Workshop

Hoe weet een bacterie waar er voedsel is in zijn omgeving? En hoe beweegt die bacterie vervolgens naar dat voedsel toe? Hoogleraar Ultrastructuurbiologie Ariane Briegel nam het publiek mee op een microscopische reis tijdens haar lezing ‘Zooming in on bacterial behaviour’ voor het Natuurwetenschappelijk…

Afgelopen week schreef de Volkskrant een uitgebreid artikel over de bizarre levensvorm die ontstaat, wanneer een bacterie geen celwand meer heeft – een soort barbapapa’s. Eén van de experts die aan het woord komt is Leids microbioloog Dennis Claessen. Door in zijn lab bacteriën bloot te stellen aan…

Stel: je moet reizen, maar je hebt geen auto en je bent volledig blut. Wat doe je? Liften natuurlijk! Leidse biologen hebben ontdekt dat bepaalde bacteriën precies deze tactiek toepassen: hun sporen springen op beweeglijke bacteriën en gebruiken die als taxi. Zo kunnen ze de juiste omgeving bereiken…

Ariane Briegel wil bacteriën inzetten om vroegtijdig kanker te detecteren. Samen met postdoc Alise Muok ontwikkelt ze een methode om de urine van patiënten snel en goedkoop te kunnen testen op de aanwezigheid van verdachte moleculen. Ze ontvangen hiervoor een beurs van ongeveer 150.000 euro van KWF…

Een bacterie supersnel bevriezen, om de structuur van buiten en binnen natuurgetrouw in beeld te brengen. Hoogleraar Ultrastructuurbiologie Ariane Briegel kwam speciaal hiervoor naar Leiden: de Universiteit Leiden is een van de weinige instituten wereldwijd waar de benodigde apparatuur beschikbaar is.…

Zelf een bont gekleurd schilderijtje maken dat helemaal bestaat uit bacteriën. Het kan op 17 september in het Rijksmuseum van Oudheden tijdens de Nacht van Kunst & Kennis. Maar welke wetenschap steekt erachter, en hoe leidt het tot een groentetuin op Mars? Biologiestudent Valentijn Broeken van het Leidse…

Onderzoekers van het Instituut Biologie Leiden hebben ontdekt hoe goede darmbacteriën ons aangeboren immuunsysteem reguleren. Door deze verrassende ontdekking wordt het in de toekomst mogelijk om ziekten die gerelateerd zijn aan ontsteking, zoals diabetes en colitis, gericht te behandelen met een cocktail…

Draadvormige bacteriën maken cellen die geen celwand meer hebben onder invloed van osmotische stress. Een opvallende ontdekking, aangezien de celwand als bescherming dient voor bacteriën. Het zou kunnen verklaren hoe ziekteverwekkende bacteriën zich in ons lichaam kunnen schuilhouden voor ons immuunsysteem.…

Een internationaal team van wetenschappers, met onderzoekers van twee Nederlandse universiteiten, Leiden en Groningen, heeft de structuur bepaald van chlorofyl in chlorosomen van groene bacteriën. Chlorosomen zijn de lichtantennes van deze bacteriën. Het zijn langwerpige zakjes die tot 250.000 chlorofylmoleculen…

Twee bacteriesoorten werken samen in plantenwortels om hun gastheer te redden van een schimmelziekte. Een team van microbiologen en bioinformatici van het Nederlands Instituut voor Ecologie, Universiteit Wageningen en het Instituut voor Biologie van Leiden deed deze ontdekking. Ze identificeerden ook…

Bacteriën gebruiken antibiotica als wapen en produceren er meer van als er concurrerende stammen in de buurt zijn. Dit fundamentele inzicht kan helpen bij de zoektocht naar nieuwe antibiotica.

Microscopisch kleine zwemmers zoals bacteriën zwemmen niet altijd alleen. Informatie uitwisselen en samenwerken kan namelijk voordelen hebben. Stefania Ketzetzi en collega's tonen in Nature Communications aan dat ook door mensen gemaakte microzwemmers kunnen samenwerken.

Planten houden van gunstige microben zoals bacteriën en schimmels: ze groeien beter en worden er gezonder van. Hoogleraar Microbiële Ecologie Jos Raaijmakers speurt naar de juiste microben die gebruikt kunnen worden door de landbouw. Oratie 13 november.

Plastic afval: voor ons een probleem, maar voor sommige kleine beesjtes om van te smullen. Nemo Kennislink schrijft over plastic-etende bacteriën, die bijvoorbeeld PET kunnen opeten. Zijn zij de oplossing voor ons plasticprobleem? Nemo vroeg het aan biologie-promovendus Jo-Anne Verschoor.

