Skandapurāṇa Adhyāya 98 E-text generated on July 20, 2022 from the original TeX files of: Bisschop, Peter C. and Yuko Yokochi, eds. The Skandapurāṇa. Vol. V. Adhyāyas 96-112. The Varāha Cycle and the Andhaka Cycle Continued. Critical Edition with an Introduction & Annotated English Synopsis, in cooperation with Sanne Dokter-Mersch and Judit Törzsök. Leiden: Brill, 2021. (SP V) https://brill.com/view/title/59532 SP0980010: sanatkumāra uvāca| SP0980011: atha te suraśārdūlāstasya rūpaṃ pracakrire| SP0980012: viśvakarmāṇamādāya brahmāṇaṃ lokakāraṇam| SP0980013: saptalokamayaṃ tasya śarīraṃ cakrurīśvarāḥ|| 1|| SP0980021: asthīni parvatāḥ sarve nadyo nāḍyaśca tasya tu| SP0980022: rudhiraṃ cārṇavāḥ sapta kaphapittānilā guṇāḥ|| 2|| SP0980031: purīṣaṃ cāpyauṣadhayo dharmo retaḥ kṛtaḥ sa tu| SP0980032: mūtraṃ tasyābhavanmeghā vāyavaḥ sapta koṣṭhagāḥ|| 3|| SP0980041: śirastasyābhavadbrahmā rudro murdhānamāśritaḥ| SP0980042: lalāṭaṃ tasya dharmo 'bhūnnāsikā vāyurātmavān|| 4|| SP0980051: sūryācandramasau netre śrotre cāpi diśo 'bhavan| SP0980052: bhruvau tasyābhavaṃstārā ahorātraṃ ca vartmanī|| 5|| SP0980061: āsyaṃ tasyāgnirabhavadvaḍavāmukhasaṃsthitaḥ| SP0980062: oṣṭhau bhūrantarikṣaṃ ca dantāśca bhujagābhavan|| 6|| SP0980071: catvāryastrāṇi daṃṣṭrāśca kṛtāni sumahānti vai| SP0980072: astraṃ pāśupataṃ pūrvaṃ dvitīyaṃ cakrameva ca| SP0980073: brahmadaṇḍaṃ tṛtīyaṃ ca caturthaṃ brahmaṇaḥ śiraḥ|| 7|| SP0980081: jihvā tasyābhavadvidyuttāluḥ khaṃ sarvamucyate| SP0980082: grīvā tasyābhavaccomā vajraṃ skandhe 'bhavatsthitam| SP0980083: gaṇḍe cāpi tathādityā hastau rudraiśca nirmitau|| 8|| SP0980091: aṅgulyastasya kīrtiśca lakṣmī siddhirathāpi ca| SP0980092: yaśo jayaśca dvāvetau śrīrūrjā kāntireva ca| SP0980093: pravṛttiśca nivṛttiśca nakhāścāstrāṇi sarvaśaḥ|| 9|| SP0980101: yamadaṇḍaḥ kāladaṇḍo mṛtyudaṇḍastathāparaḥ| SP0980102: rudradaṇḍaśca catvāro bāhupādāḥ kṛtā babhuḥ|| 10|| SP0980111: sādhyā devā urastasya hṛdayaṃ soma ityapi| SP0980112: udaraṃ tasya bhūtāni mahānti ṛṣisattama|| 11|| SP0980121: nābhistasyābhavanmātā aditirbrahmasattama| SP0980122: śiśnaṃ prajāpatistasya mitro 'pāne 'bhavatsthitaḥ|| 12|| SP0980131: vasavastasya pārśveṣu tathā dharmaśca pṛṣṭhataḥ| SP0980132: mṛtyuḥ kālo yamaścaiva hastapādatalāśritāḥ| SP0980133: aśvinau tasya lāṅgūlaṃ pitaraḥ saṃdhiṣu sthitāḥ|| 13|| SP0980141: niyatiḥ kālapāśaśca kṛtāntakalahāvapi| SP0980142: vyādhayaścāpi ye keciddṛṣṭiṃ tasya samāśritāḥ|| 14|| SP0980151: yakṣāśca rākṣasāścaiva gandharvāḥ pannagaiḥ saha| SP0980152: sarve tvacaṃ samāśritya tvagbhūtāḥ samavasthitāḥ|| 15|| SP0980161: tathā sarvāṇi chandāṃsi vedā iṣṭaya eva ca| SP0980162: romakūpeṣu sarvāṇi tāni tasthuḥ pṛthakpṛthak|| 16|| SP0980171: dānāni niyamāścaiva yamāḥ sarvāśca mātaraḥ| SP0980172: sthānābhimānino devāḥ paśavaḥ pakṣiṇaśca ha| SP0980173: sarve romāṇi tasyāsanvarāhasya mahātmanaḥ|| 17|| SP0980181: aṅgulyastasya pādābhyāṃ viśvedevābhavaṃstadā| SP0980182: bhṛgavo 'ṅgirasaścaiva devāstasyābhavannakhāḥ| SP0980183: romāntareṣu ṛṣayaḥ sarveṣvaṅgeṣu saṃsthitāḥ|| 18|| SP0980191: evaṃ samabhavadvyāsa varāho nandivardhanaḥ| SP0980192: sa bhāti tena rūpeṇa dyāṃ bhuvaṃ cāpi saṃspṛśan|| 19|| SP0980201: purā svayaṃbhurbhagavānuddhariṣyanmahīmimām| SP0980202: sa reje tena rūpeṇa