Leidse natuurkundigen stuitten op een verrassende interactie tussen elektronen en een resistlaag. De resistlaag blijkt elektrisch op te laden en te ontladen door invallende elektronen. Publicatie in Physical Review Letters.

Om meer opslagcapaciteit van computergeheugen en snellere computers te kunnen bouwen, willen natuurkundigen weten wat de exacte positie is van elektronen in een elektrisch circuit. Prof. Michel Orrit en collega’s gaan een apparaat bouwen om dat te meten. De Stichting Fundamenteel Onderzoek der Materie…

Vallejo

Het is een team van onderzoekers gelukt om een enkel spinnend elektron te positioneren op een chip met een precisie van enkele nanometers. Hiermee ligt de weg open naar quantumchips met nano-elementen naar keuze. De resultaten zijn gepubliceerd in het gerenommeerde Applied Physics Letters.

Natuurkundigen van de Universiteit Leiden en Stichting FOM hebben een manier gevonden om de eigenschappen van 'slimme', door de mens ontworpen materialen beter te begrijpen. Hun methode onthult hoe op elkaar gestapelde laagjes in zo’n materiaal samenwerken om het geheel tot een hoger niveau te tillen.…

Deze headerfoto haalde al eens De Volkskrant als Beeld van de Week en won de tweede prijs in de LION Image Award. Het achterliggende onderzoek is niet minder succesvol als het om prijzen gaat. Afgelopen augustus sleepte groepsleider Tjerk Oosterkamp een NWO Projectruimtesubsidie in de wacht, en nu kent…

Grafeen en andere laagjesmaterialen vormen samen compleet nieuwe stoffen. Leidse natuurkundigen leggen de basisregels vast voor het ontwerpen van zulke materialen door te meten hoe de lagen in een stapel met elkaar wisselwerken. Publicatie op 29 november in Nature Communications.

De snaartheorie ligt de laatste jaren onder vuur. De grote beloftes werden nog niet waargemaakt. Leidse theoretische fysici hebben nu voor het eerst de snaartheorie gebruikt om een natuurkundig fenomeen te beschrijven. Ze deden een vondst waarmee ze deze week in ‘Science’ staan.

Wetenschappers van de TU Delft en de Universiteit Leiden hebben superstromen geobserveerd in grafeen die heen en weer kaatsen tussen de randen van het grafeen zonder verstrooiing onderweg.

Leidse fysici en chemici zijn erin geslaagd om twee grafeenlagen zo dicht bij elkaar te brengen dat een elektrische stroom spontaan overspringt. In de toekomst stelt dit wetenschappers mogelijk in staat om de randen van grafeen te bestuderen en ze te gebruiken voor het uitlezen van DNA met een hogere…

Leidse natuurkundigen krijgen 1,5 miljoen euro voor het ontwikkelen van een hybride microscoop met nanometer-resolutie. 'Het idee is om de voordelen van elektronenmicroscopen te combineren met die van optische microscopen.'

Met ingang van 1 juni heeft de Universiteit Leiden Sense Jan van der Molen benoemd tot hoogleraar Fysica van de Gecondenseerde Materie. Hij onderzoekt de unieke elektronische eigenschappen die ontstaan als je atomair dunne laagjes op elkaar stapelt tot nieuwe materialen.

'Het Nederlands Centrum voor Elektronen Nanoscopie (NeCEN) is een mooi voorbeeld van een faciliteit die op nationale schaal toegang biedt tot de laatste ontwikkelen op het gebied van cryo-elektronen microscopie', dat schrijft Sriram Subramaniam, een vooraanstaand leider in deze tak van sport, in het…

De nieuwe generatie computers waarover we in de toekomst beschikken, hebben we wellicht voor een deel te danken aan het werk van Anton Akhmerov. De talentvolle theoretisch natuurkundige heeft in maar liefst twee onderwerpen binnen de nano-elektronica belangrijke doorbraken gedaan. Hij promoveerde 31…

De meest trillingvrije, cryogene ‘scanning tunneling’ microscoop ter wereld maken. Een gedurfde missie, die promovendus Irene Battisti met succes heeft uitgevoerd samen met de Fijn Mechanische Dienst. De nieuwe microscoop kan mogelijk nieuw licht werpen op hoe onconventionele supergeleiding precies…

Huib Intema, promovendus bij de Sterrewacht, krijgt de Jansky Fellowship aangeboden door het Amerikaanse National Radio Astronomy Observatory (NRAO), mede op grond van werk dat hij heeft verricht voor LOFAR en waarop hij dit jaar gaat promoveren.

Christopher Berg Smiet, die in 2017 aan het LION promoveerde bij Dirk Bouwmeester, heeft de Christiaan Huygensprijs gewonnen voor zijn proefschrift ‘Knots in Plasma’. Op 7 oktober ontving hij een oorkonde, een bronzen beeld van Christiaan Huygens en een prijzengeld van tienduizend euro.

