Het idee dat moderne mensen Neanderthalers verdrongen doordat ze beter beschermd waren tegen gifstoffen uit rook, ligt onder vuur. Een eerdere studie die dit suggereerde, wordt nu weerlegd door genetisch onderzoek van wetenschappers uit Leiden en Wageningen. Het is op 24 november gepubliceerd in Molecular…

Christopher Berg Smiet, die in 2017 aan het LION promoveerde bij Dirk Bouwmeester, heeft de Christiaan Huygensprijs gewonnen voor zijn proefschrift ‘Knots in Plasma’. Op 7 oktober ontving hij een oorkonde, een bronzen beeld van Christiaan Huygens en een prijzengeld van tienduizend euro.

Op 11 november organiseerde de bacheloropleiding Molecular Science and Technology een corona-proof diploma-uitreiking met een bijzondere afstudeerder: de 18-jarige Ruard van Workum. Al van jongs af aan ontwikkelde Ruard een passie voor scheikunde. Hij begon op 15-jarige leeftijd met de opleiding Molecular…

Iedereen is het erover eens dat onderwijs leerlingen moet voorbereiden op de toekomst, maar er bestaan verschillende meningen over hoe dit moet gebeuren en wat onderwezen moet worden.

De eerste Nederlandse bijdrage aan de toekomstige European Extremely Large Telescope (E-ELT) is succesvol getest. Het gaat om de 'chopper', een zeer wendbaar spiegeltje dat is ontwikkeld door een samenwerkingsverband van universiteiten, technologische instituten en het bedrijfsleven. Het high techspiegeltje…

Een vuurstenen werktuig met een teerachtige substantie blijkt een wetenschappelijke topvondst. Onderzoek door een Nederlands team van wetenschappers toonde aan dat het gaat om berkenpek, die 50.000 jaar geleden door Neanderthalers met complexe technieken werd gewonnen. De pek werd gebruikt als lijm…

De ontwikkeling en bouw van de Cold Optics Bench van het MATISSE-instrument dat onder leiding stond van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA), is afgerond. Deze Nederlandse bijdrage werd op donderdag 10 april 2014 op de Hannover Messe in Duitsland door ir. Felix Bettonvil van de Leidse…

De Leidse biologen Freek Vonk en Michael Richardson zijn erin geslaagd om de eerste twee slangengenomen te ontrafelen, dat van de koningscobra en de tijgerpython. Zij publiceerden 2 december hun bevindingen in twee artikelen in het toonaangevend blad PNAS.

De Leidse hoogleraar astronomie Mike Garrett zoekt naar tekenen van buitenaardse intelligentie. In zijn Kaiser Lentelezing op 23 april zet hij uiteen hoe ver de wetenschap op dit punt is.

Het bezoekerscentrum van de Oude Sterrewacht heeft vanaf 4 december 2017 twee splinternieuwe installaties. Deze installaties maken deel uit van de permanente tentoonstelling en zijn een voorproefje van de plannen die de sterrenwacht heeft voor de toekomst.

Al zolang wij mensen bestaan, geven we verhalen aan elkaar door. Maar hoe verandert zo’n verhaal nu bij elke persoon die het vertelt? Welke elementen blijven overeind, en wat wordt vergeten? Max van Duijn en Tessa Verhoef gaan dat onderzoeken tijdens muziekfestival Lowlands, met hun experiment Lowlands…

De Universiteit Leiden stimuleert Wetenschap & Technologie op basisscholen door kinderen te leren om zelf onderzoek te doen.

De universitaire sterrenkunde in Nederland staat in de top van de astronomische wereldranglijst. Deze conclusie komt naar voren uit een recente evaluatie van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) en de astronomische instituten van de Universiteit Leiden, Universiteit van Amsterdam, Rijksuniversiteit…

De manier waarop traditioneel levende jagers-verzamelaars knollen roosteren, kan nieuw licht werpen op hoe prehistorisch mensen mogelijk dit voedsel bereidden. Archeologe Stephanie Schnorr onderzocht de bereidingscultuur van de Hadza uit Tanzania.

De Leidse astronoom Anthony Brown had de eer om de prestigieuze Spitzer Lectures te geven aan de Princeton Universiteit. In vijf lezingen verspreid over begin mei gaf hij een inzicht in de Gaia-missie. ‘Een van de intellectuele hoogtepunten van het jaar.’

Ook hele chaotische bewegingen van sterren zijn nauwkeurig te berekenen. Een team astronomen, onder wie Leidse onderzoekers, zijn erin geslaagd chaotische systemen nauwkeurig door te rekenen. Hiermee tonen zij aan dat alle subtiliteiten zijn te doorgronden, ook al is een systeem van sterren chaotisch.…

Na bijna twintig jaar is het record van het verst verwijderde radiostelsel verbroken. Een team astronomen onder leiding van Leidse promovendus Aayush Saxena heeft een radiostelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 1 miljard jaar oud was. Het staat op een afstand van 12 miljard lichtjaar.

