
Anna Tummers
Universitair docent
- Naam
- Dr. J.C. Tummers
- Telefoon
- +31 71 527 5153
- j.c.tummers@hum.leidenuniv.nl
Vanaf 1 augustus 2020 werkt Dr. Anna Tummers als University Lecturer Early Modern Art and Theory bij de Universiteit Leiden.
Sinds mei 2021 is ze daarnaast cluster manager van het nieuw opgerichte cluster Art, Heritage and Science bij het Centre for Global Heritage and Development (zie https://www.globalheritage.nl/themes/art-heritage-science), en bestuurslid van de Scientific Advisory Board van IPERION HS (een consortium van 24 partners uit 23 landen dat bijdraagt aan het oprichten van een pan-Europese infrastructuur voor onderzoek naar cultureel erfgoed, zie https://www.iperionhs.eu/). Daarnaast is ze samen met Professor Robert G. Erdmann co-PI van het onderzoeksproject 21st Century Connoisseurship: Developing Smart Tools for the Analysis of Seventeenth-Century Paintings (NICAS beurs 2018-2022) (zie ook 'Onderzoek').
In 2009 is zij gepromoveerd (Kunstgeschiedenis van de Nieuwere Tijd, UvA). Eerder heeft ze twee MA-diploma’s behaald (Kunstgeschiedenis en Culturele Studies, UvA, 1999), en gestudeerd in Frankrijk (Sorbonne, Parijs), Engeland (University of Sussex), en Italië (Koninklijk Nederlands Instituut Rome; Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut in Florence).
Tussen 1997 en 2003 werkte ze achtereenvolgens in: The National Gallery of Scotland (Edinburgh, 1997), Koninklijk Paleis (Amsterdam, 1997-1999), Windsor Castle, The Print Room, Royal Library (Windsor, VK, 1999-2000), National Gallery of Art (Washington, D.C., VS, 2000-2003), en Stichting De Nieuwe Kerk (Amsterdam, 2003). Van 2003-2008 was ze Assistent in Opleiding (AiO) aan de UvA, en in 2006 en 2007 daarnaast docent aan de International School (UvA). Van 2008 tot 2020 werkte ze als conservator oude kunst in het Frans Hals Museum (Haarlem).
Onderzoek
Het raadsel van kwaliteit
"Zien is denken. Een van de interessantste aspecten van nieuwe inzichten in de kunstgeschiedenis is dat we er letterlijk anders van gaan kijken. Wat we zien, hangt af van wat we denken, en vice versa. Zonder kennis bestaat er geen ‘goed oog’ voor kunst. Het in woorden vatten van die kennis is echter een continue uitdaging.
Een vraag die me mijn hele loopbaan al bezig houdt, is hoe we de kwaliteit van zeventiende-eeuwse schilderijen kunnen definiëren. Het is een bijzonder lastige vraag om vanuit academisch perspectief te beantwoorden, en ook een hele essentiële: hij raakt de raison d’être van veel van de kunst die we bestuderen. Zeventiende-eeuwse kenners waren het erover eens dat het herkennen van kwaliteit belangrijker was dan het toeschrijven van de schilderijen, en dat een goed oog voor kwaliteit nodig is om verschillende handen te kunnen onderscheiden. Maar waar keken deze vroege kenners precies naar en waar waren ze naar op zoek? Welke woorden en categorieën gebruikten ze wanneer ze schilderijen beschreven en beoordeelden? En waren de kwesties waar zij zich mee bezig hielden dezelfde als die we tegenwoordig belangrijk vinden?
Het beoordelen van schilderijen was – en is – verre van eenvoudig, hoe snel het ook soms gebeurt in de praktijk. Het omvat een scala aan vragen die verschillende academische disciplines beslaan. De inzichten van vroege kenners geven houvast (evenals een intrigerende inkijk in de geschiedenis van ons vak), en datzelfde geldt voor recente inzichten in de methoden en technieken van oude meesters. Desalniettemin, blijven veel vragen vooralsnog onbeantwoord."
Humor en perspectief
"Door mijn dubbele opleiding in de kunstgeschiedenis en culturele studies heb ik een bijzondere interesse voor onderwerpen die zich op het snijvlak van beide vakgebieden bevinden. Zelfs wanneer ik een typisch kunsthistorische taak als het toeschrijven van een schilderij bestudeer, betrek ik hierbij het bredere, culturele perspectief. Dit vergroot ons begrip van het verschil tussen een ‘origineel’ en een ‘kopie’ in een tijd waarin schilders geregeld verschillende versies van hetzelfde werk produceerden. Het werpt ook licht op de paradoxale betekenis van een schilderij ‘van de meesters hand’, toen schilders vaak assistenten gebruikten bij het maken van hun werken. Bovendien geeft het inzicht in wat ‘stijl’ betekende in een periode waarin kunstenaars soms bewust hun manier van werken aanpasten aan het onderwerp van hun schilderij of aan hun publiek.
