Een internationaal team van astronomen heeft met de ALMA-telescoop in Noord-Chili een jonge ster ontdekt die zo'n explosieve groei heeft doorgemaakt dat hij in eerste instantie zo'n 100 keer helderder was dan hij nu is. De ster is in de afgelopen 100.000 jaar gevormd in ons eigen sterrenstelsel, de…

Astronomen hebben met behulp van ALMA een gebied rond een jonge ster in beeld gebracht waar stofdeeltjes kunnen groeien. Het is voor het eerst dat zo’n ‘stofval’ duidelijk is geïdentificeerd. In een stofval kunnen minuscule stofdeeltjes in schijven rond sterren zo groot worden dat ze uiteindelijk kometen,…

Nieuw gemaakte diepe en zeer scherpe beelden van het vroege heelal laten zien dat er een sterk verband bestaat tussen het stervormingstempo in jonge sterrenstelsels en hun totale massa aan sterren. Leidse wetenschappers werkten mee aan het onderzoek.

Een team van astronomen, onder wie de Leidse hoogleraar Ewine van Dishoeck, heeft met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) suikermoleculen ontdekt in het gas rond een jonge, zonachtige ster. Het is voor het eerst dat er in de ruimte rond zo’n ster suiker is gedetecteerd.…

Planeten ontstaan in schijven van gas en stof rond een ster-in-wording, maar wanneer en hoe dergelijke protoplanetaire schijven ontstaan is nog steeds een mysterie. Een team van astronomen, onder leiding van de Leidse promovenda Nadia Murillo en hoogleraar Ewine van Dishoeck, heeft de jongste protoplanetaire…

Sterrenkundige Ewine van Dishoeck stond aan de wieg van ALMA, de grootste radiotelescoop ter wereld. Op 13 maart 2013 was de officiële ingebruikname. Vanaf de basis in Chili kan nu het ontstaan van planeten worden waargenomen.

Astronomen, onder leiding van Nienke van der Marel, hebben met de ALMA telescoop de sterkste aanwijzing tot nu toe gevonden dat in de schijven van gas en stof rond vier jonge sterren recent planeten zijn ontstaan. Publicatie in Astronomy & Astrophysics.

Af en toe bijleren of je kennis opfrissen, dat kan gratis en wanneer het jou schikt via onze MOOC (Massive Open Online Courses).

Methanol, een complex organisch molecuul, is opgespoord in de protoplanetaire schijf rond een ster. Dat publiceert een team van onderzoekers onder leiding van de Leidse sterrenkundige Catherine Walsh in Astrophysical Journal Letters. Deze doorbraak helpt astronomen het ontstaan van leven te begrijpe…

Astrochemicus Ewine van Dishoeck gaat de Europese subsidie van 2,5 miljoen die ze kreeg, gebruiken voor het verwerken en interpreteren van data van de nieuwe radiotelescoop ALMA in Chili. Van Dishoeck is in Chili als ze de vraag naar de bestemming van het geld voorgeschoteld krijgt.

Het is een team van Leidse sterrenkundigen gelukt om de biologisch belangrijke stof glycerol te maken onder omstandigheden die vergelijkbaar zijn met die in interstellaire wolken. Ze lieten hiervoor koolmonoxide-ijs met waterstofatomen reageren bij min 250 graden Celsius. De onderzoekers publiceren…

De Leidse astronoom Huib Jan van Langevelde is benoemd tot directeur van het Event Horizon Telescope (EHT)- consortium. De EHT is een project waarbinnen zo’n 350 wetenschappers uit 18 landen samenwerken. De EHT bundelt de grote ALMA-telescoop in Chili met andere (sub)millimetertelescopen en publiceerde…

Een internationaal team van astronomen, onder leiding van Andreas Schruba (MPE), heeft de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) gebruikt om in te zoomen op stervormingsgebieden in het nabije sterrenstelsel NGC 6822.

