Rychard Bouwens van de Leidse Sterrewacht is de eerste wetenschapper in Nederland die een ‘Large Program’ mag uitvoeren met de geavanceerde ALMA-telescoop in Chili. Samen met zijn team wil hij de unieke capaciteiten van dit observatorium gebruiken om de ontwikkeling van zware sterrenstelsels in het…

Rond alle vroege sterrenstelsels bevinden zich gigantische halo's van licht dat maar moeilijk kan ontsnappen. Dat ontdekte een team astronomen onder leiding van Jorryt Matthee van de Universiteit Leiden en David Sobral van de University of Lancaster.

Een team van Europese sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft ontdekt dat stofdeeltjes rond een ster al samenklonteren voordat de ster volgroeid is. Deze samengeklonterde stofdeeltjes zijn de eerste stap in de vorming van planeten. De onderzoekers publiceren hun ontdekking in het vaktijdschrift Nature…

Een internationaal team van astronomen waaronder Leidse wetenschappers heeft het verste sterrenstelsel tot nu toe opgespoord. Het sterrenstelsel, EGS8p7, bevindt zich op 13,23 miljard lichtjaar van de aarde en ontstond toen het heelal nog maar 550 miljoen jaar oud was.

Planeten ontstaan in schijven van gas en stof rond een ster-in-wording, maar wanneer en hoe dergelijke protoplanetaire schijven ontstaan is nog steeds een mysterie. Een team van astronomen, onder leiding van de Leidse promovenda Nadia Murillo en hoogleraar Ewine van Dishoeck, heeft de jongste protoplanetaire…

Een internationaal team astronomen is getuige geweest van een nog nooit eerder waargenomen kosmisch weersverschijnsel.

Een internationaal team van astronomen uit Leiden en de VS heeft voor de eerste keer de snelheid kunnen meten van sterren in een sterrenstelsel op een afstand van 11 miljard lichtjaar. De sterren blijken met ongeveer 1.5 miljoen km/uur bijna tweemaal zo snel door de ruimte te bewegen als de zon in ons…

Jorinde van de Vis wint de For Women in Science Rising Talent-prijs voor vrouwen in de wetenschap, voor haar proefschrift in de kosmologie en deeltjesfysica.

Astronoom Alexander Mushtukov, momenteel werkzaam bij de Universiteit van Amsterdam, ontvangt een Veni grant van 250.000 euro die hij in Leiden gaat besteden. Onder supervisie van Simon Portegies Zwart zal Mushtukov geavanceerde stimulaties gebruiken om de onbekende fysica in extreem heldere neutronensterren…

Een belangrijke puzzel in de astrochemie is opgelost: theoretisch chemici en astronomen zijn erin geslaagd te bepalen hoe ze met methanol magneetvelden in de ruimte kunnen meten. Dit geeft een nieuwe methode om de geboorte van sterren en planeten te onderzoeken. De onderzoekers, onder wie Leids hoogleraar…

De KM3NeT neutrinodetector viert de installatie van de eerste reeks detectoren in de Middellandse Zee aan de Franse kust. KM3NeT gaat metingen verrichten aan de spookachtige smaakverandering van neutrino’s. Leids natuurkundige Dorothea Samtleben is nauw betrokken bij het project.

Volgens Mirjam de Bruijn, hoogleraar Afrika Studies aan de Universiteit Leiden, heeft de militaire uitstraling in Mali een averechts effect. ‘Groeperingen verharden zich. Burgers zien dat er niets verandert aan de marginalisering en onderdrukking door de centrale regering. De soldaten die zij zien rondlopen…

Onderzoekers van het Laboratorium voor Astrofysica van de Sterrewacht Leiden zijn erin geslaagd om water te maken onder omstandigheden zoals die in de ruimte heersen.

Natuurkundige Ana Achúcarro is programmaleider van onderzoeksproject 'Observing the big bang: the quantum universe and its imprint on the sky’, één van de zes projecten waarin Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) in totaal 12 miljoen euro investeert. De Nederlandse natuurkunde blinkt…

Prof.dr. H.J. van Langevelde is per 15 juli 2013 benoemd tot hoogleraar ‘Galactische Radiosterrenkunde’. Van Langevelde is gespecialiseerd in het gebruik van radio-interferometers en is de directeur van het internationale “Joint Institute for VLBI in Europe” (JIVE) in Dwingeloo.

Balinezen erkennen dat zij deel uitmaken van​ en verbonden zijn met een kosmische structuur die groter is dan alleen de zichtbare wereld. Het onderwerp van deze studie, de lamak, is hiervan een symbool. Promotie van Francine Brinkgreve op 21 september 2016.

