Is er leven op andere planeten? Het blijft een vraag die sterrenkundigen bezighoudt. Ignas Snellen vertelt erover tijdens de 3 October University.

Susana Chuva de Sousa Lopes wil menselijke eicellen laten rijpen in een kunstmatige eierstok buiten het lichaam. Als dit lukt zouden meisjes die onvruchtbaar zijn geworden door kanker later toch met hun eigen eicellen kinderen kunnen krijgen. Dit onderzoek is beloond met een ERC-grant van 2 miljoen…

Het moet er zijn, alleen kunnen we het niet zien: de raadselachtige donkere materie en donkere energie in het heelal. Henk Hoekstra is een van de vele kosmologen die dolgraag, willen weten waar deze substanties precies uit bestaan. Hij kreeg er een Europese onderzoekssubsidie van 1,3 miljoen euro vo…

Hoogleraar Ultrastructuurbiologie Ariane Briegel heeft een beurs ontvangen in de Open Competitie ENW-XS van NWO. Deze XS-subsidie moedigt nadrukkelijk door nieuwsgierigheid gedreven en gedurfd onderzoek aan met een maximum van 50.000 euro.

Het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC) krijgt er met Sylvestre Bonnet, Jeroen Codée en Remus Dame maar liefst drie nieuwe hoogleraren bij. Bonnet wordt hoogleraar in de Bioanorganische Chemie, Codée hoogleraar in de Organische Chemie en Dame hoogleraar in de Moleculaire en Cellulaire Bioc…

Positieve verwachtingen over een medicijn helpen de werking ervan, zelfs als je mensen vertelt over dit placebo-effect. Het omgekeerde, het nocebo-effect, geldt ook. Gezondheidspsycholoog Stefanie Meeuwis vond in diverse studies bewijs. Promotie op 3 juni.

Dr. Joop Schaye is per 1 december 2011 bij de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen benoemd tot hoogleraar ‘The Formation of Galaxies’. Schaye was al als universitair hoofddocent werkzaam bij de Universiteit Leiden. Zijn aanstelling betreft een persoonlijk hoogleraarschap.

Sinds april 2019 heeft de Faculteit der Sociale Wetenschappen er een nieuwe locatie bij voor haar onderzoek. Het Levelgebouw (direct naast Leiden Centraal) ontvangt proefpersonen in 3 gloednieuwe laboratoria. Psycholoog Mariska Kret vertelt enthousiast over de nieuwe mogelijkheden voor haar onderzoe…

De Leidse sociaal- en organisatiepsycholoog Carsten de Dreu ontvangt een Spinozapremie, de belangrijkste wetenschapsprijs van Nederland. We spraken met hem over zijn passie voor groepsprocessen, de Universiteit Leiden en toekomstdromen. ‘Een Spinoza breekt alles open.’

Wat is de invloed van verwachtingen op onverklaarde lichamelijke klachten? Andrea Evers bestudeert de rol van placebo- en nocebo-effecten op het ontstaan en verloop van deze klachten. Daarnaast onderzoekt de Leidse gezondheidspsycholoog of hierop aansluitende behandelingen mogelijk zijn. Ze ontvangt…

De KNAW kent dit jaar een Prijs Akademiehoogleraren toe aan Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden. Van Dishoeck is de meest geciteerde moleculair astrofysicus ter wereld. Ze ontving een aantal grote prijzen, waaronder in 2000 de Spinozapremie.

De hersenen van adolescenten reageren sterker op het ontvangen van beloningen. Dat kan leiden tot risicogedrag, maar heeft volgens Leids onderzoek ook een positieve functie: het maakt het leren gemakkelijker. Publicatie in Nature Communications.

Willem Adelaar, Leids hoogleraar Talen en Culturen van Indiaans Amerika, krijgt een Europese subsidie (ERC Advanced Grant) voor onderzoek naar de relaties tussen Midden-Amerikaanse en Zuid-Amerikaanse Indianentalen. Daarmee wil hij orde scheppen in de enorme taaldiversiteit in het gebied en licht werpen…

Tijdens een symposium ter ere van zijn 60ste verjaardag ontving statisticus Aad van der Vaart de koninklijke onderscheiding Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Collega’s vertellen over zijn betekenis voor de statistiek en over hoe zij hem leerden kennen. ‘De samenwerking met Aad hoort tot de…

Assyriologe Caroline Waerzeggers heeft een prestigieuze European Research Council beurs binnengesleept voor haar geschiedkundig onderzoek naar de dominantie van de Perzen vanaf 550 voor Christus. De beurs bedraagt 2 miljoen euro.

