De stad als ‘urban mine’
Grondstoffen niet meer opdelven uit de aarde, maar hergebruiken wat er al aanwezig is in bijvoorbeeld ongebruikte ondergrondse elektriciteitskabels en afgedankte schepen. Dat is nodig voor een circulaire economie. Een nieuw rapport gaat op zoek naar waar deze grondstoffen zich bevinden, en hoe we ze kunnen gebruiken.
De stedelijke mijn
Nederland heeft zich als doel gesteld te transformeren naar een circulaire economie, waarin kringlopen zoveel mogelijk gesloten zijn. Doel is zo min mogelijk primaire grondstoffen in te voeren. Dat betekent ook dat een groter deel van de vraag naar grondstoffen uit secondaire productie zal moeten komen. De grondstofbasis voor de Nederlandse economie zal daarmee moeten verschuiven in de richting van de urban mine, de stedelijke mijn. Niet langer zullen grondstoffen uit geologische voorraden in de grond gehaald worden, maar uit voorraden in de maatschappij. Echter, inzicht in deze voorraden en de dynamiek ervan ontbreekt grotendeels.
Rapport: Voorraden in de maatschappij: de grondstoffenbasis voor een circulaire economie. Door: Janneke van Oorschot, Jochem van der Zaag, Ester van der Voet (Universiteit Leiden, CML), Vincent van Straalen, Roel Delahaye (Centraal Bureau voor de Statistiek)
Het rapport is geschreven in het kader van het programma Monitoring en Sturing Circulaire Economie Nederland, geleid door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Het heeft als doel kennis te verzamelen en monitoringsinstrumenten te ontwikkelen die nodig zijn voor een circulaire economie in Nederland. Meer informatie over dit programma is te vinden op de website van PBL: Werkprogramma sturing en monitoring circulaire economie.
Klik hier om het volledige rapport te openen.
Opgeslagen materialen
Leidse wetenschappers hebben daarom samen met collega’s van het Centraal Bureau voor de Statistiek een rapport geschreven om dit inzicht te verbeteren. Daarin presenteren ze een verkenning naar materialen die opgeslagen zijn in voorraden van goederen in gebruik: materialen in het elektriciteitssysteem, in elektronica en in voertuigen.
Staal uit schepen, aluminium uit elektriciteitskabels
Het blijkt dat in deze voorraden enorme hoeveelheden grondstoffen te vinden zijn: miljarden tonnen staal, aluminium, koper en tal van kritische metalen. Grootste bron van staal zouden, in potentie, schepen kunnen zijn. Afgedankte schepen worden nu elders verwerkt, maar kunnen ook als kans voor een Nederlandse secondaire productie worden beschouwd, aldus de onderzoekers. Koper en aluminium zijn vooral te vinden in elektriciteitskabels, waarvan een gedeelte niet langer in gebruik is, maar nog wel in de grond ligt. Elektronica kunnen een bron zijn voor allerhande kritische materialen, die nodig zijn om in de toekomst een op hernieuwbare bronnen gebaseerd energiesysteem op te bouwen.
Meer onderzoek
In de komende jaren zal het onderzoek naar voorraden in de maatschappij worden voortgezet. Ook zal aandacht besteed worden aan de dynamiek van de voorraden, de instromen en met name de uitstromen, en de mogelijkheden om deze uitstromen opnieuw in te zetten in onze maatschappij.