Het gaat niet goed met de biodiversiteit in Nederland. Hoogleraar Natuurlijk Kapitaal Koos Biesmeijer combineert onderzoek met praktische adviezen: van het vergroenen van industrieterreinen tot oplossingen die geïnspireerd zijn op de hightech-natuur. Oratie op 9 maart.

Kalle Torstensson en Huib Jan van Langevelde hebben met behulp van de MERLIN-radiotelescoop laten zien dat magneetvelden ook een belangrijke rol spelen bij de geboorte van zware sterren.

Promovenda Doris van Bergeijk wekte 40.000 jaar oude bacteriën uit mammoetpoep weer tot leven. Ze hoopt op nieuwe informatie die het Instituut Biologie Leiden kan helpen bij onderzoek naar antibiotica en resistentie daartegen. Lees erover op Europese Antibioticadag, 18 november.

Nederland draagt 18,8 miljoen euro bij aan de Europese Extremely Large Telescope (E-ELT). Het bedrag is toegekend aan een consortium van academische en industriële partners onder leiding van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA).

De traditionele scheiding van leeuwen in een Afrikaanse en een Aziatische ondersoort is onterecht, zegt bioloog Laura Bertola. In Afrika leven twee ondersoorten. Promotie 18 maart.

De Duitse wiskundige Andreas Greven is de Kloostermanhoogleraar 2020 aan het Mathematisch Instituut in Leiden. Hij hield de Kloosterman-lezing op 6 februari en zal in de komende weken nog drie verdiepende lezingen geven. ‘Ik kijk echt uit naar deze maand.’

Op 2 november werd de LUF Internationaal StudieFonds prijs (LISF-prijs) uitgereikt. Deze prijs voor het beste verslag van studie, stage of onderzoek in het buitenland ging dit jaar naar Cosmopolis student Guanmian Xu. Volgens de jury geeft hij blijk van een "uitzonderlijke kijk op geschiedkundig onderzoek…

Astronomen van onder meer SRON en de Sterrewacht Leiden hebben met ESA’s ruimtetelescoop XMM-Newton gas gevonden dat één van de puzzelstukjes vormt om de totale hoeveelheid ‘normale’ materie in het heelal in kaart te brengen. Het onderzoek wordt 21 juni gepubliceerd in Nature.

Spinozapremiewinnaars Naomi Ellemers, Ineke Sluiter, Marijn Franx (Leiden) en Piet Gros (Utrecht) maakten op maandag 27 september 2010 bekend wat ze met hun premie van € 2,5 miljoen gaan doen. Dat gebeurde in Den Haag bij de officiële uitreiking door demissionair staatssecretaris van OCW, Marja van…

De jaarlijkse Oortlezing, ter herinnering aan de befaamde Nederlandse sterrenkundige, wordt georganiseerd door de Stichting Het Jan Hendrik Oort Fonds en de Sterrewacht Leiden. De lezing belicht een actueel sterrenkundig onderwerp en is bedoeld voor een breed publiek met interesse in de astronomie.…

SRON gaat verhuizen. Het hoofdkantoor van het Nederlands Instituut voor Ruimteonderzoek zal zich vestigen op de Science Campus van Universiteit Leiden. In oktober 2019 ging de eerste paal officieel de grond in, in 2021 kan het gebouw in gebruik worden genomen. Een blik op het gebouw dat straks naast…

Een team bestaande uit de Leidse astronomen Tiffany Meshkat en Matthew Kenworthy heeft met behulp van ESO’s Very Large Telescope een zwak object in beeld gebracht dat met een heldere ster mee beweegt. Met een geschatte massa van vier of vijf keer die van Jupiter zou het de minst zware planeet buiten…

Naomi Ellemers, hoogleraar Sociale psychologie van de organisatie, Marijn Franx, hoogleraar Extragalactische sterrenkunde en Ineke Sluiter, hoogleraar Griekse taal- en letterkunde krijgen een Spinozapremie 2010.

The logic seems inescapable indeed. The bigger the population, the higher the probability it contains an Einstein. Hence, bigger populations are more likely to develop complex culture.

De ultieme bèta-medley. Daarop trakteren Bas Haring, hoogleraar Publiek Begrip van Wetenschap, en Ionica Smeets, freelance wetenschapsjournalist en Wiskundemeisje, van 25 t/m 29 juni iedereen die geïnteresseerd is. Hun medley ‘Big Science’ voert de deelnemers vijf dagen langs grote thema’s van de na…

De onlangs afgestudeerde biologiestudente Julia López Delgado is één van de winnaars van de Hollandsche Maatschappij Prijzen voor Jong Talent 2019. Ze ontving haar prijs tijdens een feestelijke ceremonie op 25 november in Haarlem.