In de afgelopen jaren heb ik – samen met een team van uiteenlopende specialisten - zeventiende-eeuwse schilderijen van feesten bestudeerd en hun relatie tot daadwerkelijke festiviteiten in die tijd. Dit resulteerde in een tentoonstelling en bijbehorende catalogus: Feesten in de Gouden Eeuw (2011). Mijn studie van emoties in zeventiende-eeuwse Nederlandse schilderijen en kunsttheorie leverde de basis voor een tentoonstelling over dit onderwerp in 2014/2015 in het Frans Hals Museum. Daarnaast heb ik samen met Dr. Elmer Kolfin, Jasper Hilligers en Dr. Mariët Westermann het onderzoeksproject De kunst van het lachen: humor in de Gouden Eeuw opgezet en uitgewerkt. Dit resulteerde in een boek en een tentoonstelling (2017-2018)."
Toeschrijvingskwesties
"Het verlangen om kwaliteit(en) in woorden en concepten te vatten, dat de kern van veel van mijn onderzoek vormt, leidde tot de publicatie van mijn boek The Eye of the Connoisseur: Authenticating Paintings by Rembrandt and his Contemporaries (Amsterdam University Press en Getty Publications Los Angeles 2011). Dit boek brengt een analyse van de inzichten van zeventiende-eeuwse kenners en schilders in verband met recente technische inzichten en een breder cultureel perspectief.
Deze interdisciplinaire aanpak heb ik verder uitgebreid in het NWO-onderzoeksproject: Frans Hals/niet Frans Hals, een pilot studie naar de afbakening van het oeuvre van de schilder Frans Hals (1582/83-1666). Dit project is een samenwerking van de Universiteit van Amsterdam en het Frans Hals Museum (Haarlem) met het Rijksmuseum (Amsterdam), de Gemäldegalerie (Berlijn), het Metropolitan Museum (New York) en de TU Delft. De centrale vraag is: Hoe bepalen kenners eigenlijk of een schilderij een echte ‘Frans Hals’ is? Deze studie geeft inzicht in de criteria die vooraanstaande experts hierbij gebruikten en gebruiken, en hoe deze zich verhouden tot de zeventiende-eeuwse context waarin de schilderijen zijn ontstaan. Met technische onderzoeksmethoden zoals MA-XRF scans, infrarood reflectografie en loodisotopenanalyse testten wij bovendien of nieuwe criteria kunnen worden toegevoegd (zie onze artikelen in The Burlington Magazine, November & December 2019).
Momenteel werk ik met Prof. Dr Robert Erdmann aan het onderzoeksproject 21st Century Connoisseurship: Developing Smart Tools for the Analysis of Seventeenth-Century Paintings (2018-2022), dat wordt gefinancierd door het Netherlands Institute for Conservation, Art and Science (NICAS). Het doel is ‘smart tools’ te ontwikkelen waarmee grote en complexe data sets (waaronder verschillende soorten HR foto’s, infrarood reflectogrammen (IRR), hyperspectral laser scans (HI) en MA-XRF scans) makkelijk leesbaar worden en daarmee eenvoudiger te begrijpen voor zowel kunstkenners als het brede publiek."
