Nadia Bouras, 'Het Land van Herkomst, Perspectieven op verbondenheid met Marokko, 1960-2010' (2012) Uitgeverij Verloren.

‘Nederland moet al het koloniaal erfgoed teruggeven aan de herkomstlanden, als redelijk zeker kan worden aangetoond dat die landen de stukken onvrijwillig zijn kwijtgeraakt.’ Dat advies gaf de Raad voor Cultuur op 7 oktober aan minister Van Engelshoven. Pieter ter Keurs, hoogleraar Musea, Collecties…

Dit recent verschenen boek analyseert en verklaart de opkomst en ondergang van Nederland als koloniale mogendheid vanuit militair perspectief.

De sterke betrokkenheid van de Hofstad met de koloniën en slavernij van vele kanten belicht.

Alicia Schrikker is helemaal niet van de stadsgeschiedenis. Ze is van de koloniale geschiedenis van Azië en een beetje van Zuid-Afrika. Dat is haar terrein als universitair hoofddocent. Dus dat zij, samen met buurtgenoten, een stadsgeschiedenis-onderzoek gaat doen, dat vindt ze zelf ook best opmerke…

Van economie en politiek tot architectuur en museale collecties, van een 'ethische roeping' en voor- en naoorlogse migratieverhalen tot hedendaagse debatten in de stad. Alles komt aan bod in dit boek over het koloniale verleden van Rotterdam.

Het Caribisch gebied van vandaag is fundamenteel gevormd door haar koloniale verleden en globalisering. Als gevolg van het kolonialisme heeft praktisch iedereen die er woont voorouders die afkomstig zijn van een ander continent. De effecten daarvan zijn nog altijd te zien in de regio. Caribische schrijvers…

Wat is het Nederlandse koloniale en slavernijverleden nu precies? Waarom juist nu die herontdekking? Wat kunnen we verwachten van excuses en ‘herstel’? Wie vraagt daar eigenlijk om? Is er een goede manier om rekenschap af te leggen over dit verleden en zijn ‘we’ hiermee op de goede weg?

Koloniale geschiedenis staat volop in de aandacht. Thema’s als slavernij, machtsmisbruik, ongelijkheid en geweld zijn onderwerp van vurig debat. In dit debat klinkt een roep om meerstemmigheid in de geschiedschrijving en een vraag om nieuwe verhalen.

De Romeinen waren enorm succesvolle veroveraars. Hun rijk strekte zich op een gegeven moment uit van Engeland tot Egypte. Maar hoe hielden zij al dat gebied onder controle? En hoe Romeins was het rijk eigenlijk? Hoogleraar Archeologie Miguel John Versluys vertelt erover tijdens de Nacht van Kunst &…

Prof.dr. Simone Buitendijk, vice-rector magnificus in het College van Bestuur van de Universiteit Leiden, aanvaardt een nieuwe functie als vice-rector Onderwijs (Vice-Provost Education) aan Imperial College in Londen. Ze wordt op Imperial College aangesteld als hoogleraar Maternal and Child Health.…

Simone Buitendijk (voormalig vice-rector Universiteit Leiden) heeft al haar spullen ingepakt en staat klaar om naar Londen te vertrekken, waar ze vanaf augustus aan de slag gaat bij het Imperial College. In haar periode als bestuurder in Leiden heeft ze veel betekend voor het honoursonderwijs, waarop…

Wetenschappers op het gebied van Zuidoost Azie en Caraïbische studies (van het KITLV) gaan onderzoek doen naar het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een team van onderzoekers van het KITLV en andere, voornamelijk Rotterdamse onderzoekers. Voor de wetenschappelijke…

Hoort koloniale roofkunst in westerse musea, of moet het worden teruggegeven aan de herkomstgemeenschappen? Deze vraag stond centraal in de film Black Panther, maar helaas zien we dergelijke diefstallen ook terug in de werkelijkheid.

In Amsterdam zijn onlangs QR-codes geplaatst die de duistere geschiedenis laten zien achter historische figuren die genoemd worden op straatnaamborden. Emeritus hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis Gert Oostindie praat hierover bij de Volkskrant.

Op 17 augustus 1945, twee dagen na de Japanse capitulatie, verklaarde Indonesië zich onafhankelijk. Nederland erkende dit niet en trachtte met geweld zelf de regie te voeren over het onvermijdelijke proces van dekolonisatie. Dit leidde tot vier jaren van moeizame onderhandelingen en bittere oorlogvoering.…

Seks en macht zijn nauw met elkaar verbonden, en dat gold zeker in de voormalige Nederlandse koloniën. Promovenda Sophie Rose onderzocht hoe seksuele en liefdesrelaties de achttiende-eeuwse machtsstructuren daar beïnvloedden. ‘Je ziet dat er constant wordt gevochten over wie waar stond in de sociale…

Herman Willem Daendels was niet alleen patriot, politicus en militair, maar ook bestuurder in Indië en Elmina. Wat wij weten over zijn koloniale optreden roept vandaag de dag ongemak op, terwijl hij voorheen juist werd geroemd als een man van stavast. Wij kijken nu eenmaal veel kritischer naar koloniale…

In het boek

Niet eerder werd onderzoek gedaan naar de gang van zaken in de koloniale rechtbanken op Java tijdens de negentiende eeuw. Sanne Ravensbergen biedt met haar proefschrift Courtrooms of Conflict inzicht in de werking van het koloniaal strafrecht. Haar promotie vond plaats op 27 februari.

