In de zoektocht naar een vaccin tegen baarmoederhalskanker heeft bundeling van fundamentele kennis over het immuunsysteem en organische chemie al geresulteerd in een vaccin, dat nu wordt getest in klinische trials. Ondertussen wordt hard gewerkt aan een verbeterde variant.

Bij auto-immuunziektes zoals reuma en diabetes valt het immuunsysteem lichaamseigen eiwitten aan. Leidse onderzoekers proberen te achterhalen hoe dit komt.

Tuberculosebacteriën en andere intracellulaire pathogenen gebruiken immuuncellen als paard van Troje om zich in hun gastheer te verspreiden. Annemarie Meijer, hoogleraar immunobiologie, vertelt hoe onderzoek naar mechanismen van aangeboren immuniteit in zebravissen helpt om nieuwe behandelingsmethoden…

Ons immuunsysteem moet kiezen als een vreemde stof het lichaam binnenkomt: aanvallen of niet? Soms gaat het bij die keuze mis, met ziekte of allergie tot gevolg. Onderzoekers van het LUMC proberen het immuunsysteem bij te sturen. Het wetenschapsdossier ’Immuniteit, Infectie en Tolerantie’ vertelt over…

Het immuunsysteem speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van slagaderverkalking, de onderliggende oorzaak van hart- en vaatziekten. Ontstekingsremmende medicatie kan misschien helpen, ontdekte Thomas van der Heijden. Promotie op 19 december.

Liposomen – nanobolletjes die bestaan uit vetachtige moleculen – zijn veelbelovend voor vaccinaties. Bio-farmaceutisch wetenschapper Naomi Benne ontdekte dat je de immuunreactie in diermodellen kan sturen door de lading van deze liposomen te veranderen. Op 8 september verdedigde ze succesvol haar proefschrift,…

Ongeveer twee miljard mensen dragen een slapende vorm van de tbc-bacterie met zich mee die ons immuunsysteem misbruikt. Hoogleraar Immunobiologie Annemarie Meijer onderzoekt ons afweersysteem, onder meer om aanknopingspunten voor behandeling van tbc te vinden. Oratie op 21 september.

Het immuunsysteem is een tweesnijdend zwaard bij kanker: het kan tumorcellen aanvallen, maar deze ook helpen bij hun groei en uitzaaiing. Het is een kwestie van de juiste sturing geven. Dat beargumenteerde prof. Karin de Visser in haar oratie op vrijdag 15 november 2019.

Het immuunsysteem speelt een paradoxale rol bij de uitzaaiing van borstkanker. Dat ontdekte Kelly Kersten in haar promotieonderzoek. Sommige immuuncellen dragen bij aan uitzaaiingen, terwijl andere cellen kunnen worden aangezet om chemotherapie effectiever te maken. Promotie op 7 februari.

Oncoloog Thorbald van Hall sprak op 10 september zijn oratie uit als hoogleraar. Van Hall beschreef hoe het immuunsysteem getraind kan worden in het kat-en-muis-spel met ontsnappende tumoren.

Het immuunsysteem beschermt ons tegen ziekten, maar soms gaat het mis. Dan dringt er toch een vijand binnen of valt het immuunsysteem ons eigen lichaam aan, waardoor we ziek worden. Artsen en onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) willen het immuunsysteem zodanig sturen, dat…

In zijn oratie 'Op de juiste knopjes drukken' op 2 december spreekt prof.dr. Ferry Ossendorp over zijn onderzoek naar de inzet van het immuunsysteem tegen kanker.

Sander van Kasteren wilde via een simpele chemische aanpassing de werking van het immuunsysteem beter onderzoeken. Wat hij deed was het systeem platleggen. Niet de bedoeling, maar geen nood. De mislukking bracht hem op het spoor van een moleculaire schakelaar. En het leverde een hot paper op.