Belangrijkste Publicaties
Research monograph |
1. Anna Tummers, The Eye of the Connoisseur: Authenticating Paintings by Rembrandt and his Contemporaries, Amsterdam University Press and Getty Publications Los Angeles 2011 |
Peer-reviewed articles (9 out of a total of 251 articles and entries published ) |
2. Anna Tummers, Arie Wallert and Nouchka De Keyser, ‘Supplementing the eye: the technical analysis of Frans Hals’s paintings – II’, The Burlington Magazine 161 (December 2019), pp. 996-1003 |
3. Anna Tummers, Arie Wallert, Katja Kleinert, Babette Hartwieg, Claudia Laurenze-Landsberg, Joris Dik, Roger Groves, Andrei Anisimov, Vassilis Papadakis and Robert Erdmann, ‘Supplementing the eye: the technical analysis of Frans Hals’s paintings – I’, The Burlington Magazine 161 (November 2019), pp. 934-941 |
4. Anna Tummers, ‘Connoisseurship of the Western World: Developments since the 1980s’, Grove Dictionary of Art, Oxford Art Online (article for internet art encyclopedia, published online 2018) |
5. Anna Tummers, ‘Hoe kijkt de kunstkenner? Besluitvorming rond een betwiste Rembrandt’, in Jaco Ruthers en Mieke Rijnders (red.), Rembrandt in perspectief, de veranderende visie op de meester en zijn werk, Open Universiteit/Waanders Uitgevers, Zwolle 2014, pp. 174-193 |
6. Anna Tummers, ‘Le connoisseurship en action: controverses autour d’un Rembrandt’, in Charlotte Guichard (ed.), De L’authenticité, une histoire des valeurs de l’art (XVIe – XXe siècle), Publications de la Sorbonne, Paris 2014, pp. 125-144 |
7. Anna Tummers ‘The Painter versus his Critics: Willem van Nijmegen’s Defense of his Art’, in Anton Boschloo, Jacquelyn Coutré, Stephanie Dickey and Nicolette Sluijter-Seiffert (eds.), Aemulatio: Imitation, emulation and invention in Netherlandish art from 1500 to 1800; Essays in honor of Eric Jan Sluijter (Festschrift), Zwolle 2011, pp. 429-441 |
8. Anna Tummers, ‘By His Hand. The paradox of seventeenth-century connoisseurship’, in Art Market and Connoisseurship (see below, nr. 9), Amsterdam University Press 2008, pp. 30-66 |
9. Anna Tummers, ‘The Painter versus the Connoisseur? The best judge of pictures in seventeenth-century theory and practice’, in Art Market and Connoisseurship, Amsterdam University Press 2008, pp. 126-147 |
10. Anna Tummers, ‘Aelbert Cuyp's innovative use of spatial devices’, in The Learned Eye, Regarding Art Theory and the Artist's Reputation, Amsterdam University Press 2005, pp. 87-98 |
Other research monographs (including exhibition catalogues) and any translations thereof (11)
1. Anna Tummers, Elmer Kolfin and Jasper Hillegers (eds.), The Art of Laughter: Humour in the Dutch Golden Age, exh. cat. Frans Hals Museum / Waanders Publishers Zwolle 2017 ENG
2. Anna Tummers, Elmer Kolfin and Jasper Hillegers (eds.), De kunst van het lachen: Humor in de Gouden Eeuw, exh. cat. Frans Hals Museum / Waanders Publishers Zwolle 2017 NL
3. Anna Tummers (ed.), Frans Hals: Eye to Eye with Rembrandt, Rubens and Titian, exh. cat. Frans Hals Museum / NAI010 Publishers Rotterdam 2013 ENG
4. Anna Tummers (ed.), Frans Hals: Oog in Oog Rembrandt, Rubens and Titian, exh. cat. Frans Hals Museum / NAI010 Publishers Rotterdam 2013 NL
5. Anna Tummers (ed.), Celebrating in the Golden Age, exh. cat. Frans Hals Museum / NAI010 Publishers Rotterdam 2011 ENG
6. Anna Tummers (ed.), De Gouden Eeuw viert feest, exh. cat. Frans Hals Museum / NAI010 Publishers Rotterdam 2011 NL
7. Anna Tummers and Shannon van Muijden, (ed.), Een groots gebaar, de schenking van het Elisabeth van Thüringenfonds, exh. cat. Haarlem, Frans Hals Museum 2011
8. Anna Tummers, Judith Leyster: The First Woman to become a Master Painter, exh. cat. Haarlem, Frans Hals Museum 2009 (focus exhibition in honour of Leyster’s 400th birthday, co-organized with the National Gallery of Art in Washington, D.C.) NL/ENG
9. Anna Tummers and Koenraad Jonkheere (eds.), Art Market and Connoisseurship: A Closer Look at Paintings by Rembrandt, Rubens, and Their Contemporaries, Amsterdam University Press 2008
10. Carla Brenner, Barbara Moore, Jennifer Riddell and Anna Tummers, Painting in the Dutch Golden Age: A Profile of the Seventeenth Century, National Gallery of Art, Washington D.C. 2007
11. Marieke van den Doel, Natasja van Eck, Gerbrand Korevaar, Anna Tummers and Thijs Weststeijn (eds.), The Learned Eye: Regarding Art, Theory, and the Artist’s Reputation, Amsterdam University Press, 2005
Universitair docent
- Faculteit der Geesteswetenschappen
- Centre for the Arts in Society
- KG Oude beeldende kunst
Geen relevante nevenwerkzaamheden