Er wordt een expertise groep voor de Atacama Large Millimeter / Submillimeter Array (ALMA) gehuisvest in de Sterrewacht van Leiden. Hiermee is een bedrag is gemoeid van 0,5 miljoen euro per jaar.

Ze zijn allebei chemicus maar de een bestudeert de onmetelijke ruimte en de ander de kleinste bestanddelen van de menselijke cel. Ewine van Dishoeck, hoogleraar Astrochemie, en Hermen Overkleeft, hoogleraar Bio-organische synthese, kregen beiden een Europese miljoenensubsidie.

Rychard Bouwens van de Leidse Sterrewacht is de eerste wetenschapper in Nederland die een ‘Large Program’ mag uitvoeren met de geavanceerde ALMA-telescoop in Chili. Samen met zijn team wil hij de unieke capaciteiten van dit observatorium gebruiken om de ontwikkeling van zware sterrenstelsels in het…

In 2015 dacht Jorryt Matthee een extreem ver sterrenstelsel ontdekt te hebben waarin geen elementen zwaarder dan helium aanwezig waren, genaamd CR7. Drie jaar later toont hij via metingen met de ALMA-telescoop aan dat het sterrenstelsel toch koolstof bevat en zelfs in normale concentraties. De American…

Promotores: Prof.dr. E.F. van Dishoeck, Prof.dr. C.P. Dullemond

The work presented in this thesis is based on ALMA surveys of protoplanetary disks in three star-forming regions: Lupus, OMC-2, and NGC 2024.

Grote telescopen kijken zo ver het heelal in, dat ze ook miljarden jaren terug in de tijd kijken. De opvolger van de Hubble ruimtetelescoop, de James Webb telescoop, zal vanaf 2018 zicht krijgen op de periode vlak na de Oerknal waarin de eerste sterren en sterrenstelsels ontstonden. Leidse astronomen…

De korte film Alma y Esperanza, gemaakt door promovenda Itandehui Jansen (Academy for Creative and Performing Arts) zal worden getoond op het Cannes International Film Festival in de Short Film Corner.

Onderzoeker en filmmaker Itandehui Jansen heeft op het festival 'Presence Autochtone' in Montréal, Canada, de eerste prijs gewonnen in de Bluestocking Film Series 2015. Ze kreeg deze prijs voor de beste korte film voor Alma & Esperanza.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws en activiteiten voor alumni? Meld u dan aan voor de Alumni Nieuwsbrief van de Universiteit Leiden.

De Universiteit Leiden en de Oranjes hebben een band die teruggaat tot 1575, toen Willem van Oranje de universiteit stichtte. Diverse leden van de Koninklijke Familie studeerden in Leiden en ontvingen er een eredoctoraat.

In de grote gaswolken rondom jonge sterren vinden onder extreme omstandigheden chemische reacties plaats. Daarbij ontstaan zowel kleine moleculen, zoals water en keukenzout, als grote, complexe moleculen die kunnen fungeren als bouwstenen van het leven. Deze astrochemie onderzoeken we in Leiden met…

De educatieve minor is in 2009 ingevoerd als een nieuwe route naar het leraarschap. De instroom van bètastudenten is laag, en ongeveer 20% van de studenten die de minor heeft afgerond stroomt door naar de educatieve master

Alumni die buiten Nederland wonen, kunnen op verschillende manieren betrokken blijven bij de Universiteit Leiden. De universiteit biedt u verschillende diensten om u te ondersteunen met uw loopbaan, zoals toegang tot het Mentornetwerk en de databases van de Universiteitsbibliotheken.

Planets are formed in disks of gas and dust around young stars.

This thesis presents pioneering work on the panchromatic emission of some of the most luminous galaxies in the early Universe: star forming galaxies and active galactic nuclei.

This thesis examines the link between simple molecules and the underlying structure and chemistry within protoplanetary disks - the birthplaces of planets.