Majoranadeeltjes hebben wat minder goede publiciteit achter de rug, nu een publicatie over hun ontdekking in ultrakoude nanodraadjes is teruggetrokken. Maar Leidse natuurkundigen hebben een nieuwe deur geopend naar de detectie van Majorana's in een ander experimenteel systeem: Fu-Kane heterostructuren,…

Zijn Weyldeeltjes de ideale geleiders? Spelen celwandloze cellen een rol in chronische Tuberculose-infecties? Deze vragen willen Carlo Beenakker en Dennis Claessen beantwoorden. Ze ontvingen hiervoor een ENW-KLEIN-subsidie van NWO. Met de beurzen wil NWO vernieuwend, fundamenteel onderzoek stimulere…

Een nieuw bestuur is geïnstalleerd bij NeCEN, een ultramoderne faciliteit die wereldwijd de meest geavanceerde cryo-elektronenmicroscopen biedt. De nieuwe bestuursleden zitten vol enthousiasme: wat zijn hun ideeën voor de toekomst van de faciliteit?

Op donderdag 9 november organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast twee vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

Leidse natuurkundigen hebben een nieuwe techniek ontwikkeld om elektrische geleiding te visualiseren in materiaal van gestapelde individuele atoomlagen. Jaap Kautz en Johannes Jobst, die dit jaar de NeVacprijs ontvingen voor hun onderzoek, publiceerden in Nature’s Scientic Reports.

Met een nieuw soort detector is de resolutie van de elektronenmicroscoop sterk verbeterd. De ‘lage-energie-elektronenmicroscoop’ (LEEM) kan hiermee worden ingezet voor onderzoek aan de dunst mogelijke materialen. De tests met de detector vormen het eerste resultaat van het project ESCHER.

Hoge-temperatuur-supergeleiding is een van de grootse raadsels in de natuurkunde. Milan Allans onderzoeksgroep gebruikte een Josephson Scanning Tunneling Microscope om voor het eerst beelden te maken van de ruimtelijke variatie van supergeleidende deeltjes. Het leverde ze een Nature-publicatie op.

Natuurkundige Bernard van Heck heeft de Christiaan Huygensprijs 2016 gewonnen, op basis van zijn Leidse promotieonderzoek naar schakelingen voor kwantumcomputers. De minister van OCW reikt deze onderscheiding jaarlijks uit namens de KNAW aan een onderzoeker die een vernieuwende bijdrage aan de wetenschap…

De titel van de lezing is ‘On the Emergence of Space and Gravity’, de lezing is openbaar, Engelstalig en duurt speciaal voor deze gelegenheid een half uur, i.p.v. van het gebruikelijke kwartier voor de This Week’s Discoveries lezingen.

De kleine kwantumwereld en onze belevingswereld hebben andere natuurwetten. Leidse natuurkundigen zoeken naar de grens tussen beide werelden. In een artikel dat binnenkort verschijnt in Physical Review Letters stellen ze nu een bovenlimiet vast.

Ionische vloeistoffen zijn belangrijk binnen de wetenschap omdat ze veel lading kunnen aanbrengen over een oppervlak. Leidse fysici hebben nu ontdekt dat het ladingsproces binnen een ionische vloeistof puur afhankelijk is van tegengestelde ladingen die elkaar aantrekken. Chemische reacties zijn soms…

Leidse onderzoekers hebben minuscule bewegingen gevonden in het laccase-enzym. Deze ontdekking kan leiden tot de ontwikkeling van veel efficiëntere biobrandstofcellen. Publicatie in Biophysical Journal.

Met het proefschrift ‘Applications of topology to Weyl semimetals and quantum computing’ is de Leidse theoretisch natuurkundige Tom O’Brien vandaag gepromoveerd met een zeldzame beoordeling cum laude. Inmiddels is de versgemunte doctor al begonnen aan een vijfjarig onderzoek naar quantumcomputers in…

Als computers werken op supergeleidende stroom, verbruiken ze geen energie. Leidse natuurkundigen hebben nu controle over een nieuw soort supergeleidende geheugenelementen. Publicatie in Nature Communications.

Onderzoekers onder leiding van chemicus prof. Marcellus Ubbink hebben onlangs een onderzoek gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) over de dynamica van een belangrijk redoxenzym. Het werk is tot stand gekomen dankzij een NWO VICI subsidie van prof. Ubbink.

De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) heeft in totaal 16,1 miljoen euro toegekend aan zes nieuwe onderzoeksprogramma's in de Nederlandse natuurkunde.

Hersenziekten zoals de ziekte van Alzheimer gaan gepaard met opeenhopingen van eiwitten in de hersenen. Maar het verband met de ziekte is niet duidelijk. In het tijdschrift PhysChemPhys publiceren Martina Huber, Enrico Zurlo en collega's een nieuwe methode om het klonteren te volgen.