Vogels rondom luchthavens zijn agressiever en zingen alsof ze gehoorverlies hebben. Een samenwerking tussen onderzoekers van Manchester Metropolitan University en het Instituut Biologie Leiden heeft tot verrassende resultaten geleid over de impact van antropogeen lawaai op vogels rondom vliegvelden.…

Ruimteonderzoeksinstituut SRON, de Universiteit Leiden en de TU Delft stellen zes wetenschappers aan voor gezamenlijk ruimteonderzoek. Het gaat om onderzoek naar exoplaneten, naar de evolutie van structuur in het heelal en naar technologie om nieuwe grensverleggende ruimteinstrumenten te ontwikkelen…

Op een miljard lichtjaar van de aarde is een gigantisch radiobrug ontdekt die twee clusters van sterrenstelsels verbindt. Uit de gloed van deze brug zijn magnetische velden waarneembaar. Dat ontdekten astronomen, waaronder Huub Röttgering en Reinout van Weeren van de Sterrewacht Leiden, met behulp…

Een internationaal team van laboratorium-astrofysici en astrochemici heeft aangetoond dat glycine, het eenvoudigste aminozuur en een belangrijke bouwsteen van het leven, kan ontstaan onder de barre omstandigheden die in de ruimte heersen. De resultaten worden maandagavond gepubliceerd in Nature Astr…

Oogst na oogst binnenhalen van rijstveld, zonder nieuwe rijstplanten te zetten? Door een ontdekking komt dit scenario misschien wel dichterbij. Leidse wetenschappers hebben een gen ontdekt waarmee ze eenjarige planten na het bloeien opnieuw laten groeien, in plaats van dat de planten sterven. Publicatie…

Dr. Annemarie H. Meijer van het Instituut Biologie Leiden gaat een nieuw Marie Curie trainingsnetwerk coördineren dat 3,7 miljoen subsidie ontvangt van de Europese Commissie. Het vierjarige project begint in januari 2012 en heet: “FishForPharma: Training Network on Zebrafish Infection Models for Pharmaceutical…

Mandril-apen in dierentuin Artis houden bij hoeveel dagen er verstreken zijn om als eerste het voedsel te vergaren. Dat heeft een team onderzoekers aan de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Leiden en dierentuin ARTIS aangetoond. Publicatie in het wetenschappelijke tijdschrift Animal Cogniti…

Hoe beïnvloeden toekomstige technologische ontwikkelingen ons dagelijks leven? Die vraag staat centraal tijdens het congres Brave New World op 2 en 3 november.

Zijn om elkaar heen draaiende zwarte gaten langzaam naar elkaar toegedreven? Of zijn ze bij elkaar in de buurt ontstaan? Leids astronoom Simon Portegies Zwart berekende samen met twee Amsterdamse collega's dat het tweede scenario behoorlijk waarschijnlijk is.

Wat zijn momenteel de grote natuurwetenschappelijke thema’s waar iedereen iets van af zou moeten weten? En hoe kan die kennis ons helpen in het dagelijks leven? In de zomercursus Big Science (4 t/m 8 juli) geven Bas Haring en Ionica Smeets antwoord op deze vragen.

Astronomen hebben zeven aardachtige planeten ontdekt rondom een dwergster in onze Melkweg. Drie van deze planeten bevinden zich in de leefbare zone van deze ster en kunnen vloeibaar water bevatten. ‘De volgende stap is om de atmosferen te onderzoeken naar aanwijzingen voor leven. In Leiden zijn we expert…

De nieuwste sterrendatabase van ruimtetelescoop Gaia toont onder andere het samenkomen en uiteengaan van de Magelhaense wolken en de versnelling van onze zon in haar beweging door de Melkweg. Verder zijn nu van alle 330.000 sterren die zich binnen 325 lichtjaar van de aarde bevinden veel meer gegevens…

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de sterrenkundige Joop Schaye heeft een simulatie van het heelal ontwikkeld waarin realistische sterrenstelsels ontstaan; hun massa, grootte en leeftijd komen overeen met die van waargenomen sterrenstelsels. De gelijkenis is te danken aan de simulatie…

Congres/symposium

Lezing

In dit overzicht treft u een selectie aan van thema's waar de Leiden Islam Academie in is gespecialiseerd. De thema's zijn onderverdeeld in modules en kunnen per module, in de vorm van een cursus, gastcollege of workshop aangeboden of aangevraagd worden. De Leiden Islam Academie organiseert tevens regelmatig…

Lezing