De Leidse sterrenkundestudenten Isabel van Vledder en Dieuwertje van der Vlugt hebben de hele Melkweg in kaart gebracht door dwergsterren te tellen. Het resultaat is het meest complete model voor de verdeling van dit soort sterren. Hun onderzoek is gepubliceerd in the Monthly Notices of the Royal Astronomical…

Vanaf een lanceerinstallatie in Frans Guyana gaat op 19 december de Europese satelliet Gaia de ruimte in om een zeer gedetailleerde driedimensionale kaart van het Melkwegstelsel maken. De Leidse astronoom Anthony Brown leidt het consortium dat de vloed aan meetgegevens gaat verwerken.

Dagelijkse flitsen bij het superzware zwarte gat in de Melkweg worden veroorzaakt doordat het zwarte gat planetoïden opslokt. Dat hebben prof. Simon Portegies Zwart en zijn promovendus Adrian Hamers aangetoond. Hiervoor hebben zij de baanevolutie van de planetoïden nabij het zwarte gat nauwkeurig berekend.…

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de Leidse promovenda Leah Morabito heeft met de LOFAR-radiotelescoop de grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg ontdekt. Astronomen kunnen nu bepalen hoe koud en compact het gas rond deze atomen is. Dit gas heeft invloed op stervorming en…

Ons eigen sterrenstelsel is niet in zijn eentje gevormd, maar smolt in zijn vroege jeugd samen met een ander groot stelsel. Dat schrijft een internationaal onderzoeksteam op 1 november in Nature. Laatste auteur van het artikel is de Leidse astronoom Anthony Brown.

Drie Leidse astronomen hebben een handvol sterren ontdekt die van buiten onze Melkweg lijken te komen. Ze deden hun vondst toen ze de database van de Gaia-missie van de ESA doorzochten. Eigenlijk waren ze op zoek naar sterren die uit onze Melkweg proberen te ontsnappen. Die vonden ze ook, maar de indringers…

Een continue stroom van geladen deeltjes barst uit het centrum van ons sterrenstelsel, de Melkweg. De deeltjesstroom is een bijproduct van de geboorte van nieuwe sterren en lijkt medeverantwoordelijk voor het magnetisch veld dat de Melkweg doordringt. Een onderzoeksgroep met onder anderen de Nederlandse…

Microplastics zitten overal: in de oceaan, in keukenzout en zelfs in dieren. Moeten we dat erg vinden? ‘Ja’, zegt milieuwetenschapper Thijs Bosker op 8 september tijdens een pop-up college in Den Haag. ‘We moeten niet afwachten tot het een nog veel groter probleem wordt, maar er nu iets aan doen.’

De vroegste sterrenstelsels in het heelal lijken op een draaikolk, vergelijkbaar met ons eigen sterrenstelsel de Melkweg. Dat ontdekte een internationaal team astronomen uit onder andere Leiden.

Natuurkundigen hebben een astrofysisch neutrinosignaal van de IceCube detector bestudeerd vanuit een andere hoek. Het centrum van de Melkweg leek vanzelfsprekende de bron te zijn, maar deze hypothese is nu eerder verworpen dan bevestigd. Publicatie in Physical Letters B.

De Leidse astronoom Anthony Brown had de eer om de prestigieuze Spitzer Lectures te geven aan de Princeton Universiteit. In vijf lezingen verspreid over begin mei gaf hij een inzicht in de Gaia-missie. ‘Een van de intellectuele hoogtepunten van het jaar.’

Een internationaal team van astronomen, onder leiding van Andreas Schruba (MPE), heeft de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) gebruikt om in te zoomen op stervormingsgebieden in het nabije sterrenstelsel NGC 6822.

De Leidse astronoom Huib Jan van Langevelde is benoemd tot directeur van het Event Horizon Telescope (EHT)- consortium. De EHT is een project waarbinnen zo’n 350 wetenschappers uit 18 landen samenwerken. De EHT bundelt de grote ALMA-telescoop in Chili met andere (sub)millimetertelescopen en publiceerde…

Komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko, gefotografeerd door de Europese ruimtetelescoop Gaia. (ESA/Gaia/DPAC)

Astronomen, onder wie de Leidse Remo Tilanus, hebben met behulp van de Event Horizon Telescope voor het eerst magnetische velden waargenomen net buiten de waarnemingshorizon van het superzware zwarte gat in het centrum van onze Melkweg. Publicatie in Science.

