Marieke Bloembergen benoemd tot hoogleraar Archival and Postcolonial Studies
Marieke Bloembergen is per 1 november 2018 benoemd tot hoogleraar Archival and Postcolonial Studies bij de afdeling Colonial and Global History van het Instituut voor Geschiedenis.
Marieke Bloembergen is cultuurhistoricus met als onderzoeksgebied koloniaal en postkoloniaal Indonesië (en Nederland). Interdisciplinair opgeleid, te midden van historici en sociale wetenschappers, laat zij zich in haar onderzoek leiden door het inzicht dat cultuur – inclusief kennisvorming – ook altijd politiek is. Haar huidige onderzoeksinteresse gaat uit naar de politieke dynamiek van herinnering en kennisvorming, religie en erfgoedpraktijken in koloniaal en postkoloniaal Indonesië, ook bezien in inter-Aziatische en transnationale context.
Plekken, alternatieve archieven, materiële cultuur
Ze schreef een proefschrift over de Nederlandse koloniale deelname aan de wereldtentoonstellingen (1880-1931), en, onder meer, een monografie over de sociale geschiedenis van politie en geweld in Nederlands-Indië. Dit jaar verschijnt bij Cambridge University Press een monografie (geschreven met Martijn Eickhoff (NIOD)) over de mobiliteit en praktijken van erfgoedvorming in koloniaal en postkoloniaal Indonesië. Bloembergen zoekt – binnen en buiten traditionele archieven – naar manieren om, buiten de nationale en staatsgebonden kaders van koloniale geschiedschrijving, lokale, Indonesische en transnationale perspectieven zichtbaar te maken in de ervaring en vorming van geschiedenis. Daarvoor gaat zij niet alleen uit van tekstuele bronnen maar ook van materiële en ruimtelijke cultuur, en van plekken, gebeurtenissen en praktijken van kennis- en erfgoedvorming in Indonesië, die het mogelijk maken meerdere perspectieven en uitwisseling daarvan te onderzoeken. ‘Ik verheug me op het onderwijs aan en begeleiden van studenten en promovendi die met mij op zoek willen gaan naar onderzoeksmethoden, bronnen en benaderingen, die leiden tot een inclusieve vorm van geschiedschrijving. Ook hoop ik met hen te onderzoeken hoe en in welke vormen culturele dekolonisatie werkt en invloed heeft (gehad) op hedendaagse academische en erfgoedpraktijken’, aldus Bloembergen.
Indonesië en Greater India, wetenschappers en hippies
Op dit moment werkt Bloembergen aan een monografie over de vorming van de inter-Aziatische eenheidsgedachte Greater India, en de betekenissen die die gedachte heeft gekregen voor de beeldvorming van Indonesië. Het tegenwoordige Zuid- en Zuidoost-Azië, inclusief islamitisch Indonesië, wordt wereldwijd – in musea, wetenschap en populaire cultuur – voorgesteld als één beschaving met hindoe-boeddhistische en spirituele kenmerken, die zijn oorsprong heeft in India. Bloembergen kijkt naar de rol van wetenschappelijke en spirituele kennisnetwerken, en onderzoekt hoe, waarom, en met welke gevolgen kennisuitwisseling tussen pelgrims, wetenschappers en hippies, hebben bijgedragen tot dit verwrongen beeld van Greater India. Daarbij beoogt zij de verbanden tussen wetenschappelijke en spirituele kennis zichtbaar te maken, die doorgaans als strikt gescheiden gelden, voor de periode 1880-1990, vanaf de oprichting vanaf de theosofische vereniging tot en met de nalatenschap van de hippietrail.
Naast haar functie als hoogleraar zal Bloembergen haar werkzaamheden als senior onderzoeker bij het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) voortzetten en zo ook bijdragen aan het onderzoek bij de Universiteit Leiden.