Per 1 augustus is Lars Jeuken gestart als hoogleraar Biophysical Chemistry bij het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC). Hij doet onderzoek op het snijvlak van biologie en scheikunde, maar er komt ook fysica en nanotechnologie bij kijken. Jeuken: ‘Door nanodeeltjes te koppelen aan eiwitten…

Leidse biologen publiceerden in het gerenommeerde wetenschappelijke blad Science Advances een studie waarmee ze aantonen dat bodembacteriën taken verdelen binnen de kolonie. De Volkskrant schreef er een artikel over.

Biologisch chemicus Nathaniel Martin gaat een alternatief antibioticum testen dat veel voorkomende resistente bacteriën zoals de ziekenhuisbacterie kan bestrijden. Hij ontvangt hiervoor 350.000 euro uit het NACTAR-programma van NWO. ‘We willen weten hoe veilig en hoe werkzaam ons antibioticum is in…

Hoe passen bacteriën zich aan aan een nieuwe leefomgeving? Hoe zitten genomen van bacteriën precies opgevouwen in cellen? Dat gaat een internationaal team van wetenschappers onderzoeken, onder leiding van de Leidse biochemicus Remus Dame. Het Human Frontier Science Program heeft hiervoor een subsidie…

Hoogleraar Moleculaire Biotechnologie Gilles van Wezel van het Instituut Biologie Leiden is te zien en te beluisteren bij EenVandaag tv en radio over een project waarin onderzoekers millennia oude bacteriën tot leven hebben gewekt. Hij sprak ook met het populair-wetenschappelijke Scientias en bij BNR…

‘Wat ik aantrekkelijk vind aan het bodemleven, is dat het stuurbaar is,’ verklapt onderzoeker Martijn Bezemer van het Instituut Biologie Leiden (IBL). ‘Dat je kan zeggen: wat wil je? En dat ik de bodem dan kan omtoveren tot iets wat jij nodig hebt. Ten minste, dat dachten we.’

Wanneer een bacterie resistenter wordt voor het ene antibioticum, wordt het soms gevoeliger voor een ander. Om deze wisselwerking beter te begrijpen, brachten onderzoekers van het Instituut Biologie Leiden (IBL) en het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) onder leiding van Daniel Rozen en…

Zijn Weyldeeltjes de ideale geleiders? Spelen celwandloze cellen een rol in chronische Tuberculose-infecties? Deze vragen willen Carlo Beenakker en Dennis Claessen beantwoorden. Ze ontvingen hiervoor een ENW-KLEIN-subsidie van NWO. Met de beurzen wil NWO vernieuwend, fundamenteel onderzoek stimulere…

De darmbacterie E. coli kan zich aanpassen aan veranderingen in de omgeving. Leidse wetenschappers ontdekten hoe het eiwit H-NS in de bacterie hiervoor zorgt. Die kennis vormt mogelijk een belangrijk aanknopingspunt bij het bestrijden van de bacterie en ziektes zoals buikvliesontsteking. Publicatie…

Jo-Anne Verschoor is winnaar van de Unilever Research Prize 2020. De masterstudente Biologie ontwikkelde een methode om te testen of bacteriën in staat zijn om plastic af te breken. Verschoor: ‘Met behulp van specifieke enzymen uit deze bacteriën kunnen we in de toekomst wellicht efficiënt plastic r…

Korte workshop

Remus Dame

Bacteriën op heterdaad betrapt, diep bevroren terwijl ze op het punt stonden de ziekte van Lyme te veroorzaken. Razend enthousiast is Ariane Briegel over wat ze allemaal kan zien dankzij de drie-eenheid van een vriestechniek, een microscoop met camera en kunstmatige intelligentie. 'Het is fascinerend,…

Ziekteverwekkende bacteriën zijn steeds vaker resistent voor de huidige antibiotica. De vraag naar nieuwe antibiotica wordt daarmee steeds groter. Professor Gilles van Wezel zoekt naar nieuwe vormen van antibiotica in goede bacteriën die in de grond leven.

Workshop

Als je heel goed bent in het ene, gaat dat soms ten koste van iets anders. Zo’n wisselwerking gaat ook op voor bacteriën. Wanneer bacteriën resistenter worden voor het ene antibioticum, worden ze soms gevoeliger voor een ander. Linda Aulin, promovendus in de farmacologiegroep van Coen van Hasselt, probeert…

Kom naar het Experimentenplein om proefjes te doen! Je kunt hier aan de slag om bijvoorbeeld bloemen te kleuren. Of wat denk je van slijm maken? Ook leggen studenten van onze faculteit je uit hoe je kunt helpen met de ontdekkingstocht naar nieuwe antibiotica.

Bacteriën in tanden vertellen ons veel over voeding en ziektes van onze voorouders. Bovendien komen we zo meer te weten over ons immuunsysteem. Dit biedt aanknopingspunten voor het verhelpen van moderne ziektes en allergieën. Lange tijd irriteerden archeologen zich aan het tandsteen op het gebit van…

Een team van Leidse en Delftse studenten Life Science&Technology (LST), Nanoscience en Bio-informatica werkt hard aan een bacterie-estafetterace waarmee het de strijd aanbindt in de iGEM-competitie.