Eeuwenlang hebben astronomen het heelal bestudeerd door lichtsignalen te verzamelen. Sinds 2015 stelt het bewijs van een belangrijke voorspelling van Einstein ons in staat om het heelal op een nieuwe manier te onderzoeken: door middel van zwaartekrachtgolven. Astronomie promovendus Valeriya Korol heeft…

Een team van Nederlandse en Japanse astronomen, onder leiding van hoogleraar Simon Portegies Zwart, heeft een snelheid bereikt van 24,8 petaflop berekeningen per seconde op de 'Oak Ridge National Supercomputer Titan', een van 's werelds snelste supercomputers. Met deze berekening heeft het team alle…

Met behulp van software die de hersenen nabootst, heeft ESA’s Gaia satelliet zes sterren gespot die met hoge snelheid vanuit het centrum van ons sterrenstelsel naar de rand vliegen. Dit kan essentiële informatie geven over de meest obscure gebieden in ons Melkwegstelsel.

Dwerg satellietsterrenstelsels in de Melkweg voeren een andere dans uit dan onderzoekers aanvankelijk verwachtten. Marius Cautun van Durham University ontving een Marie Curie beurs om de geheimen van deze orbitale dans te ontrafelen. 1 oktober 2018 start hij zijn onderzoek bij de Sterrewacht Leiden…

De studie Sterrenkunde is gericht op alle facetten van het heelal. Sterrenkundestudenten doen uitgebreide kennis op over planeten en hun manen, asteroïden, sterren en andere objecten in het heelal. Deze opleiding biedt onderstaande gastlessen over het heelal en instrumenten om het heelal te bestuder…

Hij ontdekte onder andere de rotatie van onze Melkweg en ontwierp een revolutionaire theorie over de oorsprong van kometen: Jan Hendrik Oort.

Verreweg de meeste studenten kiezen voor de masteropleiding Astronomy. Je kunt ook doorstromen naar de masteropleiding Physics of kiezen voor een masteropleiding aan een buitenlandse universiteit.

Een internationaal team van astronomen, onder wie de Leidse sterrenkundige Maciej Bilicki, heeft een enorm supercluster van sterrenstelsels ontdekt. Het supercluster was tot nu toe over het hoofd gezien omdat onze eigen Melkweg in de weg zit. De onderzoekers publiceren hun bevindingen binnenkort in…

De kleur en helderheid van meer dan 1,3 miljard sterren, maar ook hun 3D-posities, en 2D-bewegingen. Dat is de inhoud van de tweede dataset van de ‘one billion starmapper’ Gaia, die Europees ruimteagentschap ESA op 25 april opende.

Van oerknal tot supergeleiding. In de lange geschiedenis van de universiteit zijn heel wat baanbrekende ontdekkingen gedaan.

NWO heeft drie van de zeventien Rubicons toegekend aan onderzoekers van de Universiteit Leiden. Zij kunnen voor langere tijd onderzoek gaan doen in het buitenland.

Je kiest voor de studie Sterrenkunde wanneer je geïnteresseerd bent in het heelal, en wiskunde B en natuurkunde tot je sterkste vakken behoren.

Voor het eerst is het gelukt de driedimensionale beweging van individuele sterren in een sterrenstelsel buiten de Melkweg te meten. Een Gronings-Leidse onderzoek geeft een inkijkje in de verdeling van de donkere materie die het stelsel domineert. Ze publiceren hun bevindingen op 27 november in Nature…

Sommige sterrenstelsels in het jonge heelal zijn razendsnel gegroeid, zo blijkt uit waarnemingen van een internationaal team astronomen, onder wie Caroline Straatman en Ivo Labbé van de Leidse Sterrewacht. Ze zijn, op een recordafstand van 12 miljard lichtjaar, uit de periode dat het universum zelf…

De Leidse sterrenkundige Tim de Zeeuw had als directeur-generaal van ESO tien jaar lang ‘de beste sterrenkundebaan ter wereld’. Terug bij de Leidse Sterrewacht richt hij zich op de eerste 3D-kaart van de Melkweg.

De Leidse astronoom Anthony Brown prijkt in Nature’s 10: de lijst met tien mensen die er volgens het wetenschappelijke tijdschrift toe deden in de wetenschap in 2018. Brown werkt achter de schermen als coördinator van Gaia, waarvan hij dit jaar de langverwachte data over de Melkweg publiceerde.

Grote telescopen kijken zo ver het heelal in, dat ze ook miljarden jaren terug in de tijd kijken. De opvolger van de Hubble ruimtetelescoop, de James Webb telescoop, zal vanaf 2018 zicht krijgen op de periode vlak na de Oerknal waarin de eerste sterren en sterrenstelsels ontstonden. Leidse astronomen…

Astronomen hebben met de Hubble Ruimtetelescoop voor het eerst de vroege fase van stervorming gezien van de kern van een ellipsvormig sterrenstelsel, 3 miljard jaar na de oerknal. De groeiende kern vlamt op door het licht van miljoenen pasgeboren sterren die in razend tempo worden gevormd. Het team,…

Prof.dr. H.J. van Langevelde is per 15 juli 2013 benoemd tot hoogleraar ‘Galactische Radiosterrenkunde’. Van Langevelde is gespecialiseerd in het gebruik van radio-interferometers en is de directeur van het internationale “Joint Institute for VLBI in Europe” (JIVE) in Dwingeloo.

