Bij diepe waarnemingen met de MUSE-spectrograaf van de Very Large Telescope van ESO zijn rond verre sterrenstelsels gigantische kosmische reservoirs van atomair waterstof ontdekt. De extreme gevoeligheid van MUSE stelde de onderzoekers in staat om deze vage waterstofwolken in het vroege heelal rechtstreeks

Een belangrijke puzzel in de astrochemie is opgelost: theoretisch chemici en astronomen zijn erin geslaagd te bepalen hoe ze met methanol magneetvelden in de ruimte kunnen meten. Dit geeft een nieuwe methode om de geboorte van sterren en planeten te onderzoeken. De onderzoekers, onder wie Leids hoogleraar

Ons zonnestelsel heeft in zijn beginjaren mogelijk flink te lijden gehad van een ster die vlakbij explodeerde. Dat concludeert een Nederlands-Hongaars onderzoeksteam onder leiding van Simon Portegies Zwart op basis van gedetailleerde computerberekeningen. Het scenario zou verscheidene lastig te duiden

Een internationaal team astronomen, onder leiding van sterrenkundigen werkzaam aan de universiteiten van Amsterdam, Leiden en Hawaii, mag als een van de eerste in de wereld gaan meten met de James Webb Space Telescoop. Met hun project 'Ice Age' gaan ze ijzige stofdeeltjes in de ruimte onderzoeken.

Eigenlijk onderzocht een groep astronomen de stofschijf rond de jonge dubbelster CS Cha, toen ze een kleine stip aan de rand van hun waarnemingen zagen. Het bleek een kleine planeet van slechts enkele miljoenen jaren jong, die meebeweegt met de dubbelster. Of het een super-Jupiter in wording is of

De vroegste sterrenstelsels in het heelal lijken op een draaikolk, vergelijkbaar met ons eigen sterrenstelsel de Melkweg. Dat ontdekte een internationaal team astronomen uit onder andere Leiden.

Voor het eerst is het gelukt de driedimensionale beweging van individuele sterren in een sterrenstelsel buiten de Melkweg te meten. Een Gronings-Leidse onderzoek geeft een inkijkje in de verdeling van de donkere materie die het stelsel domineert. Ze publiceren hun bevindingen op 27 november in Nature

Maar liefst 72 nieuwe kandidaat-sterrenstelsels, dat is het resultaat van de diepste waarneemcampagne ooit. Een internationaal team astronomen met een grote Nederlandse en Leidse inbreng publiceert erover in tien artikelen in een speciale editie van het vakblad Astronomy & Astrophysics.

De Leidse sterrenkundige Tim de Zeeuw had als directeur-generaal van ESO tien jaar lang ‘de beste sterrenkundebaan ter wereld’. Terug bij de Leidse Sterrewacht richt hij zich op de eerste 3D-kaart van de Melkweg.

Het is in theorie mogelijk dat er leefbare planeten bestaan rond pulsars, snel ronddraaiende neutronenesterren. Zulke planeten moeten een enorm dikke atmosfeer hebben die de dodelijke röntgenstralen en de hoge-energiedeeltjes van een pulsar omzet in warmte. Dat stellen de Leidse Sterrewacht-astronoom

Hoe is ons heelal ontstaan? Bestaat er ergens nóg een planeet met leven? Lees erover in het nieuwe wetenschapsdossier 'De zoektocht door het heelal'.

Met een VR bril op door het heelal navigeren? Het kan, met behulp van de nieuwe computerapplicatie gebouwd door Marc Driessen, student Computer Science aan de Universiteit Leiden. In het kader van het vak Human Computer Interaction (HCI) ontwikkelde hij in ongeveer een jaar tijd een Virtual Reality

Uit welke deeltjes is ons heelal opgebouwd? En hoe heeft het zich vanuit die deeltjes verder ontwikkeld? Die fundamentele vragen staan centraal binnen de NWA-route ‘Bouwstenen van materie en fundamenten van ruimte en tijd’. Ook Leidse onderzoekers werken hier aan mee, en hoogleraar Ionica Smeets is

Lezing

Universe Awareness’ eerste gepubliceerde kinderboek “Spacey zoekt zijn planeet” is over heel Nederland gedistribueerd naar basisscholen en asielzoekerscentra.