Doorzichtige moleculen stuk voor stuk bekijken onder een lichtmicroscoop. Dat kan door ze te binden aan een gouden nanostaafje. De Leidse natuurkundigen dr. Peter Zijlstra en prof.dr. Michel Orrit hebben dit experimenteel aangetoond. Hun artikel staat vanaf 15 april op de website van Nature Nanotech…

NWO heeft 89 jonge, innovatieve wetenschappers een Vidi-subsidie toegekend. Daarvan gaan er twaalf naar de Universiteit Leiden (drie naar het LUMC) en 7 van de 12 naar onze faculteit. Elke onderzoeker krijgt maximaal 800.000 euro waarmee hij of zij vijf jaar lang een eigen onderzoekslijn kan ontwikkelen…

Zowel Leon Jacobse als Thom Hersbach uit de onderzoeksgroep van Marc Koper zijn cum laude gepromoveerd. Ze onderzochten allebei veranderingen aan het oppervlak van een platina-elektrode. Jacobse deed dat bij een positieve spanning, Hersbach bij een negatieve. Platina heeft de potentie om duurzaam opgewekte…

De Nationale Wetenschapsagenda (NWA) maakt vandaag bekend zeventien onderzoeksprojecten te steunen met in totaal 61 miljoen euro. Bij vijf projecten zijn onderzoekers van de Universiteit Leiden of LUMC betrokken. Alle projecten zijn interdisciplinaire samenwerkingsverbanden tussen publieke en private…

Een continue stroom van geladen deeltjes barst uit het centrum van ons sterrenstelsel, de Melkweg. De deeltjesstroom is een bijproduct van de geboorte van nieuwe sterren en lijkt medeverantwoordelijk voor het magnetisch veld dat de Melkweg doordringt. Een onderzoeksgroep met onder anderen de Nederlandse…

Van 4000 graden naar 8000 graden en weer terug, en dat binnen enkele tientallen jaren, dat is de temperatuurschommeling in vier gele hyperreuzen, extreem lichtsterke sterren op duizenden lichtjaren afstand van de Aarde. Een internationaal team van astronomen en sterrenkunde-amateurs onder leiding van…

Prof.dr.ir. Hans Hilgenkamp wordt per 1 september hoogleraar Experimentele natuurkunde bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Het betreft een kleine deeltijdaanstelling; Hilgenkamp is en blijft ook hoogleraar bij de Universiteit Twente.

De Europese Unie heeft tien miljoen euro geïnvesteerd in het zogeheten iNEXT-Discovery consortium. Het consortium wil innovatief structureel biologisch onderzoek beter toegankelijk maken voor Europese onderzoekers. Ook het Netherlands Centre for Electron Nanoscopy (NeCEN) maakt deel uit van iNEXT-Disovery,…

Leidse natuurkundigen Tjerk Oosterkamp en Dirk Bouwmeester ontvangen 1,3 miljoen euro voor het betrappen van een mysterie in de quantummechanica, samen met natuurkundige Jasper van Wezel van de Universiteit van Amsterdam. Het gaat om een ENW-Groot-beurs.

Van de 87 Vidi-onderzoekssubsidies die NWO heeft toegekend, gaan er vijf naar Leiden. Dat is bijna 6 procent van de gehonoreerde aanvragen.

Goed nieuws voor de heterogene katalyse en de waterstofeconomie: reacties van (waterstof)moleculen met oppervlakken kunnen nu met de computer accuraat worden voorspeld. Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van Leids theoretisch chemicus Geert-Jan Kroes, publiceert hierover in het…

Planten, algen en bacteriën zetten zonlicht om in chemische energie. In een workshop van het Lorentz Center inventariseren onderzoekers de mogelijkheden om dit proces van fotosynthese te benutten en imiteren, met het oog op een duurzame brandstofvoorziening. De vrijdagmiddagsessie is openbaar.

Leidse natuurkundigen en pedagogen zijn partners in drie nationale samenwerkingsverbanden die vele miljoenen onderzoeksgeld krijgen van het ministerie van OCW. Het gaat om de Zwaartekrachtsubsidies voor nationale topconsortia. Van de 42 aanvragen zijn in totaal zijn zes projecten geselecteerd, die samen…

Leids experimenteel natuurkundige Dirk Bouwmeester zorgde voor een aantal belangrijke doorbraken in de kwantummechanica. Zijn Europese onderzoekgroep werkt ook aan een nieuwe DNA-detectietechniek en hoopt kernfusiereactoren drastisch te verbeteren.

Op donderdag 15 november organiseert de Universiteit Leiden haar Physics & Astronomy Ladies Day voor vrouwelijke scholieren met een bètaprofiel die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we vijf vrouwelijke onderzoekers aan het woord over…