Veel leefomgevingen op aarde veranderen drastisch met de seizoenen. Voor dieren in deze seizoensgebonden omgevingen heeft dit grote invloed op de beschikbaarheid van voedsel, hoeveelheid roofdieren en mogelijkheden om voort te planten. Om zich in dit soort habitatten succesvol te handhaven moeten dieren…

Niet alleen bij pubers lijken hormonen de baas. Ook bij insecten spelen ze een cruciale rol in het afstemmen van gedrag, groei en voortplanting op externe omstandigheden. Zo heeft voortplanten weinig zin in een seizoen van voedselschaarste, omdat dan nakomelingen een slechte start zullen maken. Een…

Relaties zijn voor mensen een biologische noodzaak. En in tijden van crisis neemt die noodzaak alleen maar toe. Al vroeg in de ontstaansgeschiedenis van de mens waren hormonen betrokken bij de omgang en het gevoel van verbondenheid met onze medemensen. In het boek 'Verbonden' legt Peter Bos uit hoe…

Hoe beinvloed de structuur van één enkel gen de activiteit van genen die gevoelig zijn voor hormonen?

Hoe veranderen aankomende vaders tijdens de zwangerschap? Spelen daarbij hormonen een rol en welke effecten hebben die hormonen op het brein van de aanstaande vader? Wordt u dit jaar of begin 2017 voor het eerst vader? Help ons mee inzicht te krijgen in de effecten van hormonen op het aankomend vaderschap…

De Universiteit Leiden benoemt John van Noort tot hoogleraar biofysica. Hij onderzoekt de manier waarop DNA in ons lichaam wordt opgevouwen en uitgelezen.

Promotor: Prof.dr. P. Hooykaas, Co-promotor: R. Offringa

Stamcellen kunnen worden opgekweekt tot insulineproducerende cellen.

Een bloemlezing van het werk van Hoogleraar Orthopedagogiek aan het Instituut Pedagogische Wetenschappen Wouter Staal in de media.

Gezondheidspsycholoog Aleksandrina Skvortsova heeft het Pavlov-effect slim benut door het knuffelhormoon oxytocine te koppelen aan het placebo-effect. Dat effect kan het oxytocineniveau veranderen, waardoor mensen mogelijk met minder medicijnen toekunnen om zich goed te voelen. Dat biedt perspectief…

In de nieuwe VPRO-serie ‘Grote Vragen’ maakt presentator en wetenschapsjournalist Rob van Hattum een reis door de wetenschap. Acht Nederlandse onderzoekers die aan de top van hun vakgebied staan vertellen in dit programma over hun ‘grote vragen’. Een van die onderzoekers is Peter Bos werkzaam aan het…

Op 12 mei is het Moederdag. Moeder worden is niet niks: hersenwetenschapper Elseline Hoekzema bewees dat de hersenen van vrouwen ingrijpend veranderen tijdens de zwangerschap. In De Kennis Van Nu legt Hoekzema uit wat er gebeurt met het moederbrein.

Onder invloed van oxytocine laten mensen zich minder afschrikken door boze gezichten. Maar dat gebeurt alleen als ze niet sociaal angstig zijn. Dat stellen Leidse en Nijmeegse psychologen in een publicatie in Psychological Science.

Promovenda Femke Lokke Groeneweg onderzocht hoe onze cellen en ons lichaam omgaan met stress en wat het effect is van ontstekingsremmende medicijnen. Promotie 6 november 2014.

Een team van onderzoekers, onder wie chemicus Mario van der Stelt, heeft een nieuwe manier ontdekt om een van de menselijke kernreceptoren te blokkeren. De onderzoekers verwachten dat hun vinding een flinke impact heeft in de wereld van medicijnonderzoek. Publicatie in Nature Communications.

Leidse wetenschappers onderzoeken groepsgedrag. Ze ontdekten onder meer dat mensen zich waarschijnlijk instinctmatig opofferen voor een mede-groepslid. Met dit soort inzichten kunnen we sociale processen in een wijk of binnen een bedrijf beter begrijpen en beïnvloeden.

Hersenwetenschapper Elseline Hoekzema ontvangt een grote Europese subsidie van de European Research Council (ERC). Deze ERC starting grant voor veelbelovende jonge wetenschappers maakt haar onderzoek mogelijk naar de effecten van zwangerschap op de hersenen in detail.