Kasteren

Lecture, online

Chiodo

Net voor de kerst ontvingen drie getalenteerde wetenschappers goed nieuws: ze ontvangen een persoonlijke onderzoeksbeurs van de Hartstichting. Ilze Bot van het Leiden Academic Centre for Drug Research is één van hen. Zij ontvangt de Established Investigator beurs van 650.000 euro. Hiermee kan ze vijf…

Artsen en onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) starten met een klinische studie, waarbij zij de allereerste stamcelgentherapie in Nederland gaan toedienen. De stamcelgentherapie is bedoeld als behandeling voor kinderen die geboren worden met de zeldzame ziekte SCID, waardoor…

Bacteriën in tanden vertellen ons veel over voeding en ziektes van onze voorouders. Bovendien komen we zo meer te weten over ons immuunsysteem. Dit biedt aanknopingspunten voor het verhelpen van moderne ziektes en allergieën. Lange tijd irriteerden archeologen zich aan het tandsteen op het gebit van…

LIBC PUBLIEKSDAG 'HUMAN POTENTIAL; OPTIMALISEER JEZELF, TRAIN JE HERSENEN' (in Dutch)

Afgelopen week schreef de Volkskrant een uitgebreid artikel over de bizarre levensvorm die ontstaat, wanneer een bacterie geen celwand meer heeft – een soort barbapapa’s. Eén van de experts die aan het woord komt is Leids microbioloog Dennis Claessen. Door in zijn lab bacteriën bloot te stellen aan…

Parasitaire wormen en maagbacteriën onderdrukken immuunreacties, zoals allergische reacties. Parasitoloog Hermelijn Smits en longarts Christian Taube van het LUMC proberen van deze micro-organismen te leren.

Behandeling met speciale stamcellen lijkt een goede mogelijkheid om het afweersysteem te onderdrukken bij orgaantransplantaties. Onderzoekers proberen daarbij te leren van processen in het menselijk lichaam tijdens een zwangerschap.

Atherosclerose (aderverkalking) is de meest voorkomende oorzaak van een hartinfarct of beroerte, en één van de meest voorkomende doodsoorzaken in de westerse wereld. Mensen met aderverkalking moeten levenslang medicijnen gebruiken. Een vaccin tegen atherosclerose zou daarom een doorbraak zijn.

Promotor: Prof.dr. G.A. van der Marel, Co-Promotor: J.D.C. Codée

​​​​​​​Wereldwijd krijgen jaarlijks ongeveer 9 miljoen mensen tuberculose. Onderzoek naar nieuwe medicijnen tegen deze ziekte heeft een flinke impuls gekregen door efficiëntere technieken en nieuwe inzichten in hoe de tuberculosebacterie werkt.

Leidse chemici hebben een nieuw mechanisme ontdekt dat zou kunnen verklaren hoe Multiple Sclerose zich ontwikkelt tot een ernstigere vorm. Met hun bevindingen dragen ze bij aan het ontrafelen van het mysterieuze verloop van de ziekte. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Biochemistry.

Draadvormige bacteriën maken cellen die geen celwand meer hebben onder invloed van osmotische stress. Een opvallende ontdekking, aangezien de celwand als bescherming dient voor bacteriën. Het zou kunnen verklaren hoe ziekteverwekkende bacteriën zich in ons lichaam kunnen schuilhouden voor ons immuunsysteem.…

Overkleeft

De infectieziektes malaria en tuberculose zijn verantwoordelijk voor 2.1 miljoen dodelijke slachtoffers per jaar. Op dit moment testen Leidse onderzoekers een nieuw tuberculosevaccin.

Twee jonge excellente chemici, Jeroen Codée en Sander van Kasteren, hebben een ECHO subsidie van € 260.000 euro toegekend gekregen door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Hiermee kunnen hun onderzoeksprojecten van start gaan.

Elkaar infecteren met virussen en bacteriën en ondertussen jezelf beschermen met medicijnen en vaccinaties. Klinkt als een gezellig avondje, toch? Masterstudenten Life Science & Technology Rafael Jezior en Dennis de Beeld denken van wel. Samen ontwikkelden ze ImmunoWars: een spannend kaartspel gebaseerd…

Dr. Annemarie H. Meijer van het Instituut Biologie Leiden gaat een nieuw Marie Curie trainingsnetwerk coördineren dat 3,7 miljoen subsidie ontvangt van de Europese Commissie. Het vierjarige project begint in januari 2012 en heet: “FishForPharma: Training Network on Zebrafish Infection Models for Pharmaceutical…

Bij Biomedische Wetenschappen word je opgeleid tot wetenschapper in het biomedisch veld. Wat houdt dat eigenlijk precies in en wat leer je allemaal in de bachelorfase?

