gepolariseerd licht. Het is voor het eerst dat het astronomen is gelukt om polarisatie – een kenmerk van magnetische…

Archeoloog Gerrit Dusseldorp pleit voor meer waardering van het cultureel erfgoed van Zuid-Afrika. 'In Zuid-Afrika vind je de oudste resten van ons modern menselijk gedrag,'

De kleur en helderheid van meer dan 1,3 miljard sterren, maar ook hun 3D-posities, en 2D-bewegingen. Dat is de inhoud van de tweede dataset van de ‘one billion starmapper’ Gaia, die Europees ruimteagentschap ESA op 25 april opende.

Maar liefst vier Leidse onderzoeksteams hebben van NWO een beurs gekregen. Op 27 juli kende de NWO 21 aanvragen binnen de Open Competitie ENW-XL toe. NWO kent de beurzen toe aan consortia binnen de exacte en natuurwetenschappen die ongebonden fundamenteel onderzoek doen dat ‘is gedreven door nieuwsg…

Van de negen Jong Talent Afstudeerprijzen gaan er vier naar Leidse alumni. Zij ontvangen de prijs op 29 november van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Alle vier werken nu als promovendus in Leiden. De jury roemt hun innovatieve aanpak.

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de Leidse promovenda Leah Morabito heeft met de LOFAR-radiotelescoop de grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg ontdekt. Astronomen kunnen nu bepalen hoe koud en compact het gas rond deze atomen is. Dit gas heeft invloed op stervorming en…

Sterrenkundigen hebben uit het gerimpelde radiosignaal van een ontplofte ster afgeleid hoe de supernova-in-wording en zijn begeleidende ster om elkaar heen bewogen. Dat schrijven de Leidse astronoom Simon Portegies Zwart en de Canadese astronoom Almog Yalinewich in een artikel dat is geaccepteerd voor…

De Leidse sterrenkundige Tim de Zeeuw had als directeur-generaal van ESO tien jaar lang ‘de beste sterrenkundebaan ter wereld’. Terug bij de Leidse Sterrewacht richt hij zich op de eerste 3D-kaart van de Melkweg.

De Leidse sterrenkundestudenten Isabel van Vledder en Dieuwertje van der Vlugt hebben de hele Melkweg in kaart gebracht door dwergsterren te tellen. Het resultaat is het meest complete model voor de verdeling van dit soort sterren. Hun onderzoek is gepubliceerd in the Monthly Notices of the Royal Astronomical…

Donkere materie. Onzichtbaar spul wat volgens berekeningen zo’n 85% van de materie in het heelal omvat. Met een ERC Advanced Grant van 2.5 miljoen euro gaat Hoogleraar Observationele Kosmologie Henk Hoekstra nog preciezer in kaart brengen waar deze donkere materie zich bevindt.

Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie Jelle Kaastra, heeft een nieuwe verklaring gevonden voor röntgenstraling in clusters van sterrenstelsels. Deze röntgenstralen kunnen ontstaan als koud waterstofgas botst op hete zwavel-ionen en zo elektrische lading overdraagt. Eerder werden de…

Met de James Webb-ruimtetelescoop (JWST) kunnen we dieper het heelal in kijken dan ooit tevoren. Dat levert niet alleen een massa aan data op, maar ook prachtige beelden. Dat alles kan je bewonderen in de nieuwe tentoonstelling in de Oude Sterrewacht: JWST Universum. Laat je verbazen door de prachtige…

Oude verhalen voor een nieuw publiek In samenwerking met LUCIS

Hare Majesteit Koningin Máxima opent woensdagochtend 4 september 2013 het gerenoveerde tropische kassencomplex in de Hortus botanicus Leiden.

Carel Stolker, rector magnificus, en Kees Goudswaard, hoogleraar economie, zijn benoemd tot lid van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW).

Dimiter Toshkov, universitair docent bij het instituut Bestuurskunde, is een van de twee prijwinnaars van de Haldane Prize.

Wat als er geen water was? Wat doe je met archeologische vondsten? Op zaterdag 5 en zondag 6 oktober duiken wetenschappers in heel Nederland op om deze en andere vragen te beantwoorden. Drie van hen komen uit Leiden.

Nederlandse astronomen van de Leidse Sterrewacht, ASTRON en SRON hebben voor het eerst een begin van een botsing tussen twee enorme groepen van sterrenstelsels geobserveerd. Ze publiceerden erover in het tijdschrift Nature Astronomy.

Binnen de taalkunde bestaat een hypothese dat alle talen van Europa tot India afstammen van één moedertaal: het Proto-Indo-Europees. Deze taal zou duizenden jaren geleden zijn gesproken. Onderzoeker Alwin Kloekhorst wil door middel van taalkundig stamboomonderzoek achterhalen hoe de allereerste opsplitsing…

Wil jij graag leren om met behulp van logische gedachtestappen uiteenlopende vraagstukken op te lossen en alles van de cel te ontrafelen? Dan is de bachelor LST aan de Universiteit Leiden en TU Delft echt iets voor jou.

Inzicht in de geschiedenis van de islam en moslimsamenlevingen werpt een helder licht op de complexe en veranderlijke sociale structuren van het Midden-Oosten. Inclusief de brandhaarden van nu, die tot in West-Europa effect hebben.

Nederlands studeer je omdat je specialist wilt worden in de Nederlandse taal en literatuur. Aan het eind van je studie beheers je niet alleen de kennis en de vaardigheid om je eigen taal, literatuur en cultuur grondig te analyseren, maar weet je ook hoe je de wisselwerking tussen (literaire) taal, cultuur…