Chemicus Sander van Kasteren wil nauwgezet beschrijven hoe ons afweersysteem reageert op vaccins die zijn bedoeld om ziekten als kanker en chronische virusinfecties te bestrijden. Een ERC Consolidator Grant verschaft hem vijf jaar tijd en middelen daarvoor.

Een sterrenstelsel kan groeien door gas uit zijn directe omgeving naar binnen te trekken. Maar astronomen weten nog niet precies hoe dit gebeurt. Sterrenkundige Joop Schaye gaat met een Europese onderzoekssubsidie van 1,5 miljoen euro op zoek naar antwoorden.

Drie promovendi en een postdoc gaan onderzoek doen naar interesseontwikkeling bij studenten in het kader van het onderzoeksproject van hoogleraar Sanne Akkerman (ICLON).

Hoe ontstaan sterren en planeten? Is er leven mogelijk buiten de aarde? Dit onderzoekt hoogleraar moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck van de Universiteit Leiden. Voor haar baanbrekende werk krijgt ze de prestigieuze Kavli-prijs in de categorie astrofysica: 1.000.000 dollar en een gouden medaille.…

Niet altijd werd in Japan Japans gesproken. Wetenschappers verbinden de komst van de taal naar Japan met de migratie van boeren rond 400 v. Christus. Taalkundige Elisabeth de Boer gaat met een ERC Starting Grant onderzoek doen naar de verdere verspreiding van de taal in Japan.

Bij de jaarlijkse Leidse lintjesregen op 24 april in de Hooglandse kerk, vielen ook twee lintjes toe aan medewerkers van de Universiteit Leiden, beiden van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Het betrof Carlo Beenakker, hoogleraar Theoretische fysica, en Ton Bakker, hoofd Facility Manageme…

Hoe krijg je toegang tot verzekeringen? Met wie ben je bereid verzekeringsrisico’s te delen? En wanneer keert een verzekering uit? Deze en andere morele vragen over verzekeringen onderzoekt Erik Bähre, antropoloog aan de Universiteit Leiden, met zijn onderzoeksgroep.

Gezondheidspsycholoog Aleksandrina Skvortsova heeft het Pavlov-effect slim benut door het knuffelhormoon oxytocine te koppelen aan het placebo-effect. Dat effect kan het oxytocineniveau veranderen, waardoor mensen mogelijk met minder medicijnen toekunnen om zich goed te voelen. Dat biedt perspectief…

‘De Oscars van de natuurwetenschappen’, worden ze ook wel genoemd: de Breakthrough Prizes in Life Sciences, Fundamental Physics and Mathematics. Het Event Horizon Telescope team dat de eerste foto ooit maakte van een zwart gat, wist de prijs dit jaar te winnen. Bij dit team waren ook vier Leidse astronomen…

Pas sinds maart dit jaar werkt Sander Wezenberg in Leiden, maar hij heeft nu al een Vidi-beurs van NWO binnen weten te halen. Geïnspireerd door de natuur wil Wezenberg synthetische moleculen tot leven wekken en ze leren communiceren. Maar wie is Wezenberg precies en wat drijft hem?

De Leidse Sterrewacht heeft een nieuwe hoogleraar aangesteld. Serena Viti zal één van de stoelen Moleculaire Astrofysica bekleden. Met haar nieuwe onderzoeksgroep wil ze verschillende onderzoekstechnieken combineren om de geheimen van zowel nabije als verre sterrenstelsels te ontrafelen. ‘Mijn belangrijkste…

Leids onderzoek naar de ontwikkeling van een duurzame brandstofcel heeft per toeval een uitzonderlijk efficiënte katalysator opgeleverd voor de productie van waterstofperoxide. De katalysator, die Dennis Hetterscheid en promovendus Michiel Langerman ontdekten, kan mogelijk leiden tot verduurzaming van…

Wat gebeurt er met kinderen wanneer je ze traint om zich te beheersen? Om dit te onderzoeken heeft Niko Steinbeis een grote Europese subsidie binnengehaald. Nieuw in onderzoek naar zelfbeheersing is de doelgroep, een individuele trainingsaanpak en het kinderbrein in de scanner.

Jongeren hebben vaak veel en uiteenlopende interesses. In een drietal projecten bij het ICLON van de Universiteit Leiden kijken onderzoekers naar welke interesses jongeren hebben. Hoe veranderen deze interesses in de loop van de tijd en welke rol spelen ze bij hun profielkeuze, de overgang van voortgezet…

Sterrenkundigen gebruiken een nieuwe supercomputer om de enorme hoeveelheden data van de LOFAR telescoop te verwerken. Naar verwachting zullen de data nieuwe inzichten bieden in het ontstaan van melkwegclusters en quasars.