Rond alle vroege sterrenstelsels bevinden zich gigantische halo's van licht dat maar moeilijk kan ontsnappen. Dat ontdekte een team astronomen onder leiding van Jorryt Matthee van de Universiteit Leiden en David Sobral van de University of Lancaster.

Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie de Leidse astronomen Corentin Schreiber en Ivo Labbé, heeft een reusachtig sterrenstelsel ontdekt uit de tijd dat het heelal pas 1,6 miljard jaar jong was. Het stelsel moet kort na de oerknal extreem snel gegroeid moet zijn, wat ingaat tegen alle…

Sterrewacht Leiden is het sterrenkundig instituut van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden.

De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie krijgt twee nieuwe directieleden. Ronald Stark (nu nog werkzaam bij NWO) is per 1 september de nieuwe uitvoerend directeur van NOVA. Amina Helmi (hoogleraar Dynamica, structuur en vorming van de Melkweg aan het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit…

Ons afgekapte, gekantelde, aluminium- en ijzerrijke zonnestelsel blijkt gewoner dan gedacht. Dat stelt sterrenkundige Simon Portegies Zwart op basis van simulaties en berekeningen met een supercomputer. Er zouden in onze Melkweg ongeveer 36.000 vergelijkbare zonnestelsels te vinden moeten zijn.

Toen Frank Israel in de jaren 70 afstudeerde aan de Leidse Sterrewacht, had hij nooit kunnen weten dat één van zijn theorieën in 2018 koppen zou maken - en zeker niet in de vorm van een 3D-animatie op het Internet.

Sterrenkundige Alvaro Hacar heeft een Veni-subsidie binnengehaald voor zijn onderzoek ORION-4D over de geboorte van sterren.

Op 20 april nemen zestig leraren deel aan LION’s driejaarlijkse bijeenkomst voor natuurkundedocenten, om hun kennis te verdiepen van natuur- en sterrenkunde en nieuwe lesmethoden te verkennen. Deze editie is extra bijzonder omdat de organisatie voor de laatste keer in handen ligt van Bert van der Hoorn,…

Een internationaal onderzoeksteam, onder wie drie Leidse astronomen, heeft met de Hubble en Spitzer ruimtetelescopen vier ongewoon heldere, zeer jonge sterrenstelsels gevonden en gekarakteriseerd. Het gaat om stelsels van meer dan 13 miljard jaar geleden, van slechts 500 miljoen jaar na de oerknal.…

Een internationaal onderzoeksteam met drie Leidse astronomen heeft een sterrenstelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 5% van zijn huidige leeftijd had. De exacte afstand van het buitengewoon heldere sterrenstelsel is met een van de Keck-telescopen op Hawaï vastgesteld op ruim 13 miljard…

Een team van Nederlandse wetenschappers heeft een supercomputer gebouwd ter grootte van vier pizzadozen. De Little Green Machine II heeft het rekenvermogen van 10.000 pc's en zal gebruikt worden door onderzoekers in de oceanografie, informatica, kunstmatige intelligentie, algoritmiek, financiële modellering…

Het succes van de Nederlandse radioastronomie in de vorige eeuw was voor een groot deel de verdienste van de Leidse astronoom Jan Hendrik Oort. Hij maakte slim gebruik van de naoorlogse omstandigheden. Historica Astrid Elbers bracht die gouden periode in kaart.

De astronomen Simon Portegies Zwart van de Sterrewacht Leiden en Ed van den Heuvel van de Universiteit van Amsterdam hebben een mogelijke verklaring gevonden voor de gigantische massa-uitstoot van de dubbelster Èta Carinae. In hun computersimulatie vinden er twee sterbotsingen plaats, waarbij een van…

Huib Intema, promovendus bij de Sterrewacht, krijgt de Jansky Fellowship aangeboden door het Amerikaanse National Radio Astronomy Observatory (NRAO), mede op grond van werk dat hij heeft verricht voor LOFAR en waarop hij dit jaar gaat promoveren.

Wat gebeurt er met onze zon, als over ruim 5 miljard jaar ons Melkwegstelsel samenkomt met het Andromedastelsel? Leidse astronomen zijn druk bezig met berekeningen aan deze botsing. Op een tech-conferentie gaven ze onlangs een visueel voorproefje.