Röntgendiagnostiek is vooral bekend uit de medische techniek. Maar ook in de sterrenkunde speelt röntgenstraling een belangrijke rol. Jelle Kaastra, hoogleraar Hoge energie astrofysica, is gespecialiseerd in het onderzoek aan de röntgenstraling van actieve melkwegstelsels en clusters van melkwegstel…

Lezing

Nederlandse wetenschappers hebben een detector ontwikkeld die op kilometers afstand het bestaan van levende planten kan aantonen. Deze techniek kan in de toekomst gebruikt worden bij de zoektocht naar buitenaards leven. De Leidse astronoom Frans Snik begeleide de promovendus die het onderzoek uitvoerde.…

Ewine van Dishoeck, Jeroen Terwisscha van Scheltinga en Niels Ligterink laten in het tv-programma van Govert Schilling zien hoe moleculen ontstaan op ijzige stofkorreltjes in de ruimte, nagebootst in hun lab in de Leidse Sterrewacht.

De Sterrewacht Leiden gaat een belangrijke bijdrage leveren aan het onderzoek binnen het nieuwe NWO Dutch Astrochemistry Network. Met een totaal budget van 2,4 miljoen euro worden in de komende jaren twaalf projecten gefinancierd. Vier daarvan worden uitgevoerd onder directe leiding van Leidse wetenschappers,…

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de sterrenkundige Joop Schaye heeft een simulatie van het heelal ontwikkeld waarin realistische sterrenstelsels ontstaan; hun massa, grootte en leeftijd komen overeen met die van waargenomen sterrenstelsels. De gelijkenis is te danken aan de simulatie…

Een internationaal team van astrofysici en computerwetenschappers, onder leiding van prof. dr. Simon Portegies Zwart, is er voor het eerst in geslaagd een grootschalige berekening uit te voeren op twee gekoppelde supercomputers. Het onderzoeksteam gaat met de berekening, genaamd CosmoGrid, de vorming…

Bij diepe waarnemingen met de MUSE-spectrograaf van de Very Large Telescope van ESO zijn rond verre sterrenstelsels gigantische kosmische reservoirs van atomair waterstof ontdekt. De extreme gevoeligheid van MUSE stelde de onderzoekers in staat om deze vage waterstofwolken in het vroege heelal rechtstreeks…

Astrofysicus Harold Linnartz simuleert processen van het heelal in zijn lab. In het NRC is zijn werkplek in beeld gebracht.

Het universum dijt uit en de snelheid waarmee dit gebeurt hangt nauw samen met de leeftijd van het heelal. Maar tussen twee recente metingen van de precieze uitdijingssnelheid zit een gat van 10%. Kosmologen uit Leiden en Heidelberg hebben dit gat nu voor de helft gedicht.

De Verenigde Naties hebben 11 februari uitgeroepen tot International Day of Women & Girls in Science. De Universiteit Leiden viert deze dag met een open publieksevenement met vrouwelijke topwetenschappers van haar bètafaculteit. Iedereen is welkom vanaf 13:30 uur in het Kamerlingh Onnesgebouw in Lei…

Het Levend Lab is een uniek buitenlaboratorium op het Leiden Bio Science Park. Het bestaat uit 38 slootjes in de open natuur, waar Leidse wetenschappers onderzoek doen naar de invloed van bestrijdingsmiddelen op flora en fauna. De uitkomsten van dit onderzoek zijn veel betrouwbaarder dan bij een ‘binnenlaboratorium’,…

Voor groep 5/6 van de basisschool.

De 19.000 door Universe Awareness gedrukte boekjes zijn nu onderweg om kinderen over de hele wereld blij te maken. De doe-boekjes zijn beschikbaar in 17 verschillende talen en komen terecht bij kinderen in scholen en wetenschapscentra, tijdens wetenschapsdagen en sterrenkunde-evenementen.

