Op het Indonesische eiland Sulawesi hebben archeologen de oudste grottekening ooit gevonden waar mensen en dieren op staan. De afbeelding is zeker 43.900 jaar oud, zeggen onderzoekers in het vakblad Nature. Gerrit Dusseldorp sprak in het Jeugdjournaal over het belang van deze vondst.

Met ESO's VISTA-telescoop is de breedste gevoelige foto van de kosmos genomen die ooit in het infrarood is gemaakt. Deze nieuwe opname van een onopvallend hemelgebied is gemaakt binnen de Nederlands / Engelse / Franse / Deense UltraVISTA-survey en toont meer dan 200.000 sterrenstelsels.

In het vakblad Vitruvius verhaalt archeoloog Richard Jansen met een aantal collega's over de topvondst van de oudste jurk van Nederland. Deze jurk, gevonden tijdens een routine-opgraving van een ijzertijdgrafveld op de Slabroekse Heide, is een uitstekend voorbeeld waarom het belangrijk is om ruimte…

Een fragment van een menselijke schedel uit de collectie van het Rijkmuseum van Oudheden en een versierd bot van een bizon blijken uiterst zeldzame vondsten uit het einde van de laatste IJstijd. Ze zijn 13.000 jaar oud en zijn daarmee de vroegste moderne mens van Nederland én de oudste kunst. Beide…

In de Oost-Chinese provincie Henan, hebben archeologen een unieke vondst gedaan: een duizenden jaren oud beeldje van een vogel. Volgens de ontdekkers is de minisculptuur, gesneden uit dierlijk bot, het oudste tot nu toe bekende Chinese kunstwerk.

Het oudste bekende kledingstuk van Nederland is een felrood en blauw geblokte wollenjurk van bijna 2800 jaar oud, zo blijkt uit recent onderzoek. Fragmenten van dit kledingstuk zijn samen met bronzen en ijzeren sieraden in 2010 gevonden in een rijk graf uit de ijzertijd, tijdens opgravingen van een…

Gedurende een periode van zeven jaar heeft een internationaal team van wetenschappers meer dan een kwart van de noordelijke hemel in kaart gebracht met behulp van de Low Frequency Array (LOFAR), een pan-Europese radiotelescoop. Vanuit Leiden zijn onder andere Astronoom Timothy Shimwell en Huub Röttgering…

Veertien excellente studenten geologie, biologie, sterrenkunde en wiskunde en zeven stafleden maakten een geologische excursie naar Australië. De Expeditie Eendracht, georganiseerd door het Bioscience Initiative van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen, had als doel de aller-oudste resten…

De verwachtingen van sterrenkundigen worden al meer dan een jaar overtroffen door de prachtige beelden van de James Webb-telescoop. De foto’s zijn fascinerend om te zien, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Universitair docent Melissa McClure legt uit.

Archeologen hebben in een Franse grot de oudst bekende Europese pijlpunt gevonden. Dit zou kunnen betekenen dat de moderne mens eerder in Europa voet aan de grond kreeg dan gedacht.

In een grot in Zuid-Afrika werd recentelijk de oudste tekening ooit gevonden, 70.000 jaar oud. Archeoloog Gerrit Dusseldorp werd hierover geïnterviewd in het NPO Radio 1 programma Nieuws & Co.

Archeologe José Joordens reageert in het BNR radioprogramma Wetenschap Vandaag op de ontdekking dat onze oudste voorouders meer in bomen leefden dan gedacht.

De vorming van sterrenstelsels Datum: maandag 17 september Tijdstip: 16.00 uur Locatie: Academiegebouw Bij oraties wordt het togaprotocol gehanteerd.

Jessica den Oudsten heeft met haar masterscriptie

Op 21 juni 1969 geleden zette de eerste mens voet op de maan. Vijftig jaar later kijkt NU.nl terug: wat heeft de mensheid eigenlijk gehad aan de maanlanding? De redactie vraagt hoogleraar nabije sterrenstelsels Frank Israël om een reactie.

Sterrewacht Leiden is het sterrenkundig instituut van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden.

Leids astronoom Margot Brouwer deed zwaartekrachtmetingen om de spraakmakende zwaartekrachttheorie van Erik Verlinde te toetsen. Haar resultaten staan nu ook beschreven in NRC Handelsblad.

Sobral

Simulatieproject EAGLE heeft de 2022 Group Achievement Award van de Royal Astronomical Society gewonnen. EAGLE is een grote verzameling aan simulaties over het ontstaan van sterrenstelsels. De grootste simulatie bevat wel 6.8 miljard deeltjes en kostte maanden om te berekenen op ’s werelds snelste…

Simulaties van sterrenstelsels helpen om astronomische waarnemingen beter te begrijpen. De EAGLE simulatie, een groot project waarin Leidse astronomen een hoofdrol hebben, laat de evolutie van het heelal zien, van vlak na de Oerknal tot nu.

