Hoe is grafeen te controleren?

Grafeen drijvend op water stoot geen water af, zoals veel wetenschappers denken, maar trekt juist water aan. Dit hebben de chemici Liuba Belyaeva en Pauline van Deursen en hun begeleider Grégory Schneider aangetoond. Publicatie in Advanced Materials.

Grafeen houdt een grote belofte in voor toepassingen sinds het in 2004 voor het eerst werd geïsoleerd. Toch gebruiken we het nog steeds niet in grootschalige technologie, omdat we geen methode kennen om grafeen op industriële schaal te produceren. Leidse natuurkundigen hebben nu als eersten in beeld…

Hoe kan wrijving op de nanoschaal gereduceerd worden?

Laagjes gestapeld grafeen kunnen werken als een spiegel voor bundels van elektronen. Dat ontdekten natuurkundigen Daniël Geelen en collega’s, met een nieuw type elektronenmicroscoop. In het vakblad Physical Review Letters beschrijven ze het resultaat, dat zou kunnen leiden tot optische instrumenten…

Grafeen, het slechts één koolstofatoom dunne wondermateriaal, belooft prachtige toepassingen als slijtvaste, wrijvingsloze coating. Maar dan moet men de productie van grote stukken grafeen nauwkeurig onder controle kunnen houden. Dirk van Baarle onderzocht op atomaire schaal hoe grafeen aangroeit en…

Wetenschappers van de TU Delft en de Universiteit Leiden hebben superstromen geobserveerd in grafeen die heen en weer kaatsen tussen de randen van het grafeen zonder verstrooiing onderweg.

Elektronen in grafeen gedragen zich als lichtdeeltjes; ze hebben geen massa en gaan overal doorheen. Heel handig als je droomt over nano-elektronica. Maar je moet ze wel in goede banen leiden. Carlo Beenakker gaat onderzoeken hoe. Hij kreeg er een ERC Advanced Grant voor van 1,5 miljoen euro.

Het is onderzoekers voor het eerst gelukt grafeen op een stabiele laag vetten, ofwel lipiden, te plaatsen. Omringd door een beschermende laag van lipiden zou grafeen in het lichaam als een veelzijdige sensor kunnen dienen. De resultaten zijn de eerste stap naar zo’n omhulsel en zijn op 28 september…

In de geest van ‘eenheid door verscheidenheid’ is ons doel het bevorderen van inzicht in en waardering voor het wonder dat dezelfde natuurkundige wetten en wiskundige concepten van toepassing zijn op de hele natuur, van de grootste tot de kleinste energie- en lengteschalen. Wij streven naar de toepassing…

Het bleek tot nu toe heel lastig om de beloftes van het wondermateriaal grafeen om te zetten in praktische toepassingen. Amedeo Bellunato, promovendus aan het Leiden Institute of Chemistry, ontwikkelde een methode om grafeen met een diamantmes op te knippen, en daar nanostrucuren mee te bouwen. Promotie…

Scheikundigen hebben een nieuwe methode ontwikkeld om grafeen te verplaatsen, die gebruik maakt van cyclohexaan. Deze nieuwe methode laat minder onzuiverheden op het grafeen achter, is eenvoudiger uit te voeren dan huidige methodes en is breed toepasbaar in grafeenonderzoek. De publicatie zal eind december…

De plaat Electronic Escher, een kleurige psychedelische weergave van de elektronische structruur van grafeen, is de winnaar geworden van de LION Image Award 2019. Gefeliciteerd, Vera Janssen en Tobias de Jong.

Meer dan 60 Europese wetenschappers en partners uit het bedrijfsleven ontvouwen in het tijdschrift Nanoscale hun stappenplan voor de toepassing van grafeen in producten voor de markt. Scheikundige Grégory Schneider gelooft dat grafeen en andere gelaagde materialen in de toekomst gebruikt kunnen worden…

Fysicus Carlo Beenakker heeft een nieuw speeltje. Verslaafd aan de puzzels die de natuur hem voorschotelt, bijt hij zich met obsessief fanatisme vast in nieuwe fysica.