Promotor: Prof.dr. E.F. van Dishoeck, Co-Promotor: M.R. Hogerheijde

This thesis investigates how galaxies form and what diversifies the evolutionary histories of galaxies.

Itandehui Jansen studeerde af aan de Film- en Televisieacademie in Amsterdam en maakt nu films als onderdeel van haar PhD project bij de Universiteit Leiden. Met succes. Haar films draaiden al op het IDFA, in de Short Film Corner van Cannes en wonnen verschillende prijzen. Recentelijk ontving ze de…

Astronomen willen het heelal begrijpen, van de Oerknal tot nu, en hoe dit verder zal gaan. In Leiden concentreren ze zich daarbij op twee vragen: 'Hoe ontstaan sterren en planeten? en 'Hoe ontstonden in het jonge heelal sterrenstelsels en zwarte gaten?' Een nieuwe generatie telescopen – net klaar of…

A large diversity of exoplanetary systems has been found, but it is still unclear what drives this diversity.

Planeten ontstaan doordat minuscule stofdeeltjes zich verzamelen zich in zogeheten stofvallen in schijven rond jonge sterren, waar ze verder kunnen groeien. Deze groei van stofdeeltjes is de start van planeetvorming. Dat blijkt uit het onderzoek van Nienke van der Marel, waarop ze op 29 september cum…

Planeten ontstaan doordat minuscule stofdeeltjes zich verzamelen zich in zogeheten stofvallen in schijven rond jonge sterren, waar ze verder kunnen groeien. Deze groei van stofdeeltjes is de start van planeetvorming. Dat blijkt uit het onderzoek van Nienke van der Marel, waarop ze op 29 september cum…

Astronomen hebben diep in de ruimte het het gas freon-40 gedecteerd. Dit molecuul staat ook bekend als methylchloride en wordt op aarde gevormd door biologische processen. Het is voor het eerst dat het in de interstellaire ruimte is gedetecteerd. De ontdekking wijst erop dat methylchloride niet zo geschikt…

Jonge sterrenstelsels zijn minder rommelig dan verwacht en blijken ook al spiraalarmen, balken en ringen te bevatten. Dat stelt een internationaal team van onderzoekers onder leiding van assistant professor Jacqueline Hodge. De jonge, ver van ons vandaan staande sterrenstelsels waren tot nu toe wazige…

De lezing vindt plaats op woensdag 29 mei 2013 en is getiteld ‘Building stars, planets and the ingredients for life between the stars’. De Halley Lecture aan de Universiteit van Oxford is opgericht door de wijlen Henry Wilde, bij de terugkomst van de comeet Halley in 1910. De lezing wordt jaarlijks…

Nadia Bouras, historicus, in De Volkskrant over subtiel racisme. VVD-Kamerlid Han ten Broeke trok op Twitter haar positie als universitair docent in twijfel. Subtiel racisme, vindt Bouras. ‘Ik dacht: Kom maar op, motherfucker.’

Voor het eerst hebben astronomen een instabiele schijf rond een ster-in-wording zien uiteenvallen in een drievoudig stersysteem. De bevindingen van het team onder leiding van John Tobin verschijnen op 27 oktober in Nature.

Een team van Europese sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft ontdekt dat stofdeeltjes rond een ster al samenklonteren voordat de ster volgroeid is. Deze samengeklonterde stofdeeltjes zijn de eerste stap in de vorming van planeten. De onderzoekers publiceren hun ontdekking in het vaktijdschrift Nature…

Onderzoek met de ALMA-telescoop waaraan ook de Leidse wetenschappers John Tobin en Steven Bos meewerkten, heeft voor het eerst de sneeuwgrens van water binnen een protoplanetaire schijf in beeld gebracht. Publicatie in Nature op 14 juli

Voor het eerst hebben astronomen complexe organische moleculen gedetecteerd in de protoplanetaire schijf rond een jonge ster. De ontdekking, gedaan met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili, bevestigt opnieuw dat de omstandigheden waaruit aarde en zon zijn voortgekomen niet…