Binnen het maatschappelijk debat over racisme komt ook het koloniale verleden van Nederland beelden en musea die met dat verleden samenhangen opnieuw ter sprake. Moeten musea hun collecties niet opschonen en objecten teruggeven aan het land van herkomst? Hoogleraar musea, collecties en samenleving Pieter…

Leidse onderzoekers hebben een nieuwe methode ontwikkeld om de geografische herkomst van mensen uit het verleden te bepalen. Archeoloog Jason Laffoon en zijn team gebruikten de techniek om te ontdekken waar prekoloniale pioniers in het Caribisch gebied vandaan kwamen.

Het Nederlandse koloniale verleden in Indonesië heeft grote invloed gehad op de literatuur.

De aandacht voor het koloniale verleden is flink toegenomen. Maar we zijn er nog lang niet, zegt Karwan Fatah-Black, historicus aan de Universiteit Leiden. Lees hier een eerder interview met Karwan Fatah-Black in Vrij Nederland.

Op 1 juli wordt jaarlijks het Keti Koti feest gevierd: de afschaffing van de slavernij in Nederland (1 juli 1863). De slavernij en Nederlands koloniale verleden is een thema dat gemoederen hoog doet oplopen. Waarom is dat zo en hoe ga je hier als historicus mee om? Gert Oostindie, hoogleraar koloniale…

Was de progressieve koloniale bestuursambtenaar de voorloper van de post-koloniale ontwikkelingswerker?

Hoe doe je onderzoek met bronnen die zijn geschreven of verzameld in een koloniale context? Deze vraag staat centraal in het tweedejaars geschiedeniscollege ‘Koloniale en wereldgeschiedenis: Nederlandse bronnen als venster op de wereld’. Om studenten zo goed mogelijk te begeleiden bij hun onderzoek…

Een internationaal team van sterrenkundigen, met daarbij ook astronomen van de Universiteit Leiden, heeft de ontbrekende schakel gevonden in het pad dat water aflegt via stervormingswolken en jonge sterren naar kometen en planeten. Ze deden dat met hulp van het ALMA-observatorium in Chili. De onderzoekers…

Te midden van de ophef rondom het Nederlandse koloniale verleden, klonken er stemmen vanuit de gemeente Urk straten in een nieuwbouwwijk te vernoemen naar zeehelden van vroeger.

Samen met studenten en buurtbewoners deden historici Ariadne Schmidt en Alicia Schrikker onderzoek naar de Leidse Transvaalwijk. Donderdag 20 oktober presenteren ze de resultaten op een speciaal georganiseerd minifestival in de wijk.

Kunst en voorwerpen uit de koloniale tijd zijn niet per definitie roofkunst. Pieter ter Keurs, hoogleraar Musea, Collecties en Samenleving, pleit voor meer nuance in het debat over kunst en verzamelobjecten uit een beladen verleden. Oratie op 2 december.

Het is cruciaal dat de Universiteit Leiden reflecteert op haar eigen koloniale verleden. Dat stelde Cleveringahoogleraar Gert Oostindie in zijn oratie op 24 november. ‘Als universitaire gemeenschap moeten wij onszelf een spiegel durven voorhouden en, waar nodig en mogelijk, ook concrete stappen zett…

Bij onethische medische experimenten denken we al snel aan nazi-Duitsland. Dat ook in gekoloniseerde gebieden tests werden gedaan zonder expliciete toestemming van de proefpersoon, is minder bekend. Universitair docent Fenneke Sysling krijgt een Europese beurs om hier onderzoek naar te doen.

Archeologe Corinne Hofman wint de Distinguished Lorentz Fellowship 2018/19 voor onderzoek naar de veranderende wereld van inheemse bevolkingen als gevolg van kolonialisme. “Het perspectief van inheemse gemeenschappen ontbreekt nog altijd in de meeste geschiedenisboeken.

Het koloniale verleden van Nederland staat volop in de belangstelling volgens hoogleraar Rick Honings. Maar in een opiniestuk van Trouw vraagt hij zich af waarom we dan onze archieven niet opstellen voor Indonesische onderzoekers.

Hoe vertel je huidige generaties over de donkere kanten van het verleden? Leidse wetenschappers werken met stichting Gedeeld Verleden, Gezamenlijke Toekomst, aan publieksprogramma’s over het Nederlandse slavernijverleden.

De golf van restituties die werd verwacht na de belofte van de Franse president Emmanuel Macron in 2017 om gestolen kunst terug te geven aan Afrika, is gestuit op juridische en politieke versperringen. Maar terwijl voormalige koloniale machten terugdeinzen, lijken 'Nieuwe Wereld'-landen meer te doen…

De koning laat onafhankelijk onderzoek doen naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Het onderzoek neemt drie jaar in beslag en omvat de periode van de late zestiende eeuw tot het postkoloniale heden. Het onderzoek wordt uitgevoerd aan de Universiteit Leiden.

Wereldwijd en ook in Nederland wordt veel gediscussieerd over de teruggave van geroofde cultuurgoederen uit voormalige koloniën. Over claims wordt vaak gesteld dat dat geen juridische kwestie is maar een ethische, terwijl er wel degelijk juridische normen zijn op dit gebied. Zo stelt jurist Evelien…