Nieuwe resultaten van de Kilo-Degree Survey (KiDS) tonen aan dat het heelal bijna 10 procent homogener is dan gedacht. De nieuwe KiDS-kaart is gemaakt met de deels Nederlandse OmegaCAM op ESO’s VLT Survey Telescope op Cerro Paranal in Noord-Chili. Een internationaal team van astronomen van onder meer…

In 2015 dacht Jorryt Matthee een extreem ver sterrenstelsel ontdekt te hebben waarin geen elementen zwaarder dan helium aanwezig waren, genaamd CR7. Drie jaar later toont hij via metingen met de ALMA-telescoop aan dat het sterrenstelsel toch koolstof bevat en zelfs in normale concentraties. De American…

Veel mensen willen succes bereiken in hun werk en in hun leven. Maar waarom?

Het is een van de grote debatten in de kosmologie: het heelal dijt uit, maar hoe snel precies? Twee beschikbare meetmethoden leveren verschillende resultaten op. Een derde, onafhankelijke meetmethode gebaseerd op het afbuigen van licht door sterrenstelsels, is verbeterd door Leidse natuurkundige David…

Een internationaal onderzoeksteam, onder wie drie Leidse astronomen, heeft met de Hubble en Spitzer ruimtetelescopen vier ongewoon heldere, zeer jonge sterrenstelsels gevonden en gekarakteriseerd. Het gaat om stelsels van meer dan 13 miljard jaar geleden, van slechts 500 miljoen jaar na de oerknal.…

De planetoïde Ceres bevat behalve water ook de ingrediënten voor leven, schrijven de Italiaanse planeetonderzoekster Cristina De Sanctis en collega’s deze maand in Science. Reden voor de Volkskrant om te spreken met de Leidse astrochemicus Harold Linnartz.

Heb je interesse om Latijns-Amerikastudies te komen studeren aan de Universiteit Leiden? Om je een indruk te geven het leven als student, vertelt Marilein Forrer, eerstejaarsstudente over een typische dag.

Kalle Torstensson en Huib Jan van Langevelde hebben met behulp van de MERLIN-radiotelescoop laten zien dat magneetvelden ook een belangrijke rol spelen bij de geboorte van zware sterren.

Franx

Uit welke deeltjes is ons heelal opgebouwd? En hoe heeft het zich vanuit die deeltjes verder ontwikkeld? Die fundamentele vragen staan centraal binnen de NWA-route ‘Bouwstenen van materie en fundamenten van ruimte en tijd’. Ook Leidse onderzoekers werken hier aan mee, en hoogleraar Ionica Smeets is…

Heb je interesse om Russische Studies te komen studeren aan de Universiteit Leiden? Om je een indruk te geven het leven als student, vertelt Anne van der Spoel, eerstejaarsstudente over een typische dag.

Heb je interesse om Afrikaanse talen en culturen te komen studeren aan de Universiteit Leiden? Om je een indruk te geven het leven als student, vertelt Jesper Tittse, eerstejaarsstudent, over een typische dag.

Heb je interesse om Filosofie te komen studeren aan de Universiteit Leiden? Om je een indruk te geven het leven als student, vertelt Joep Rovers, eerstejaarsstudent, over een typische dag.

Heb je interesse om Film- en literatuurwetenschap te komen studeren aan de Universiteit Leiden? Om je een indruk te geven het leven als student, vertelt Midas Baijense, eerstejaarsstudent, over een typische dag.

Heb je interesse om Franse taal en cultuur te komen studeren aan de Universiteit Leiden? Om je een indruk te geven het leven als student, vertelt Marieke Vlek, eerstejaarsstudent, over een typische dag.

Heb je interesse om Griekse en Latijnse taal en cultuur te komen studeren aan de Universiteit Leiden? Om je een indruk te geven het leven als student, vertelt Bjorn de Ruiter, eerstejaarsstudent, over een typische dag.

Ewine van Dishoeck is volop in de nationale en internationale media gekomen met haar prestigieuze Kavli-prijs. Ze won 1 miljoen dollar voor haar baanbrekende werk naar het ontstaan van sterren en planeten en naar buitenaards leven.

In dit project wordt onderzocht hoe interesses in het dagelijks leven ontstaan: wat maakt dat adolescenten een bepaalde activiteit of inhoud interessant vinden?