Uit recent onderzoek onder Science Café bezoekers blijkt dat bèta-onderwerpen het meest gewild zijn. Onderwerpen lopen uiteen van kernenergie tot nieuwe spelling.

Het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION) is de penvoerder in het Qluster-onderzoeksproject, dat gefinancierd wordt met 2,9 miljoen euro van het FET Open-programma van de EU. Het project met een looptijd van drie jaar is begonnen op 1 december, met als doel om quantumverstrengeling…

Om de kwaliteit van examens te garanderen heeft de ANVS het initiatief genomen een reeks schriftelijke examens, op het niveau van coördinerend deskundige (CD), inhoudelijk en didactisch te laten evalueren.

De atmosfeer van de heetste planeet die astronomen kennen bevat ijzer en titanium in gasvorm. Dat schrijft een internationaal team van wetenschappers op 16 augustus in Nature. Eerste auteur is de in Zwitserland werkzame Jens Hoeijmakers, die is opgeleid aan de Universiteit Leiden en tevens in 2017 promoveerde…

Op 21 november geeft theoretisch natuurkundige Juan Maldacena het Ehrenfest Colloquium. Maldacena is wereldwijd bekend als uitvinder van de AdS/CFT-correspondentie, die een mogelijke sleutel vormt tot een theorie van quantumzwaartekracht. Maldacena is winnaar van de prestigieuze Diracprijs en de Breakthrough…

Het DESHIMA-instrument van Nederlands-Japanse makelij heeft de eerste praktijktests doorstaan bij het meten van de afstanden en leeftijden van verre sterrenstelsels. De kern van het instrument is een chip ter grootte van twee euromunten die 49 tinten ver-infraroodlicht meet. De ontwikkelaars van de…

Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie Jelle Kaastra, heeft een nieuwe verklaring gevonden voor röntgenstraling in clusters van sterrenstelsels. Deze röntgenstralen kunnen ontstaan als koud waterstofgas botst op hete zwavel-ionen en zo elektrische lading overdraagt. Eerder werden de…

Op vrijdag 6 november 2015 ontvingen ruim honderd studenten hun certificaat voor het behalen van het Honours College. De afsluiting van het studieprogramma blijkt belangrijk voor toekomstige werk- en studiekeuzes en een professioneel netwerk. Ook de hoge mate van persoonlijke ontwikkeling kwam tijdens…

Wetenschap en maatschappij ontmoeten elkaar in de Leidse Nacht van Kunst & Kennis op 20 september. Vooraf krijgen onze topsprekers alvast een prikkelende vraag. Gaat het mensen lukken om te leven op Mars?

De vorming van sterrenstelsels Datum: maandag 17 september Tijdstip: 16.00 uur Locatie: Academiegebouw Bij oraties wordt het togaprotocol gehanteerd.

Sterrenstelsels groeien omdat hun zwaartekracht vers gas van buiten aantrekt. Om dat proces te kunnen begrijpen kroop sterrenkundige Freeke van de Voort achter de computer en simuleerde het. Ze ontdekte dat zwarte gaten het opslokken van vers gas sterk vermindert. Promotie op 28 maart.

Beenderen bevatten informatie over het leven van een persoon, zoals zijn herkomst, leeftijd bij overlijden en aan welke ziektes hij leed. Wetenschappers kunnen hieruit veel herleiden over het leven van die persoon en de ontwikkeling van de mens. Dit biedt aanknopingspunten voor het oplossen van problemen…

De Oude Sterrewacht heeft een rijke geschiedenis. Op deze pagina vindt u een beknopte versie van de historie die zich in het observatorium heeft afgespeeld.

Fossiele brandstoffen loslaten en de praktische aanpassingen die dat met zich meebrengt, vragen nogal wat van de burger. Psycholoog en universitair docent Emma ter Mors onderzoekt welke factoren bijdragen aan de publieke perceptie en acceptatie van nieuwe energie-technologieën.

Prof. Carlos Frenk sprak voor de Oortlezing 2015 over niets. Op een toegankelijke manier kreeg het publiek een stoomcursus Kosmologie, waarin de focus lag op donkere materie, donkere energie en de evolutie van het heelal. Het publiek van de jaarlijkse lezing bestond staf van de Sterrewacht, maar ook…

Nieuw onderzoek onder leiding van de Leidse promovendus Lukasz Tychoniec wijst uit dat planeten rond jonge sterren – op kosmische schaal – in een 'oogwenk' van minder dan een half miljoen jaar worden geboren. Op basis van gegevens van het ALMA-observatorium in Noord-Chili en de Very Large Array in New…

Vijf veelbelovende onderzoekers van de bètafaculteit hebben een Veni-beurs van NWO in de wacht gesleept. Met de beurs van maximaal 250.000 euro kunnen zij drie jaar lang onderzoek doen. In totaal gingen er zeventien Veni’s naar Leiden, waarvan vier naar de Sterrewacht en één naar het IBL.