Ellen de Bruijn is geïnterviewd over de rol van hormonen, met name oxytocine in deze periode waarin maar heel weinig lichamelijk contact en knuffelen mogelijk is. Bekijk haar bijdrage aan Editie NL op RTL4, lees het interview in het AD en beluister een kort interview op radio 2. Elsevier Weekblad heeft…

Hormonale veranderingen bereiden vrouwen tijdens hun zwangerschap voor op het ouderschap. Bij vaders is dat niet of minder het geval. Kunnen we vaders sensitiever maken voor hun baby door een gedragsgerichte interventie of door het toedienen van hormonen? Hoogleraar gezinspedagogiek Marian Bakermans-Kranenburg…

Wat doe jij in een angstige situatie? Erop af, of vermijden? Die motivatie bepaalt het effect van testosteron op het emotiegebied in het brein. Psychologen uit Leiden en Nijmegen publiceren over hun onderzoek in Science Advances.

Waarom er geen blauwe gummibeertjes zijn? Dat weet Lotte van Dillen, die zich net als Marieke Bos goed heeft voorbereid op de Klokhuisvragendag. Daarvoor stuurden kijkertjes hun brandende vraag in en kwamen voor het antwoord naar Nemo op 12 juni. En voor het fotomoment met de favoriete Klokhuisprese…

Stel: je ziet dat iemand oneerlijk wordt behandeld. Haal je dan meer voldoening uit het helpen van het slachtoffer of het straffen van de dader? Onderzoek van de Leidse psycholoog Mirre Stallen wijst op het laatste. Publicatie in JNeurosci.

Psycholoog Daphne Tona heeft als een van de eersten bij levende vrijwilligers 'in vivo' onderzoek gedaan naar een kleine kern in de hersenstam. Deze kern is betrokken bij cognitieve functies en neurologische en psychiatrische aandoeningen. Met haar onderzoek brengt Tona onze hersenen verder in kaart.…

'Als covid-19 ons ergens van bewust heeft gemaakt, is het dat we op elkaar zijn aangewezen. Het is, zegt biopsycholoog Peter Bos, een besef waar mensen niet per se blij van worden in onze samenleving. We hebben een afkeer van afhankelijkheid. Het is zwak, vinden we. Terwijl onze hele biologie, legt…

Dr. Laura Heitman, promoveerde op 22 april 2009 op het vinden van stoffen die in het kader van een IVF-behandeling in een pil kunnen worden toegediend. Nu heeft ze met haar onderzoek een Science & Technology Award van DSM gewonnen.

Langdurige stress verzwakt het immuunsysteem, waarschuwt psycholoog Jos Brosschot in een interview met het Leidsch Dagblad. Afzondering van de groep kan leiden tot gevoelens van onveiligheid en stress. Onderhoud daarom in deze tijd voldoende contact, zo adviseert hij.

Een tropisch vlindertje past zich aan aan zijn omgeving en creëert zo betere overlevingskansen. Dit wordt veroorzaakt door hormoonsignalen, die informatie over de temperatuur doorgeven aan weefsels van de vlinder. Bioloog Ana Rita Mateus laat zien hoe een complex samenspel van omgeving, fysiologie…

Jiska Peper bemant de vraag-maar-raak-balie op de Klokhuisvragendag in Nemo op 25 juni. Neeltje Blankenstein en Lara Wierenga vertellen aan een zaal vol kinderen wat er gebeurt in je brein als je verliefd bent. ‘Vingers omhoog! Wie is er hier verliefd?’

In de Faculteit der Sociale Wetenschappen is de verwevenheid van onderzoek, onderwijs en impact vanzelfsprekend.

‘Het idee dat overgewicht en obesitas de schuld is van ouders en/of het kind is dikke onzin.’ Orthopedagoog Roxanna Camfferman verklaart haar stelling. Ze schreef een proefschrift over de rol van opvoeding bij overgewicht van kinderen.

Ontwikkelingspsychologe Barbara Braams gaat aan Harvard University onderzoek doen naar de sociale invloed op adolescenten bij hun risicovolle en ambigue keuzes. Daarvoor ontvangt ze van NWO een Rubicon-beurs voor pas gepromoveerde wetenschapstalenten.

E. coli-bacteriën gebruiken om een giftige verbinding in de bodem van Mars om te zetten naar zuurstof, zodat leven hier mogelijk wordt. Met dit idee doet een team van dertien Leidse studenten mee aan de jaarlijkse iGEM-competitie. Een internationale wedstrijd waarin studenten maatschappelijke problemen…

Onderzoekers onder leiding van chemicus prof. Marcellus Ubbink hebben onlangs een onderzoek gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) over de dynamica van een belangrijk redoxenzym. Het werk is tot stand gekomen dankzij een NWO VICI subsidie van prof. Ubbink.