Grote telescopen kijken zo ver het heelal in, dat ze ook miljarden jaren terug in de tijd kijken. De opvolger van de Hubble ruimtetelescoop, de James Webb telescoop, zal vanaf 2018 zicht krijgen op de periode vlak na de Oerknal waarin de eerste sterren en sterrenstelsels ontstonden. Leidse astronomen…

De Hubble Ruimtetelescoop van NASA en ESA heeft met de ontdekking van een verzameling zeer kleine en en blauwe sterrenstelsels een nieuw afstandsrecord geboekt. Niet eerder zijn zulke sterrenstelsels uit de periode van vlak na de oerknal gezien.

Nieuw gemaakte diepe en zeer scherpe beelden van het vroege heelal laten zien dat er een sterk verband bestaat tussen het stervormingstempo in jonge sterrenstelsels en hun totale massa aan sterren. Leidse wetenschappers werkten mee aan het onderzoek.

Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

Een team van voornamelijk Leidse astronomen heeft de grootste deeltjesversneller in het heelal ontdekt. Zij ontdekten dat bij een frontale botsing van vier gigantische clusters van sterrenstelsels deeltjes versneld worden tot zeer hoge energieën. De energieën zijn meer dan een miljoen maal hoger dan…

Hoogleraar Vorming van sterrenstelsels Joop Schaye verscheen in het NRC over de tot dusver onzichtbare gloed die het hele heelal verlicht. Hij was onderdeel van een internationaal team van astronomen dat deze ontdekking publiceerde in vakblad Nature.

Met elke ontdekking geeft het heelal een fractie van zijn geheimen prijs: de verste melkwegstelsels en quasars, de atmosferen van exo-planeten, metingen aan donkere materie, complexe moleculen in de ruimte. Dit is waar de wetenschappers van de Sterrewacht Leiden samen met hun collega’s in en buiten…

Wetenschappers bij de Leidse Sterrewacht onderzoeken de fundamenteel natuurkundige verschijnselen die voor structuur in het heelal zorgen. Deze processen brengen materie bijeen tot sterrenstelsels en gas bijeen tot sterren. Met behulp van krachtige telescopen en geavanceerde berekeningen en computersimulaties…

Promotor: Prof.dr. J. Schaye, Co-promotor: Marcello Cacciato

Sterrewacht Leiden is het sterrenkundig instituut van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden.

Bij diepe waarnemingen met de MUSE-spectrograaf van de Very Large Telescope van ESO zijn rond verre sterrenstelsels gigantische kosmische reservoirs van atomair waterstof ontdekt. De extreme gevoeligheid van MUSE stelde de onderzoekers in staat om deze vage waterstofwolken in het vroege heelal rechtstreeks…

Het DESHIMA-instrument van Nederlands-Japanse makelij heeft de eerste praktijktests doorstaan bij het meten van de afstanden en leeftijden van verre sterrenstelsels. De kern van het instrument is een chip ter grootte van twee euromunten die 49 tinten ver-infraroodlicht meet. De ontwikkelaars van de…

Lezing, Studium Generale

De Universiteit Leiden werkt voor en met het basisonderwijs aan wetenschapsoriëntatie.

De jaren 1730-1740 vormen een keerpunt in de Nederlandse slavernijgeschiedenis: de West-Indische Compagnie verliest haar monopolie op de trans-Atlantische slavenhandel, waarop verschillende handelaren in de Republiek besluiten hun schepen in te zetten voor de private slavenhandel. Zo ook Jochem Matthijs…

De tweejarige masteropleiding Astronomy biedt toegang tot toponderzoek in de moderne astronomie. De focus ligt op sterrenstelsels en de structuren waarin zij zich bevinden, exoplaneten en ster- en planeetformaties. Je kunt kiezen uit zeven specialisaties, die je voorbereiden op een carrière in het onderzoek,…

Astronomen willen het heelal begrijpen, van de Oerknal tot nu, en hoe dit verder zal gaan. In Leiden concentreren ze zich daarbij op twee vragen: 'Hoe ontstaan sterren en planeten? en 'Hoe ontstonden in het jonge heelal sterrenstelsels en zwarte gaten?' Een nieuwe generatie telescopen – net klaar of…

Twee documenten markeren de geboorte van de Universiteit Leiden.

Wil jij de beste redenen weten waarom je een master aan de Universiteit Leiden moet volgen? Of hoe het is om te studeren in Leiden of Den Haag? Onze studenten vertellen je over hun studie aan de Universiteit Leiden.

Wil jij de beste redenen weten waarom je een master aan de Universiteit Leiden moet volgen? Of hoe het is om te studeren in Leiden of Den Haag? Onze studenten vertellen je over hun studie aan de Universiteit Leiden.

Verscholen achter het Academiegebouw op het Rapenburg ligt de oudste botanische tuin van Nederland en één van de oudste tuinen ter wereld. Aangelegd in 1590 en uitgebreid in de eeuwen daarna is de Hortus hét groene hart van Leiden.

Ook dit jaar rennen we, met de Leiden Science Run, voor het UAF.