De Leidse promovenda Karin Öberg is een van de 17 winnaars van de NASA Hubble Fellowship. Na haar promotie dit najaar verhuist ze naar de Verenigde Staten voor een driejarig postdoctoraal onderzoek naar de rol van ijs bij de geboorte van sterren.

Astronomen hebben met behulp van ESO’s Very Large Telescope het meest heldere sterrenstelsel ontdekt dat tot nu toe in het vroege heelal is aangetroffen. Ook hebben ze sterk bewijs gevonden dat het stelsel sterren van de eerste generatie bevat. Het team, met de Leidse astronomen David Sobral, Jorryt…

Een bundel gefocusseerd licht die op een spiegel valt gedraagt zich anders dan een bundel evenwijdig licht en houdt zich daarmee niet aan de al in de klassieke oudheid geformuleerde wet van de reflectie. Onderzoekers van het Huygens Laboratorium van de Universiteit Leiden en de Stichting FOM tonen dit…

Vrijdag 28 juni 2019 vond de Mid Term Review van het facultaire onderzoek plaats. Onder de stralende zon werden onderzoeksprogramma's en projecten gepresenteerd aan de commissieleden en aan elkaar.

Moleculen zijn de bouwstenen van het leven. Ze ontstaan door chemische reacties die plaatsvinden als atomen met elkaar botsen. In het ijle heelal zijn deze botsingen zeldzaam en de omstandigheden extreem. Toch zijn ook hier complexe moleculen te vinden en gebeuren er dus chemische reacties. Hoogleraar…

Door massa’s gegevens van de Europese röntgensatelliet XMM-Newton door te worstelen, hebben wetenschappers van de Universiteit Leiden en de École polytechnique fédérale de Lausanne (Zwitserland) een signaal opgespoord dat afkomstig kan zijn van donkere materie.

Toen Frank Israel in de jaren 70 afstudeerde aan de Leidse Sterrewacht, had hij nooit kunnen weten dat één van zijn theorieën in 2018 koppen zou maken - en zeker niet in de vorm van een 3D-animatie op het Internet.

Xander Tielens, hoogleraar Fysica en Chemie van de Interstellaire Ruimte, heeft op vrijdagmiddag 7 september tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Nieuwe Kerk in Den Haag zijn Spinozapremie in ontvangst genomen.

Een fonkelende visualisatie van donkere materie, zo valt de kunstinstallatie ‘Dark Distortions’ van Thijs Biersteker wellicht het best in woorden te vatten. De tentoonstelling is momenteel te zien in de Science Gallery in Dublin en is geïnspireerd op Euclid, een aanstaande ESA-missie die de mysterieuze…

De Leidse astronoom Margot Brouwer heeft als eerste de nieuwe theorie van de Amsterdamse theoretisch natuurkundige Erik Verlinde getest door middel van de lenswerking van zwaartekracht. De uitkomsten komen goed overeen met de theorie.

Zijn kunst en wetenschap elkaars tegenpolen? De openluchttentoonstelling Beelden in Leiden staat dit jaar in het teken van de life sciences. Dat levert intrigerende beelden op, waaronder een heel aandoenlijke.

De dies natalis nadert en dat betekent dat ons jubileumjaar ter ere van het 444-jarige bestaan van de universiteit ten einde komt. We hebben talloze activiteiten georganiseerd, van een vossenjacht tot een tentoonstelling, en ook alle promoties kregen een 444-tintje. Een kijkje achter de schermen, bij…

Binnen een fractie van de eerste seconde na de oerknal groeide het heelal van de grootte van een atoom tot de afmeting van het zonnestelsel. Tot voor kort was dit slechts theorie maar nieuw onderzoek suggereert dat dit idee echt klopt. In deze lezing leggen Leidse sterrenkundigen uit wat de recente…

Complexe moleculen, waaronder de bouwstenen van het leven, ontstaan in laagjes ijs op ultrakoude stofdeeltjes (-260 oC) in de ijle ruimte tussen en rondom sterren. Om deze processen goed te begrijpen gaan Leidse sterrenkundigen een unieke opstelling ‘CRYOPAD’ voorzien van nieuwe en betere meetapparatuur.…

Op vrijdag 29 januari vertelde Simon Portegies Zwart tijdens zijn oratie over de relevantie van de computationale astrofysica en de rol die computers mogelijk kunnen spelen in het verbeteren van ons begrip van het universum.

Met de nieuwe Wardjet A0612 kan de Fijnmechanische Dienst (FMD) snijden met een waterstraal van 4000 bar. Hiermee kan de FMD nog nauwkeuriger, sneller en uitgebreider werken.