Een internationaal team van astronomen onder leiding van de Leidse promovenda Leah Morabito heeft met de LOFAR-radiotelescoop de grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg ontdekt. Astronomen kunnen nu bepalen hoe koud en compact het gas rond deze atomen is. Dit gas heeft invloed op stervorming en…

Schneider

Oud-promovenda van de Leidse Sterrewacht Danna Qasim sleept met haar proefschrift maar liefst twee prestigieuze prijzen binnen. Van de IAU ontvangt Qasim de IAU PhD Prize. De Astrochemistry Subdivision of the American Chemical Society (ACS) bekroond haar werk met de Outstanding Dissertation Award.

Hoe kan wrijving op de nanoschaal gereduceerd worden?

Hoe tel je de nanoplastics in je lichaam? Leidse onderzoekers publiceren vandaag in Nature Protocols over een methode die dit makkelijker moet maken. Belangrijk voor milieu- en medicijnonderzoek.

Grafeen, het slechts één koolstofatoom dunne wondermateriaal, belooft prachtige toepassingen als slijtvaste, wrijvingsloze coating. Maar dan moet men de productie van grote stukken grafeen nauwkeurig onder controle kunnen houden. Dirk van Baarle onderzocht op atomaire schaal hoe grafeen aangroeit en…

Wetenschappers hebben in een laboratorium van de Universiteit Leiden laten zien dat methaan kan ontstaan op ijzige stofdeeltjes in de ruimte. Ze publiceren hun bevindingen in het tijdschrift Nature Astronomy.

Meer dan 60 Europese wetenschappers en partners uit het bedrijfsleven ontvouwen in het tijdschrift Nanoscale hun stappenplan voor de toepassing van grafeen in producten voor de markt. Scheikundige Grégory Schneider gelooft dat grafeen en andere gelaagde materialen in de toekomst gebruikt kunnen worden…

Wrijving zet nuttige energie om in nutteloze warmte, en vermorst zo minstens 5 procent van alle welvaart in de wereld. Fysicus Joost Frenken wil wrijving tot vrijwel nul reduceren met nanostructuren op basis van grafeen. Dankzij een Advanced ERC Grant van 2,5 miljoen euro , kan hij dit onderzoek nu…

Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte, krijgt een ERC Advanced Grant voor de studie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in de ruimte. De combinatie van astronomische observaties, computermodellen en labonderzoek maakt het onderzoek zeer interdisc…

Synthetische brandstof is schoner dan natuurlijke olie, maar het productieproces is nog niet efficiënt genoeg. Nu hebben wetenschappers voor het eerst direct de moleculen waargenomen die uit het chemische proces ontstaan. Het opent de deur richting efficiënte ‘designer’ katalysatoren. Publicatie op…

Grafeen drijvend op water stoot geen water af, zoals veel wetenschappers denken, maar trekt juist water aan. Dit hebben de chemici Liuba Belyaeva en Pauline van Deursen en hun begeleider Grégory Schneider aangetoond. Publicatie in Advanced Materials.

De nieuwe generatie computers waarover we in de toekomst beschikken, hebben we wellicht voor een deel te danken aan het werk van Anton Akhmerov. De talentvolle theoretisch natuurkundige heeft in maar liefst twee onderwerpen binnen de nano-elektronica belangrijke doorbraken gedaan. Hij promoveerde 31…

Het is Nederlandse astronomen als eersten ter wereld gelukt om isotopen te ontwaren in de dampkring van een exoplaneet. Het gaat hierbij om verschillende vormen van koolstof in gasreusplaneet TYC 8998-760-1 b. Het onderzoek wordt donderdag gepubliceerd in het vakblad Nature.

Volgens astrochemici komt het Cyclopropenyl-ion molecuul veel voor in het heelal, maar er kon niet gericht naar worden gezocht met telescopen. Na een decennialange zoektocht is het lichtspectrum in het laboratorium gemeten. Het molecuul is een tussenproduct van chemische reacties die een rol spelen…

Grafeen houdt een grote belofte in voor toepassingen sinds het in 2004 voor het eerst werd geïsoleerd. Toch gebruiken we het nog steeds niet in grootschalige technologie, omdat we geen methode kennen om grafeen op industriële schaal te produceren. Leidse natuurkundigen hebben nu als eersten in beeld…

Het bleek tot nu toe heel lastig om de beloftes van het wondermateriaal grafeen om te zetten in praktische toepassingen. Amedeo Bellunato, promovendus aan het Leiden Institute of Chemistry, ontwikkelde een methode om grafeen met een diamantmes op te knippen, en daar nanostrucuren mee te bouwen. Promotie…

Het is onderzoekers voor het eerst gelukt grafeen op een stabiele laag vetten, ofwel lipiden, te plaatsen. Omringd door een beschermende laag van lipiden zou grafeen in het lichaam als een veelzijdige sensor kunnen dienen. De resultaten zijn de eerste stap naar zo’n omhulsel en zijn op 28 september…

Leidse onderzoekers zijn erin geslaagd in het lab te laten zien hoe moleculaire voetballen, ook wel buckyballs genoemd, in de ruimte kunnen ontstaan. De metingen zijn bijzonder, omdat een nieuwe chemie ten toon wordt gespreid: top-down, van groot naar klein, waarbij aromaten worden omgezet in interstellair…

Chemicus Roxanne Kieltyka heeft een ERC Starting Grant van 2 miljoen euro ontvangen. In haar lab maakt ze gels die het materiaal nabootsen dat cellen in ons lichaam ondersteunt. Met de subsidie wil ze deze gels stijf en taai maken – net zoals in het lichaam – en een bio-geprinte miniatuurhartkamer p…

Leidse natuurkundigen hebben een nieuwe techniek ontwikkeld om elektrische geleiding te visualiseren in materiaal van gestapelde individuele atoomlagen. Jaap Kautz en Johannes Jobst, die dit jaar de NeVacprijs ontvingen voor hun onderzoek, publiceerden in Nature’s Scientic Reports.

Elektronen in grafeen gedragen zich als lichtdeeltjes; ze hebben geen massa en gaan overal doorheen. Heel handig als je droomt over nano-elektronica. Maar je moet ze wel in goede banen leiden. Carlo Beenakker gaat onderzoeken hoe. Hij kreeg er een ERC Advanced Grant voor van 1,5 miljoen euro.

Voormalig promovendus Cameron Mackie krijgt niet één, maar twee proefschriftprijzen voor zijn proefschrift over het aromatische universum. Door zijn werk kunnen we binnenkort misschien een virtueel ‘snuifje’ van de ruimte nemen. ‘Deze moleculen in de ruimte ruiken waarschijnlijk als een grote houtsk…

Precies een eeuw geleden namen astronomen de eerste twee diffuse interstellaire banden (DIBs) in de ruimte waar. Bij een DIB ontbreekt een kleur licht in de straling van sterren achter een interstellaire wolk. Hoewel er inmiddels zo’n 500 DIBs bekend zijn, bleven ze tot voor kort onverklaarbaar. Een…

Van de 88 Vidi-onderzoekssubsidies die NWO heeft toegekend, gaan er 9 naar Leiden. Dat is circa 10 procent van de gehonoreerde aanvragen. Van de 9 laureaten zijn er 3 voor de faculteit; voor de chemicus Grégory Schneider, wiskundige Lenny Taelman en ecotoxicologe Martina Vijver.