Leidse fysici en chemici zijn erin geslaagd om twee grafeenlagen zo dicht bij elkaar te brengen dat een elektrische stroom spontaan overspringt. In de toekomst stelt dit wetenschappers mogelijk in staat om de randen van grafeen te bestuderen en ze te gebruiken voor het uitlezen van DNA met een hogere…

Wrijving zet nuttige energie om in nutteloze warmte, en vermorst zo minstens 5 procent van alle welvaart in de wereld. Fysicus Joost Frenken wil wrijving tot vrijwel nul reduceren met nanostructuren op basis van grafeen. Dankzij een Advanced ERC Grant van 2,5 miljoen euro , kan hij dit onderzoek nu…

Jaap Kautz en Johannes Jobst hebben de NeVac prijs gewonnen voor het ontwikkelen van een geheel nieuwe methode om elektrische geleiding te bestuderen. Het artikel dat zij en hun groepsleider Sense Jan van der Molen hierover schreven, werd door de jury geprezen voor zijn leesbaarheid. De prijs wordt…

De winnaar van de FOM Natuurkunde Proefschrift Prijs 2012 is theoretisch natuurkundige dr. Anton Akhmerov. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek onder supervisie van prof.dr. Carlo Beenakker en verdedigde zijn proefschrift in mei 2011 cum laude aan de Universiteit Leiden.

Quantumdynamica van mechanische systemen op nano- en microschaal leidt tot nieuwe inzichten in de fundamentele vraag hoe de klassieke natuurkunde met de quantummechanica samengaat.

Het NS Try Out Festival is het eerste culturele festival op een treinstation! Met meer dan 50 gratis try outs van nieuwe films, muziek, theater en literatuur. Tijdens festival kun je vooral veel zelf proberen. Kom de kunst afkijken van een professor nanotechnology, natuurkunde of sterrenkunde!

Leidse natuurkundigen en internationale collega's in Genève en Barcelona hebben het mechanisme bevestigd waardoor magic-angle grafeen supergeleidend wordt. Dit is een flinke stap naar het ophelderen van het mechanisme achter hoge-temperatuur-supergeleiding, een decennia oud mysterie voor natuurkundigen,…

Het blad Science publiceert drie artikelen tegelijk over een belangrijke ontdekking in vastestoffysica. Leids natuurkundige Jan Zaanen bespreekt deze ontdekking in dezelfde uitgave van 4 maart.

Grafeen en andere laagjesmaterialen vormen samen compleet nieuwe stoffen. Leidse natuurkundigen leggen de basisregels vast voor het ontwerpen van zulke materialen door te meten hoe de lagen in een stapel met elkaar wisselwerken. Publicatie op 29 november in Nature Communications.

Schneider

Wangyang Fu

Natuurkundige Joost Frenken sprak op Radio 1 Langs de Lijn en Omstreken over de recente ontdekking dat grafeen een supergeleider is. Het materiaal van een enkele atoomlaag dik stond al bekend om zijn sterkte, flexibiliteit, lichtgewicht en goede geleidbaarheid.

Als groente en fruit rijp worden, komt het gas etheen vrij. Etheen beïnvloedt ook de snelheid van de rijping. Chemicus Tom van Dijkman onderzocht hoe kleine en goedkope sensoren gemaakt kunnen worden om etheenconcentraties te meten tijdens het transport. Promotie op 12 mei 2016.

De nieuwe generatie computers waarover we in de toekomst beschikken, hebben we wellicht voor een deel te danken aan het werk van Anton Akhmerov. De talentvolle theoretisch natuurkundige heeft in maar liefst twee onderwerpen binnen de nano-elektronica belangrijke doorbraken gedaan. Hij promoveerde 31…

Promotie

Leidse chemici hebben een nieuw ultradun membraan van slechts een molecuul dik gemaakt. Het molecuul wekt honderd keer meer stroom op uit zeewater dan de beste membranen die nu op de markt zijn. De onderzoekers publiceren hun bevindingen in Nature Nanotechnology.

Met een nieuw soort detector is de resolutie van de elektronenmicroscoop sterk verbeterd. De ‘lage-energie-elektronenmicroscoop’ (LEEM) kan hiermee worden ingezet voor onderzoek aan de dunst mogelijke materialen. De tests met de detector vormen het eerste resultaat van het project ESCHER.

