Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

Promotor: Prof.dr. M. Franx, Co-Promotor: Rychard Bouwens

De Leidse sterrenkundige Matteo Brogi heeft een Hubble Fellowship toegekend gekregen van NASA en het Space Telescope Science Institute (STScI). Jayne Birkby van de Leidse Sterrewacht heeft een 2014 Carl Sagan Exoplanet Postdoctoral Fellowship ontvangen.

De Leidse astronoom Rychard Bouwens heeft met de Hubble-ruimtetelescoop verder het heelal ingekeken dan ooit tevoren. Een opname van maar liefst 87 uur lang laat het heelal zien op de leeftijd van slechts 480 miljoen jaar. Tot zijn verbazing vond Bouwens maar één kandidaat sterrenstelsel op deze recordafstand.…

Promotores: Prof.dr. M. Franx, Prof.dr. P.G. van Dokkum (Yale University)

Astronomen hebben met waarnemingen van de Hubble-ruimtetelescoop van de afgelopen 16 jaar een nieuwe foto samengesteld van het verre heelal. Het zogeheten Hubble Legacy Field bevat zo’n 265.000 sterrenstelsels tot aan de periode van 500 miljoen jaar na de oerknal. De Leidse astronomen Rychard Bouwens…

Astronomen hebben met de Hubble Ruimtetelescoop voor het eerst de vroege fase van stervorming gezien van de kern van een ellipsvormig sterrenstelsel, 3 miljard jaar na de oerknal. De groeiende kern vlamt op door het licht van miljoenen pasgeboren sterren die in razend tempo worden gevormd. Het team,…

Een internationaal team van astronomen, onder wie drie Leidse sterrenkundigen, hebben een sterrenstelsel ontdekt op een recordafstand van 13,4 miljard lichtjaar. Het stelsel, dat in de richting van het sterrenbeeld Grote Beer staat, is uitzonderlijk helder, waardoor het mogelijk was het op deze recordafstand…

This thesis investigates how galaxies form and what diversifies the evolutionary histories of galaxies.

Sterrenkundepromovendus Emiel Por is door NASA geselecteerd als een van de 24 Hubble-fellows in 2020. Hij gaat in het najaar onderzoek doen aan het Amerikaanse Space Telescope Science Institute binnen het programma 'Are we alone?'.

Nieuwe krachtige telescopen, zoals de European Extremely Large Telescope, zullen de atmosferen van aardachtige planeten gaan ontrafelen met behulp van nieuwe waarneemmethoden zoals onder ontwikkeling in Leiden. Zuurstof kan dan mogelijk als eerste bewijs dienen voor buitenaards leven.

Voormalig promovendus Cameron Mackie krijgt niet één, maar twee proefschriftprijzen voor zijn proefschrift over het aromatische universum. Door zijn werk kunnen we binnenkort misschien een virtueel ‘snuifje’ van de ruimte nemen. ‘Deze moleculen in de ruimte ruiken waarschijnlijk als een grote houtsk…

The formation and evolution of galaxies is fundamentally driven by the formation of new stars out of cold gas.

De Leidse astronoom Huib Jan van Langevelde is benoemd tot directeur van het Event Horizon Telescope (EHT)- consortium. De EHT is een project waarbinnen zo’n 350 wetenschappers uit 18 landen samenwerken. De EHT bundelt de grote ALMA-telescoop in Chili met andere (sub)millimetertelescopen en publiceerde…

This thesis describes the Multi-site All-Sky CAmeRA (MASCARA), which consists of two small robotic telescope designed to detect exoplanets around the brightest stars in the sky.

Even though more than 4000 extra-solar planets are known today, only a small fraction of these has been captured in an image. To better understand the planet formation mechanisms in solar-like environments we started the Young Suns Exoplanet Survey (YSES).

Het is de grootste structuur in het heelal: een duizelingwekkend web van materie dat sterrenstelsels zoals de Melkweg onderling verbindt. De Leidse Joop Schaye en Michael Maseda waren twee van de astronomen die hielp een piepklein stukje van dit 'kosmische spinnenweb' in beeld te brengen. In de Volkskrant…

Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

Een team van voornamelijk Leidse astronomen heeft de grootste deeltjesversneller in het heelal ontdekt. Zij ontdekten dat bij een frontale botsing van vier gigantische clusters van sterrenstelsels deeltjes versneld worden tot zeer hoge energieën. De energieën zijn meer dan een miljoen maal hoger dan…

Lecture, Kaiser Lente Lezing

Bij de bouw van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili – een van de grootste en meest geavanceerde telescoopfaciliteiten ter wereld – waren enkele van de knapste wetenschappers en ingenieurs betrokken. Nu hebben de Leidse astronoom Frans Snik en een team van toegewijde helpers dat nog eens dunnetjes…

Bernhard Brandl, de nieuwe Leidse hoogleraar Infraroodastronomie, bouwt mee aan instrumenten waarmee de grootste telescopen ter wereld worden uitgerust. Met die telescopen kan de mens in het heelal objecten observeren die soms meer dan dertien miljard jaar oud zijn. Op 26 september houdt Brandl zijn…

Een internationaal team van astronomen uit Leiden en de VS heeft voor de eerste keer de snelheid kunnen meten van sterren in een sterrenstelsel op een afstand van 11 miljard lichtjaar. De sterren blijken met ongeveer 1.5 miljoen km/uur bijna tweemaal zo snel door de ruimte te bewegen als de zon in ons…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van prof.dr. Jelle Kaastra heeft een vreemd fenomeen ontdekt bij het superzware zwarte gat in het centrum van een veel bestudeerd sterrenstelsel.

