Universiteit Leiden telt 34,2% vrouwelijke hoogleraren, iets boven landelijke trend
Monitor beeld: Hielco Kuipers
Bijna één op de drie hoogleraren aan Nederlandse universiteiten is vrouw. Dat blijkt uit de Monitor Vrouwelijke Hoogleraren 2025. Het is een record, maar de toename is nog bescheiden. De Universiteit Leiden staat met 34,2% in de top 3.
Eind 2024 bedroeg het aandeel vrouwelijke hoogleraren aan Nederlandse universiteiten 29,9%. Dit is een heel lichte stijging van 1,2 procentpunt ten opzichte van 2023. De cijfers komen uit de monitor van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH). Hiermee is de symbolische 30%-grens, aldus het LNVH, zo goed als bereikt. Dit percentage wordt vaak gezien als kantelpunt voor structurele veranderingen. Toch blijft de groei bescheiden en ongelijk verdeeld. Universiteiten dienen dus niet zelfgenoegzaam worden, benadrukt het netwerk. Op basis van de huidige trend duurt het nog tot 2043 voordat een evenwichtige man-vrouwverdeling is bereikt. De Open Universiteit voert de lijst aan met 42,8%, gevolgd door Maastricht (36,2%) en Leiden (34,2%).
Doorstroming is struikelblok
Opvallend is dat de doorstroming nog altijd hapert. Het aandeel vrouwen neemt na het afstuderen met sprongen af: van 51,9% vrouwelijke studenten naar 46,1% promovendi, 47,6% universitair docenten, 36,6% universitair hoofddocenten en 29,9% hoogleraren.
Streefcijfers
Universiteiten hebben nieuwe streefcijfers voor 2030 vastgesteld, met een landelijk gemiddelde van 36,9% vrouwelijke hoogleraren. De doelen verschillen aanzienlijk per universiteit. Zo streeft de TU Delft naar 25% en de Universiteit Leiden naar 40%. Het LNVH benadrukt dat ambitieuze doelen cruciaal zijn, zeker nu politieke steun en middelen onder druk staan.
Reactie collegevoorzitter
‘Het gaat de goede kant op, maar we moeten doorpakken’, stelt collegevoorzitter Luc Sels in een reactie op de monitor. Want de mijlpaal van bijna 30 % betekent nog geen vanzelfsprekende vooruitgang, meent hij. De monitor toont dat doorstroom nog steeds stokt bij de stap van UD naar UHD en vervolgens naar hoogleraar. Sels benadrukt dat het Leidse streefcijfer van 40 % in 2030 een duidelijke keuze is voor een toekomstgerichte academische gemeenschap. ‘Het een keuze die vraagt om visie en vasthoudendheid. De basis voor versnelling is er, want het vervangingspotentieel is ruim.’ Door het verwachte vertrek van mannelijke hoogleraren in de hogere leeftijdsgroepen ontstaan nieuwe mogelijkheden om de doorstroom van vrouwen naar hogere posities te versnellen.
Diversiteitsbeleid
De Universiteit Leiden bevordert de doorstroom van vrouwen onder andere door talentprogramma’s, monitoring, inclusief vacaturebeleid en ondersteuning van diversiteitsnetwerken. Zo krijgen vrouwelijke onderzoekers meer kansen om door te groeien naar hoogleraarschap. Lees meer hierover in het dossier Diversiteit & Inclusie.
Grote verschillen vakgebieden
De monitor laat zien dat er grote verschillen per vakgebied zijn. Gemiddeld telt Economie slechts 19% vrouwelijke hoogleraren, Natuur en Techniek respectievelijk 20,5% en 20,7%, terwijl Gedrag & Maatschappij 43,9% en Taal & Cultuur 42,3% bereiken.
Besturen
Op managementniveau is voor het eerst meer dan de helft van de Colleges van Bestuur vrouw (51,2%). Toch blijft het aandeel vrouwen in Raden van Toezicht (44,9%) en invloedrijke functies zoals directeurs van onderzoeksinstituten (36,4%) achter.
Nederland achteraan in EU
Volgens de Europese She Figures 2024 steeg het gemiddelde aandeel vrouwelijke hoogleraren in de EU van 27,3% in 2019 naar 29,7% in 2022. Nederland groeide in die periode van 23,7% naar 27,3%. Nederland blijft daarmee in de onderste regionen van de ranglijst hangen; maar liefst 15 landen ‘scoorden’ beter.