Onderzoekers van het Instituut Biologie Leiden hebben ontdekt hoe goede darmbacteriën ons aangeboren immuunsysteem reguleren. Door deze verrassende ontdekking wordt het in de toekomst mogelijk om ziekten die gerelateerd zijn aan ontsteking, zoals diabetes en colitis, gericht te behandelen met een cocktail…

Kunnen suikerpatronen op cellen het immuunsysteem activeren om kanker te bestrijden? Sander van Kasteren gebruikt de beurs van de European Research Council (ERC) om te ontdekken of dit mogelijk is.

Dankzij bepaalde vet-suikermoleculen kunnen onder meer leprabacteriën zich verstoppen voor ons immuunsysteem. Hoe precies, is niet helemaal duidelijk. Hessel van Dijk, die op 13 oktober promoveerde, maakte de moleculen na en hielp daarmee een stukje van de puzzel op te lossen. Van Dijks proefschrift…

Je volgt een basispakket van biologievakken, exacte vakken in de informatica en speciale integratievakken.

PhD defence

De studie Bio-Farmaceutische Wetenschappen richt zich specifiek op geneesmiddelenontwikkeling. Je bestudeert de (bij)werking van geneesmiddelen en kijkt naar de mechanismen van ziektes.

De behandeling en zorg rondom kanker wordt steeds geavanceerder. Zo kunnen chirurgen veel preciezer gaan opereren en komen er therapeutische vaccins om het eigen immuunsysteem van de patiënt aan te sporen de kanker te bestrijden. Ook wordt er gewerkt aan betere vroegdiagnostiek en is er veel meer oog…

Om goede medicijnen te ontwikkelen tegen kanker, is nog veel nieuw inzicht nodig in hoe kwaadaardige tumorcellen zich ontwikkelen. Hoogleraar Ewa Snaar-Jagalska kijkt daarbij niet alleen naar het effect van medicijnen op geïsoleerde cellen, maar ook naar het gedrag van kankercellen in hun weefselomgeving.…

Combinatie van twee potentiële geneesmiddelen geeft zicht op een 'superblokkade' van een overactief immuunsysteem, schrijven Leidse wetenschappers in Nature. De doorbraak was het kristalliseren van het betrokken membraaneiwit.

Psychologen Marieke Tollenaar, Anne Miers en Esther van den Bos ontvingen via het Leids Universiteits Fonds en Stichting Praesidium Libertatis donaties om cruciale eerste stappen te zetten in onderzoeksprojecten die op termijn zou kunnen bijdragen aan het welzijn van kwetsbare jongeren.

Langdurige stress verzwakt het immuunsysteem, waarschuwt psycholoog Jos Brosschot in een interview met het Leidsch Dagblad. Afzondering van de groep kan leiden tot gevoelens van onveiligheid en stress. Onderhoud daarom in deze tijd voldoende contact, zo adviseert hij.

De keten die patiënten voorziet van nieuwe medicijnen, bestaat uit diverse complexe schakels: van fundamentele wetenschap, tot klinische tests, tot productie. Deze hele keten is aanwezig in Leiden. De Universiteit Leiden, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en de bedrijven op het Leiden Bio…

Het NGL nadert de 1000e lezing door 2015 met de 997e lezing en een diner af te sluiten. Met een inspirerende lezing van prof.dr. Annemarie Meijer leerde het gezelschap meer over de infectieziekte tuberculose. Het gezelschap stond ook stil bij het verlies van het bestuurslid Christiaan van Gorkum, die…

Vanessa Frodermann, promovenda bij de sectie Biofarmacie van het Leiden Academic Centre for Drug Research, ontdekte dat aderverkalking geremd zou kunnen worden door celtherapie. Aderverkalking is een belangrijke oorzaak voor het ontstaan van hart- en vaatziekten. Promotie op 27 mei 2015.

Plantenbioloog Pingtao Ding, universitair docent bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), heeft een beurs ontvangen van 2,4 miljoen euro. De Starting Grant van de European Research Council (ERC) voor veelbelovende jonge onderzoekers geeft hem de mogelijkheid om te kijken hoe planten zich beschermen…

Benieuwd naar de afgelopen lezingen? In het archief bewaren wij de presentaties en eventuele verslagen van onze lezingen.