Grote telescopen kijken zo ver het heelal in, dat ze ook miljarden jaren terug in de tijd kijken. De opvolger van de Hubble ruimtetelescoop, de James Webb telescoop, zal vanaf 2018 zicht krijgen op de periode vlak na de Oerknal waarin de eerste sterren en sterrenstelsels ontstonden. Leidse astronomen…

Een internationaal team van astronomen, met daarbij een hoofdrol voor onderzoekers van de Sterrewacht Leiden, heeft de brandstof voor het vormen van sterrenstelsels in kaart gebracht in het iconische Hubble Ultra Deep Field. De resultaten van het onderzoek zijn geaccepteerd voor publicatie in The Astrophysical…

Lecture

Promotor: Prof.dr. M. de Jong

Astronomen willen het heelal begrijpen, van de Oerknal tot nu, en hoe dit verder zal gaan. In Leiden concentreren ze zich daarbij op twee vragen: 'Hoe ontstaan sterren en planeten? en 'Hoe ontstonden in het jonge heelal sterrenstelsels en zwarte gaten?' Een nieuwe generatie telescopen – net klaar of…

Precies een eeuw geleden namen astronomen de eerste twee diffuse interstellaire banden (DIBs) in de ruimte waar. Bij een DIB ontbreekt een kleur licht in de straling van sterren achter een interstellaire wolk. Hoewel er inmiddels zo’n 500 DIBs bekend zijn, bleven ze tot voor kort onverklaarbaar. Een…

Maar liefst 72 nieuwe kandidaat-sterrenstelsels, dat is het resultaat van de diepste waarneemcampagne ooit. Een internationaal team astronomen met een grote Nederlandse en Leidse inbreng publiceert erover in tien artikelen in een speciale editie van het vakblad Astronomy & Astrophysics.

This thesis describes the implementation and on-sky demonstration of high-resolution integral-field spectroscopy for extreme adaptive optics systems that are used to find and characterize exoplanets.

In 2012 bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) 50 jaar. Om dit te vieren worden wereldwijd activiteiten georganiseerd. Op 5 oktober wordt de ESO-jubileumtentoonstelling geopend in de historische Leidse Sterrewacht. Deze tentoonstelling, met de toepasselijke naam 'Spectaculair Heelal', bestaat…

Een internationaal team van sterrenkundigen waaronder ook Leidse wetenschappers publiceert het beeld van een jonge ster met een omringende stofschijf die nog steeds gevoerd wordt vanuit de omgeving. Het verschijnsel rond de ster SU Aur kan verklaren waarom zoveel exoplaneten niet netjes uitgelijnd zijn…

Het universum dijt uit en de snelheid waarmee dit gebeurt hangt nauw samen met de leeftijd van het heelal. Maar tussen twee recente metingen van de precieze uitdijingssnelheid zit een gat van 10%. Kosmologen uit Leiden en Heidelberg hebben dit gat nu voor de helft gedicht.

I have studied the hot, diffuse gas around and between galaxies. Specifically, I have used the EAGLE numerical simulations of galaxy formation to predict the properties of this gas, and I have used those properties to predict specific observables: soft X-ray absorption and emission lines.

Astronomen hebben zeven aardachtige planeten ontdekt rondom een dwergster in onze Melkweg. Drie van deze planeten bevinden zich in de leefbare zone van deze ster en kunnen vloeibaar water bevatten. ‘De volgende stap is om de atmosferen te onderzoeken naar aanwijzingen voor leven. In Leiden zijn we expert…

Door gebruik te maken van één van de krachtigste zoomlensen van de natuur heeft een internationaal team van astronomen, waaronder dr. Rychard Bouwens, mogelijk het tot op heden verste sterrenstelsel waargenomen met de Hubble-ruimtetelescoop. Dit sterrenstelsel is waargenomen zoals het er 420 miljoen…

Een sterrenstelsel kan groeien door gas uit zijn directe omgeving naar binnen te trekken. Maar astronomen weten nog niet precies hoe dit gebeurt. Sterrenkundige Joop Schaye gaat met een Europese onderzoekssubsidie van 1,5 miljoen euro op zoek naar antwoorden.

Promotores: Prof.dr. M. Franx, Prof.dr. M. Kriek (Univ. of California at Berkeley)

Simulaties van sterrenstelsels helpen om astronomische waarnemingen beter te begrijpen. De EAGLE simulatie, een groot project waarin Leidse astronomen een hoofdrol hebben, laat de evolutie van het heelal zien, van vlak na de Oerknal tot nu.

Lecture, Kaiser Lente Lezing

Een internationaal onderzoeksteam met drie Leidse astronomen heeft een sterrenstelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 5% van zijn huidige leeftijd had. De exacte afstand van het buitengewoon heldere sterrenstelsel is met een van de Keck-telescopen op Hawaï vastgesteld op ruim 13 miljard…

Nederland draagt 18,8 miljoen euro bij aan de Europese Extremely Large Telescope (E-ELT). Het bedrag is toegekend aan een consortium van academische en industriële partners onder leiding van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA).

Op feestelijke wijze is een begin gemaakt met het grondwerk voor ESO’s European Extremely Large Telescope (E-ELT). Op donderdag 19 juni werd een deel van de 3000 meter hoge berg Cerro Armazones opgeblazen om de top, waarop de grootste optische/infraroodtelescoop ter wereld komt te staan, te kunnen e…