Ochtendyoga, je cv laten checken op de informatiemarkt, of dansen voor inclusiviteit: een kleine greep uit de activiteiten van de eerste Science PhD Day op donderdag 18 april. Zo’n 120 promovendi van alle acht instituten van onze faculteit namen deel aan de dag. ‘Een groot succes', aldus een van de…

Ze zijn allebei chemicus maar de een bestudeert de onmetelijke ruimte en de ander de kleinste bestanddelen van de menselijke cel. Ewine van Dishoeck, hoogleraar Astrochemie, en Hermen Overkleeft, hoogleraar Bio-organische synthese, kregen beiden een Europese miljoenensubsidie.

His two year Rubicon project is about the effect of university policies on societal engagement of academics in the social sciences and humanities.

Eveline Crone, hoogleraar Neurocognitieve ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Leiden, is benoemd tot de nieuwe vicepresident van de European Research Council (ERC). Ze wordt verantwoordelijk voor de ERC-activiteiten in het domein van de Sociale Wetenschappen en Humaniora.

Naar schatting is ongeveer tien tot vijftien procent van de wereldbevolking gehandicapt. De onderzoekers in het ERC-project Rethinking disability laten zien hoe emancipatiebewegingen het onderwerp op de mensenrechtenagenda kregen. Hun onderzoek is nu omgezet in een stripverhaal.

De Leidse exoplaneetonderzoeker Frans Snik krijgt een Starting Grant van de European Research Council (ERC). Met de beurs van 1,5 miljoen euro gaat hij technologie ontwikkelen om de atmosferen en oppervlakken van aardachtige exoplaneten te bestuderen.

Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte, krijgt een ERC Advanced Grant voor de studie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in de ruimte. De combinatie van astronomische observaties, computermodellen en labonderzoek maakt het onderzoek zeer interdisc…

Natuurkundige Marileen Dogterom is een van de winnaars van de Spinozapremie 2018. Ze is hoogleraar aan de TU Delft, waar ook haar lab staat, en is daarnaast verbonden aan de Universiteit Leiden als Medical Delta Professor. Ze verdient de prijs voor haar onderzoek naar het geraamte van de cel.

Hoe bepaalt een boer of zijn koe een prijswinnaar is? Een antropoloog die deze boeren bestudeert, moet niet alleen naar de boeren zelf kijken, maar vooral ook leren hoe zij de wereld zien. Dat betoogt Cristina Grasseni, de nieuwe hoogleraar Antropologie. Oratie op 30 oktober.

Met een oproep voor dialoog en samenwerking gaf vice-decaan Bart de Smit op dinsdag 3 september het startschot voor het nieuwe academische jaar voor de faculteit W&N. Theoretisch fysicus Carlo Beenakker schetste de mogelijkheden van quantum als disruptive technology.

Congres/symposium, Informatiebijeenkomst

Een sterrenstelsel is al onvoorstelbaar groot, maar het kan nóg groter. Astronoom Reinout van Weeren onderzoekt clusters van sterrenstelsels, die behoren tot één van de grootste structuren in het heelal. Voor zijn onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van deze clusters haalde hij een ERC Starting…

De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie krijgt twee nieuwe directieleden. Ronald Stark (nu nog werkzaam bij NWO) is per 1 september de nieuwe uitvoerend directeur van NOVA. Amina Helmi (hoogleraar Dynamica, structuur en vorming van de Melkweg aan het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit…

In de 13e eeuw v.Chr. werden in Mykeens Griekenland ambitieuze programma’s van monumentale bouwwerken uitgevoerd. Hoe werden mensen en middelen ingezet en welke socio-economische invloed had dat? De Leidse archeologe dr. Ann Brysbaert gaat het met een ERC Consolidator Grant onderzoeken.

Promotie

Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of op een maatschappelijke functie. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij 2015. We zijn trots op hen.

Onderzoekers van de afdelingen Economie en Sociaal Recht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid ontvangen een Netspar Topicality Grant voor hun gezamenlijke onderzoeksvoorstel 'De pensioen gendergap in Nederland'.

Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of ze zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of op een maatschappelijke functie. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij 2016. We zijn trots op hen.

In het raamwerk van de nationale clusters in de wiskunde heeft NWO zeven voorstellen voor een tenure track positie goedgekeurd. Een van deze voorstellen is: 'Moduli, metrics, models, and arithmetic of Shimura varieties' door Bas Edixhoven van het Leidse Mathematische Instituut.