Natuurkundige John van Noort en taalkundige Marian Klamer hebben van NWO een Vici toegekend gekregen. Met deze subsidie van anderhalf miljoen kunnen ze een eigen onderzoeksgroep opzetten en promovendi aanstellen. Scheikundige Huib Ovaa en farmacoloog Jos Jonkers (werkzaam bij het NKI) hebben ook een…

Wetenschap en maatschappij ontmoeten elkaar in de Leidse Nacht van Kunst & Kennis op 20 september. Maatschappelijke organisaties stellen alvast prikkelende vragen aan onze topsprekers. Een bezoeker van Naturalis heeft een vraag voor Menno Schilthuizen, hoogleraar Evolutiebiologie.

Een therapie om borstkankercellen te doden kan in sommige gevallen juist zorgen voor uitzaaiing van de tumor. Dat ontdekte een onderzoeksteam onder leiding van Leids celbioloog Erik Danen. Science Signaling publiceert 11 februari hun artikel.

Andrea Evers en Jelle van Leusden hebben een NWO-subsidie ontvangen in het programma Onderzoekstalent. Hiermee gaan zij onderzoeken of het mogelijk is om automatisch gereguleerde processen, zoals het circadiaanse ritme, à la Pavlov te conditioneren tijdens de slaap.

Bij zebravinken kunnen alleen de mannetjes zingen. Toch zijn het de vrouwtjes die de geluiden het snelst leren onderscheiden. Dat schrijven Leidse onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift Animal Behaviour.

Door licht bloeien we op – wij mensen net zo goed als een roos of een azalea. Licht kan ook worden ingezet bij de -behandeling van zieke mensen. In Leiden werken Sylvestre Bonnet en Esther Habers, elk in hun eigen vakgebied, aan nieuwe toepassingen van licht in een klinische context.

Zijn vrouwen en mannen van nature echt zo verschillend? Dat vraagt documentairemaker en schrijver Sunny Bergman zich op 8 maart af in de 26e Annie Romein-Verschoorlezing.

Jos Brosschot is benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘psychofysiologische mechanismen van stress in het dagelijkse leven’. De leerstoel is ingesteld namens de Stichting Onderzoek naar Psychosociale Stress (SOPS).

Wat is de relatie tussen ADHD en overgewicht bij kinderen? En is het terecht dat veel kinderen met overgewicht astmamedicijnen gebruiken? Op 22 mei promoveerde Yvette Lentferink op onderzoek naar de relatie tussen kinderobesitas en andere aandoeningen.

Hoe komt het dat sommige coronapatiënten er veel slechter aan toe zijn dan anderen? En kunnen we van tevoren voorspellen wie van hen kritieke symptomen zullen ontwikkelen? Hoogleraar Thomas Hankemeier zoekt samen met een breed consortium van universiteiten, academische ziekenhuizen en industriële partners…

Proactieve zebravissen blijken een veel sterker waak-slaapritme te hebben dan reactieve vissen. Bij de meest reactieve vissen blijkt een ritme zelfs compleet te ontbreken. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen, in december 2018 gepubliceerd in het blad BMC Biology.

Dichtslibbende bloedvaten zijn een belangrijke oorzaak voor hart- en vaatziekten. Een te hoog cholesterolgehalte speelt hierbij een rol. Biofarmaceut Illiana Meurs heeft nieuwe inzichten verkregen in mechanismen die cholesterol uit het lichaam kunnen verwijderen. Ze promoveert 7 juni.

Promovenda Esmee Koedoot onderzocht de onderliggende processen die verantwoordelijk zijn voor uitzaaiingen bij een gevaarlijk type borstkanker. Ze hoopt nieuwe mogelijkheden te vinden om de ziekte te behandelen. In december 2019 promoveerde zij cum laude.

Op vrijdag 13 mei is de oratie van Marcellus Ubbink over zijn leeropdracht 'Protein Chemistry'.

Iedereen is gebaat bij een soepele samenwerking, maar toch zitten mensen elkaar vaak dwars. Waarom gebeurt dat? Hoogleraar sociale psychologie Carsten de Dreu onderzoekt dat op allerlei manieren: van hersenscans tot de rol van religie. Oratie op 7 oktober.

Nog nooit was een kristalstructuur van een menselijk eiwitmolecuul in een celwand zo kristalhelder. De Leidse onderzoekers Ad IJzerman en Laura Heitman maakten samen met Amerikaanse collega’s de meest gedetailleerde kristalstructuur ooit van een doeleiwit voor geneesmiddelen. De onderzoekers publiceerden…

Het aantal kinderen met overgewicht is de laatste 20 jaar extreem toegenomen. Momenteel blijft het ongeveer gelijk, maar alsnog zijn er te veel kinderen met overgewicht en obesitas. Komt dit door de manier van opvoeden? Roxanna Camfferman toont met haar promotieonderzoek aan dat er inderdaad een relatie…