Leidse natuurkundigen hebben een nieuwe techniek ontwikkeld om elektrische geleiding te visualiseren in materiaal van gestapelde individuele atoomlagen. Jaap Kautz en Johannes Jobst, die dit jaar de NeVacprijs ontvingen voor hun onderzoek, publiceerden in Nature’s Scientic Reports.

Persaandacht voor het Nature Physics-artikel over supergeleiding in dubbellaags-grafeen.

Natuurkundige Daniël Geelen ontwikkelde tijdens zijn promotie een nieuwe microscoop die laag-energetische elektronen gebruikt. Zulke elektronen zijn minder schadelijk voor biologische en organische materialen. Geelen promoveert op 31 mei.

Leidse fysici ontwikkelden een elegante meetmethode om supersnel elektrische geleiding in superdun materiaal te meten.

Leidse onderzoekers zijn erin geslaagd in het lab te laten zien hoe moleculaire voetballen, ook wel buckyballs genoemd, in de ruimte kunnen ontstaan. De metingen zijn bijzonder, omdat een nieuwe chemie ten toon wordt gespreid: top-down, van groot naar klein, waarbij aromaten worden omgezet in interstellair…

Irene Groot krijgt een Horizon 2020-subsidie voor onderzoek naar vloeibare metaalkatalysatoren. Hiermee wil zij een nieuw apparaat ontwikkelen dat onderzoekt hoe grafeen zuiver en op grote schaal kan worden gemaakt.

Van de 88 Vidi-onderzoekssubsidies die NWO heeft toegekend, gaan er 9 naar Leiden. Dat is circa 10 procent van de gehonoreerde aanvragen. Van de 9 laureaten zijn er 3 voor de faculteit; voor de chemicus Grégory Schneider, wiskundige Lenny Taelman en ecotoxicologe Martina Vijver.

Geneeskundepromovendi Wouter Jan Geelhoed en Nan van Geloven zijn de winnaars van de Leidse voorronde van FameLab. Zij gaan door naar de finale op 22 april.

Het Leidse natuurkunde-instituut heeft drie van de twaalf beschikbare subsidies in de wacht gesleept uit de FOM-Projectruimte. Groepsleiders Milan Allan, Stefan Semrau en Carlo Beenakker krijgen allen rond de 400.000 euro voor hun onderzoek.

De FOM Valorisatie Prijs 2012 gaat naar prof.dr. Joost Frenken. ‘Hij verstaat de kunst fundamenteel onderzoek, techniekontwikkeling en het genereren van nieuwe bedrijvigheid in de marktsector op uitzonderlijke wijze te combineren’, aldus de jury.

Promotie

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen op 9 januari 2011 is bekend gemaakt wie zich Ontdekker van het jaar 2011 mag noemen. Daarnaast werden ook de prijzen voor het beste proefschrift van 2011 en de beste docent van 2011 uitgereikt.

De wrijving in atomair dunne laagjes neemt toe naarmate het laagje dunner is. Een internationaal team van onderzoekers van nanotechnologie bestudeerde vier stoffen met behulp van wrijvingskrachtmicroscopie. De Leidse masterstudent Xin Liu maakte deel uit van het team.

Mazène Hochane en Xueying Fan hebben samen de vierde editie gewonnen van de jaarlijkse LION Image Award. Ze maakten een gedetailleerde kleurenfoto van een nier in ontwikkeling.

Deze week viert de Europese onderzoeksraad (ERC) haar tienjarig bestaan. In het afgelopen decennium heeft de ERC bijgedragen aan vele wetenschappelijke projecten door heel Europa, waaronder op de Universiteit Leiden. De onderzoeksraad heeft bijna 7.000 onderzoekers gefinancierd, wat heeft geleid tot…

De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) heeft in totaal 16,1 miljoen euro toegekend aan zes nieuwe onderzoeksprogramma's in de Nederlandse natuurkunde.

Promotie

Theoretisch natuurkundige dr. Anton Akhmerov heeft bij de opening van het academisch jaar de eerste Gratama Wetenschapsprijs van het Leids Universiteits Fonds ontvangen; drs. Maartje van den Heuvel, collectiespecialist Fotografie en Fotografica bij de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek,…