Promotie

Promotie

Ruimteonderzoeksinstituut SRON dat nu in Utrecht is gevestigd, komt naar Zuid-Holland. Het instituut dat onder meer hoogwaardige technologische instrumenten bouwt voor sterrenkundig onderzoek, aardgericht onderzoek en onderzoek naar exo-planeten, krijgt een nieuw onderkomen naast de Science Campus van

Hoe ontstaan sterren en planeten? Is er leven mogelijk buiten de aarde? Dit onderzoekt hoogleraar moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck van de Universiteit Leiden. Voor haar baanbrekende werk krijgt ze de prestigieuze Kavli-prijs in de categorie astrofysica: 1.000.000 dollar en een gouden medaille.

De komst van SRON Utrecht naar Zuid-Holland biedt veel kansen op het vlak van wetenschap, technologie en instrumentenbouw. Op donderdag 29 maart werd succesvol gestart met het uitwerken van die kansen.

Vanavond om 21:25 uur op NPO 1: Heel Nederland kijkt sterren. Een reis door de ruimte, live vanuit de Oude Sterrewacht in Leiden.

Door massa’s gegevens van de Europese röntgensatelliet XMM-Newton door te worstelen, hebben wetenschappers van de Universiteit Leiden en de École polytechnique fédérale de Lausanne (Zwitserland) een signaal opgespoord dat afkomstig kan zijn van donkere materie.

Promotie

Promotie

Lezing

Theoretisch natuurkundige Stephen Hawking stierf op 14 maart in zijn woonplaats Cambridge aan de gevolgen van de spierziekte ALS. Hawking werd 76 jaar. Enkele Leidse wetenschappers blikken terug op het leven en de wetenschappelijke loopbaan van de wereldberoemde natuurkundige. ‘Hij was heel benaderbaar

Leids fysicus Alexey Boyarsky ontvangt een ERC Advanced Grant om een uitbreiding te onderzoeken van het standaardmodel van deeltjesfysica. Hij deelt de prijs met onderzoeksgroepen uit Lausanne en Kopenhagen. 580.000 euro is gereserveerd voor Leiden.

Op zaterdag 24 november was Frank de Snik van de Leidse Sterrewacht te gast in het radioprogramma Dr. Kelder en Co. Hier sprak hij zijn werk waarbij hij nieuwe instrumenten en technieken ontwikkeld om exoplaneten te onderzoeken. Op deze planeten buiten ons zonnestelsel speuren onderzoekers naar buitenaards

Op dinsdag 3 november 2014 sprak prof.dr. Jelle Kaastra zijn oratie uit over zijn leeropdracht 'hoge-energieastrofysica'. De titel van zijn oratie luidt 'Röntgendiagnostiek in de ruimte – lijnen in het heelal'.

Er moet koolstof zijn, en water. Het moet er niet te koud zijn, maar ook niet te warm. En liefst blijven de omstandigheden miljarden jaren lang stabiel. Recent onderzoek laat zien dat er genoeg plekken in het universum eigenschappen hebben die ze mogelijk geschikt maken voor leven. Maar, vertelde hoogleraar

Leids astronoom Giovanni Rosotti heeft voor zijn onderzoek naar jonge exoplaneten een Veni-financiering gekregen, zo maakte de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) vandaag bekend. Deze beurs biedt veelbelovende jonge wetenschappers de mogelijkheid om gedurende drie jaar hun

SRON Nederlands Instituut voor ruimteonderzoek gaat verhuizen. In 2021 zal de Utrechtse vestiging van het instituut zich vestigen in Zuid-Holland. Pieter Dieleman, groepsleider bij SRON, vertelt waarom de verhuizing zo’n goede zet is. ‘SRON is een verbindende factor tussen Delft en Leiden’.

Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd een foto te maken van een superzwaar zwart gat en zijn schaduw. Ze maakten de opname met de Event Horizon Telescope (EHT), een wereldwijd netwerk van acht radiotelescopen, die samen een virtuele telescoop ter grootte van de aarde vormen. Het nieuws

Meer dan 400 geïnteresseerden zijn afgekomen op de NGL-publiekslezing van Kavli-prijswinnares Ewine van Dishoeck. ‘Wat fijn dat u in zulke grote getalen gekomen bent. Ik ben er bijna sprakeloos van, maar dat is natuurlijk niet handig vanavond!’ Gelukkig neemt van Dishoeck haar publiek een minuut later

Uit welke moleculen bouwen planeten zich op? Promovendus Christian Eistrup en zijn collega's hebben nieuwe modellen ontwikkeld om deze vraag te onderzoeken. Hun bevindingen zouden ons idee kunnen veranderen over welke moleculen Jupiter of zelfs de aarde vormden.