De bacheloropleiding Sterrenkunde aan de Universiteit Leiden is één van de weinige bacheloropleidingen in Nederland die gericht is op het vakgebied sterrenkunde in zijn volledige breedte. Het onderwijs wordt verzorgd door de Sterrewacht Leiden, een van de meest toonaangevende onderzoeksinstituten ter…

Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle…

De KNAW kent dit jaar een Prijs Akademiehoogleraren toe aan Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden. Van Dishoeck is de meest geciteerde moleculair astrofysicus ter wereld. Ze ontving een aantal grote prijzen, waaronder in 2000 de Spinozapremie.

Het onderwijsprogramma Universe Awareness (UNAWE) heeft in september 2016 een reeks onderwijsactiviteiten georganiseerd op basisschool De Verrekijker in Katwijk, een school voor vluchtelingenkinderen.

Wie wel eens in een heldere nacht naar boven heeft gestaard, begrijpt waarom de mensheid gefascineerd is door het heelal. Dit rijk geïllustreerde boek voedt die fascinatie. In een toegankelijke stijl schetst Harm Habing de geschiedenis van de sterrenkunde.

Is de aarde de enige planeet in het heelal waar leven is, of zouden er ook andere kunnen zijn? Hoe zijn sterren en planeten eigenlijk ontstaan? Is er water – de bron van leven – elders in het heelal?

Aan de Universiteit Leiden heb je alle ruimte om in het buitenland te studeren of stage te lopen. Zo gaat er letterlijk een nieuwe wereld voor je open, vergroot je je kansen op de arbeidsmarkt en ontwikkel je je als persoon.

Bij het Romeinse fort in Velsen zijn honderden houten voorwerpen gevonden. Ze tonen dat Romeinse officieren in luxe leefden. In opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft Dr. Lange (Universiteit Amsterdam) de afgelopen twee jaar het hout uit het fort alsnog onderzocht. Volgens archeologe…

Op het gebied van kosmologie zoeken we naar wetenschappelijke antwoorden op de meest fundamentele vragen die men kan stellen. Waar komen we vandaan? Hoe begon het heelal? Hoe heeft het zich ontwikkeld en hoe zal het eruitzien in de toekomst?

Naarmate onze wetenschappelijke ambities om het heelal beter te begrijpen zijn gegroeid, zijn ook de technologische uitdagingen sterk toegenomen. In deze opleiding leer je de fysieke eigenschappen en prestaties van astronomische instrumenten volledig te begrijpen en bij te dragen aan de ontwikkeling…

Aminozuren zijn de bouwstenen voor het leven op aarde. Mogelijk zijn ze in de ruimte ontstaan, en via kometen en meteorieten op aarde beland. Daniël Paardekooper onderzocht een deel van deze hypothese. Promotie op 5 juli.

Hoe ziet je leven er uit als je wetenschapper wordt? Het Faces of Science project van de Konklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen breidt uit. Twaalf nieuwe promovendi gaan verslag doen van hun dagelijks bestaan in de wetenschap, in filmpjes en blogs. Één van deze promovendi is Lennart Kruijer…

Wetenschappers bij de Leidse Sterrewacht onderzoeken de fundamenteel natuurkundige verschijnselen die voor structuur in het heelal zorgen. Deze processen brengen materie bijeen tot sterrenstelsels en gas bijeen tot sterren. Met behulp van krachtige telescopen en geavanceerde berekeningen en computersimulaties…

De verwondering die iemand te beurt zou vallen als hij vanuit de hemel het heelal kon overzien zou weinig aangenaam zijn als er niemand was om de verwondering mee te delen.

Nascholing en activiteiten voor natuurkundedocenten op het gebied van sterrenkunde.

Een internationaal team van laboratorium-astrofysici en astrochemici heeft aangetoond dat glycine, het eenvoudigste aminozuur en een belangrijke bouwsteen van het leven, kan ontstaan onder de barre omstandigheden die in de ruimte heersen. De resultaten worden maandagavond gepubliceerd in Nature Astr…