Jan Vleggeert en Jan van de Streek over ethiek van belastingwetenschappers
Als we willen dat belastingontwijking tot het verleden gaat behoren, moet er meer balans komen in de opleiding voor belastingadviseurs. Dat zeggen belastingrechthoogleraren Jan Vleggeert en Jan van de Streek.
In het NPO Radio 1-programma Spraakmakers pleiten Vleggeert en Van de Streek voor een betere balans in de opleiding tot belastingwetenschapper. 'Studenten die belastingrecht studeren, moeten de regels kennen en kunnen toepassen', zegt Vleggeert. 'Er komen steeds meer regels en als jurist ben je dan geneigd om al die regels uit te leggen aan studenten. Dat kost veel tijd en alles is daarop gericht. Maar er is ook een wetenschappelijke kant: je moet ook met studenten kunnen discussiëren over hoe de regels zouden moeten zijn en hoe een goede belastingwet eruitziet. Dat doen we wel, maar daar is de afgelopen decennia steeds minder tijd voor overgebleven. Wij willen die balans terugbrengen. Er moet meer oog komen voor het maatschappelijk perspectief: hoe zou een goede belastingwet er nou uit moeten zien?'
Zoals blijkt uit de recente ontwikkelingen rond bijvoorbeeld de Pandora Papers lijkt het in het belastingrecht vaak het doel om door de maas van de wet te kruipen. Waar komt dat vandaan? 'Geld stroomt altijd naar de laagste fiscale weerstand, dat is een soort natuurwet', zegt Jan van de Streek. 'Als wetgever moet je goede wetten maken en daar een maaatschappelijke discussie over hebben. Die discussie moet niet alleen gereserveerd zijn voor technische experts, maar iedereen moet mee kunnen discussiëren. Nu is het vaak geritsel achter de schermen en veel lobbyen. Dan krijg je belastingwetten met gaten. Daar kijk ik niet van op. In de collegezaal testen we de wetten op effectiviteit. Als dan blijkt dat er een gat zit, dan zou de vraag moeten zijn hoe we dat kunnen repareren of waar de ethische grens ligt. Niet elk gat in de wet is bedoeld om doorheen te kruipen.'