Tijdens de HundrED Innovatie Conferentie op woensdag 4 oktober 2017 werd het educatieve programma Universe Awareness (UNAWE) uitgeroepen tot één van HundrED’s ‘Honderd inspirerende innovaties in onderwijs in de wereld’.

Lezing

Astronomen van onder meer SRON en de Sterrewacht Leiden hebben met ESA’s ruimtetelescoop XMM-Newton gas gevonden dat één van de puzzelstukjes vormt om de totale hoeveelheid ‘normale’ materie in het heelal in kaart te brengen. Het onderzoek wordt 21 juni gepubliceerd in Nature.

Prof.dr. Ewine van Dishoeck heeft de Albert Einstein World Award of Science gekregen voor haar wetenschappelijk onderzoek naar de chemische samenstelling van het heelal.

Kalle Torstensson en Huib Jan van Langevelde hebben met behulp van de MERLIN-radiotelescoop laten zien dat magneetvelden ook een belangrijke rol spelen bij de geboorte van zware sterren.

Saturnus staat bekend om zijn ringen. Uit recente data van de ruimtesonde Cassini blijkt nu echter dat de planeet deze iconische ringen niet altijd heeft gehad. Leidse astronomen Yamila Miguel en Matthey Kenworthy reageren in verschillende media op de ontdekking.

De meeste materie in het heelal is onzichtbaar, vermoeden veel astronomen. Maar hoe weeg je donkere materie die je niet kunt zien? Hoogleraar Henk Hoekstra zoekt naar een oplossing. Oratie op 25 juni.

In het vroege heelal worden sterrenstelsels omhuld door een soort mist: een wolk van waterstof. Bij stelsels in het latere heelal is die mist verdwenen. Sterrenkundige Jorryt Matthee slaagde er voor het eerst in het optrekken van die mist in beeld te brengen. Promotie op 19 september.

Universe Awareness is één van de vijftien projecten die zijn uitgekozen door WISE om boeiende en innovatieve oplossingen voor de meest urgente uitdagingen in het onderwijs te brengen. Elk jaar erkennen en promoten de WISE Awards zes succesvolle, innovatieve projecten die wereldwijde uitdagingen in het

De zoektocht naar leven elders in het heelal is weer een stapje verder, dankzij de Leidse astrofysicus Matteo Brogi. In zijn proefschrift, waarop hij cum laude promoveerde, demonstreert hij een nieuwe methode om verre planeten te onderzoeken.

In de ruimte zijn geen tankstations. Wanneer een ruimtevaartuig zonder brandstof komt te staan, is de missie dus ten einde. Om de reikwijdte van ruimtemissies te vergroten en gesleep met grote hoeveelheden brandstof te voorkomen, ontwierpen Amerikaanse onderzoekers een ruimtesonde die zelf voor brandstof

De Nobelprijs voor de Natuurkunde van 2017 is uitgereikt aan Rainer Weiss, Barry Barish en Kip Thorne voor hun ontdekking van zwaartekrachtgolven. Thorne was in 2009 in Leiden Lorentzprofessor. De Leidse hoogleraar Jan Willem van Holten legt uit waarom dit zo’n belangrijke ontdekking is. ‘Er is een

Moleculen zijn de bouwstenen van het leven. Ze ontstaan door chemische reacties die plaatsvinden als atomen met elkaar botsen. In het ijle heelal zijn deze botsingen zeldzaam en de omstandigheden extreem. Toch zijn ook hier complexe moleculen te vinden en gebeuren er dus chemische reacties. Hoogleraar

Hoe groot is het heelal? Hoe ontstaan en evolueren sterren? En bestaat er leven elders in het heelal? Deze hoofdvragen uit de sterrenkunde vormen de thema’s bij de nieuwe tentoonstelling 'Van aarde tot oerknal', die gemaakt is ter ere van het honderdjarige bestaan van de Internationale Astronomische

Astronoom Alexander Mushtukov, momenteel werkzaam bij de Universiteit van Amsterdam, ontvangt een Veni grant van 250.000 euro die hij in Leiden gaat besteden. Onder supervisie van Simon Portegies Zwart zal Mushtukov geavanceerde stimulaties gebruiken om de onbekende fysica in extreem heldere neutronensterren