Kunstmatige fotosynthese heeft als doel om via chemische processen zonne-energie om te zettn in brandstof. Semi-kunstmatige fotosynthese is een hybride aanpak waarbij chemische maar ook biotechnologische processen worden gebruikt. Wij hebben als doel om een hybride systeem te ontwikkelen met behulp…

LST biedt een uniek onderwijsprogramma dat zich richt op de levende cel. De bacheloropleiding duurt drie jaar. Tijdens je eerste jaar werk je aan een stevig fundament. Daarna is er meer ruimte voor specialisatie.

Biologie is een brede studie met uiteenlopende onderwerpen en methodieken. In de eerste anderhalf jaar ontwikkel je een stevige wetenschappelijke basis en leer je verschillende werkvelden beter kennen. Halverwege je bachelor ga je je meer specialiseren.

Elkaar infecteren met virussen en bacteriën en ondertussen jezelf beschermen met medicijnen en vaccinaties. Klinkt als een gezellig avondje, toch? Masterstudenten Life Science & Technology Rafael Jezior en Dennis de Beeld denken van wel. Samen ontwikkelden ze ImmunoWars: een spannend kaartspel gebaseerd…

Voor het eerst hebben internationale onderzoekers het netwerk van bacteriën op koraalriffen breed in kaart gebracht. Ze publiceren erover in Nature Communications (9 april). Tot de auteurs horen bijzonder hoogleraar Nicole de Voogd (Naturalis Biodiversity Center & Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden)…

Antibioticaresistente bacteriën rukken op: mogelijk sterven in 2050 jaarlijks 10 miljoen mensen aan infecties door deze bacteriën. Farmacoloog Coen van Hasselt (LACDR) doet onderzoek naar effectieve behandeling met antibiotica. Hij vertelde over de wapenwedloop tussen bacteriën en nieuwe antibiotica…

Toenemende resistentie en een gebrek aan nieuwe antibiotica vormen een groot probleem voor de volksgezondheid. Tegen die achtergrond zoekt Gilles van Wezel van het Instituut Biologie Leiden naar nieuwe medicijnen. Samen met toenmalig promovendus Changsheng Wu en collega’s ontdekte hij het bijzondere…

Met een practicum kijken hoeveel soorten bacteriën en schimmels te vinden zijn in een helm van een leenscooter. Dat deden Leidse biologiestudenten op verzoek van het Algemeen Dagblad (AD). En wat blijkt: soms is een helm zo vies als een vaatdoekje.

Een internationaal team met onderzoekers uit Leiden heeft ontdekt hoe een bacterie een intern systeem heeft herschikt om grip op beweging te krijgen. Gecontroleerde beweging is heel belangrijk bij het binnendringen van een gastheer, met mogelijk ziekte tot gevolg. Publicatie op 27 april in Nature Co…

Het eigen cellulaire recyclesysteem van zebravissen kan schadelijke bacteriën opeten en zo weerstand bieden tegen infecties als tuberculose en salmonellose. Dat schrijven Leidse biologen van de groep van Annemarie Meijer. Het stimuleren van deze vorm van afweer kan gebruikt worden in nieuwe behandelmethoden…

Promovenda Doris van Bergeijk wekte 40.000 jaar oude bacteriën uit mammoetpoep weer tot leven. Ze hoopt op nieuwe informatie die het Instituut Biologie Leiden kan helpen bij onderzoek naar antibiotica en resistentie daartegen. Lees erover op Europese Antibioticadag, 18 november.

Waarom verliezen sommige bacteriën onder invloed van stress hun beschermende celwand? Microbioloog Dennis Claessen van het Instituut Biologie Leiden ontvangt van NWO een Vici-beurs van 1,5 miljoen euro om deze paradoxale eigenschap te onderzoeken.

Als onderdeel van het onderzoeksteam onderzocht Dr. Amanda Henry de evolutie van bacteriën die in onze mond leven en die daar helpen met de spijsvertering. Op basis van prehistorisch tandplak van de vroege mens en neanderthalers hebben ze hier uitspraken over kunnen doen. De meest opmerkelijke vinding…

Leidse chemici maakten in het lab de bacteriële capsule van meningokokken na. Met een paar aanpassingen kunnen deze capsules dienen als extra veilig en effectief vaccin tegen deze beruchte bacteriën, die onder andere hersenvliesontsteking kunnen veroorzaken. Promovendus Jacopo Enotarpi en zijn team…

De helft van de cellen in ons lichaam is helemaal niet van onszelf, maar zijn bacteriën. Hoe worden die in toom gehouden, zo dat wij als soort kunnen overleven? Sander van Kasteren legde dit uit tijdens een lezing voor het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden op 16 maart.