dīptimānmadhusūdanaḥ| SP0980203: niśāyāmauṣadhīdīpto himavāniva parvataḥ|| 20|| SP0980211: tatastamṛṣayaḥ sarve tapasā mahatā tadā| SP0980212: svena svenābhisaṃprāpya tejastasyābhyadīpayan|| 21|| SP0980221: sa viṣṇustejasā teṣāmṛṣīṇāṃ paramaujasām| SP0980222: saṃprajajvāla kālānte yugāntāgnirivāparaḥ|| 22|| SP0980231: nādaṃ kṛtvā ca sumahaccālayāno mahītalam| SP0980232: uvāca tānṛṣīnsarvānhanmi daityaṃ suradviṣam|| 23|| SP0980241: hatvā taṃ daityarājaṃ vai siṃhaṃ śarabharāḍiva| SP0980242: mocayiṣye mahīṃ viprāḥ praviśyādya rasātalam|| 24|| SP0980251: svasthāne sthāpayitvā ca datvā rājyaṃ divaukasām| SP0980252: japadhvaṃ vijayāyādya śivāya ca tapodhanāḥ|| 25|| SP0980260: sanatkumāra uvāca| SP0980261: tasya tadvacanaṃ śrutvā brahmā lokapitāmahaḥ| SP0980262: uvāca balamādhatsva daityo 'sau sumahābalaḥ|| 26|| SP0980271: āsthāya yatnaṃ sumahadapramattaḥ sureśvara| SP0980272: jahi taṃ daityarājaṃ vai kṛcchrametanmataṃ mama|| 27|| SP0980281: na tasya sadṛśo daityo hiraṇyakaśipuḥ purā| SP0980282: mahābalo 'yaṃ daityendrastapoyogabalānvitaḥ|| 28|| SP0980291: tato devastadā vyāsa bhagavāngovṛṣadhvajaḥ| SP0980292: suraiḥ sabrahmakaistatra ṛṣibhiśca tapodhanaiḥ|| 29|| SP0980301: uktaḥ praṇamya deveśo viṣṇumāpyāyaya prabho| SP0980302: tejasā svena sarveśa yathā hanyātsuradviṣam|| 30|| SP0980310: bhagavānuvāca| SP0980311: tasminkāle sureśānaṃ śārvaṃ tejo 'vyayaṃ harim| SP0980312: pravekṣyati tato daityaṃ kṣiprameva nihaṃsyati|| 31|| SP0980321: tato brahmā svayaṃ tasya rakṣāṃ cakre mahātmanaḥ| SP0980322: yathāvattāṃ nibodhādya gadato me śucivrata|| 32|| SP0980330: brahmovāca| SP0980331: rakṣatu tvāṃ vidhātā ca dhātā ca ṛṣisattamaḥ| SP0980332: rudraḥ sraṣṭā ca sarveṣāṃ marmāṇi tava yudhyataḥ|| 33|| SP0980341: kāpālī tālaketuśca gandhādhipatireva ca| SP0980342: rasasyādhipatiścaiva sūkṣmarūpaśca rakṣatu|| 34|| SP0980351: sparśavettā ca yaḥ sūkṣmo nādavāṃśca mahāmanāḥ| SP0980352: indriyādhipatiścaiva nīlalohita eva ca|| 35|| SP0980361: rakṣatu tvāṃ mahāyogī bījādhipatireva ca| SP0980362: bījādhiṣṭhānapālaśca cetanāpatireva ca|| 36|| SP0980371: pravṛtteśca nivṛtteśca kālavettā ca yaḥ prabhuḥ| SP0980372: dharmādharmagatiścaiva kartṝṇāṃ phaladaḥ prabhuḥ|| 37|| SP0980381: guṇānāṃ vṛttido yaśca anapekṣaśca karmasu| SP0980382: niyamasya ca yaḥ kartā karmavettā ca karmiṇām| SP0980383: vinā ca karaṇairyasya karaṇārthaḥ pravartate|| 38|| SP0980391: sarvajñaḥ sarvagopaśca adhiṣṭhātā ca yaḥ svayam| SP0980392: yena nādhiṣṭhitaṃ kiṃcitkathaṃcinnāpi vidyate|| 39|| SP0980401: sarvataḥpāṇipādāntaḥ sarvatokṣiśiromukhaḥ| SP0980402: sarvataḥśrutimānyaśca sarvatogatiravyayaḥ| SP0980403: aiśvaryamakṣayaṃ yasya sahajaṃ cākṛtaṃ tathā|| 40|| SP0980411: yaḥ sraṣṭā sarvabhūtānāṃ tattvānāṃ ca mahāyaśāḥ| SP0980412: saṃsārasyāsya yaḥ kartā tathā caiva nivartakaḥ|| 41|| SP0980421: yaṃ sāṃkhyā nābhijānanti yogino viditāgamāḥ| SP0980422: tuṣṭo yo jñāyate nityaṃ māyayā mohayanprajāḥ|| 42|| SP0980431: otaprotāni yena sma tattvāni sumahātmanā| SP0980432: puruṣādīni sarvāṇi yo vyāptaśca na kenacit|| 43|| SP0980441: yamajñātvā na mokṣo 'sti yena baddhamidaṃ jagat| SP0980442: yenāhaṃ sarvalokānāṃ kṛtaḥ pūrvaṃ prajāpatiḥ| SP0980443: tvaṃ yajñaścaiva viṣṇuśca yena sṛṣṭaḥ purātanaḥ|| 44|| SP0980451: sa te balaṃ ca sumahadūrjaṃ tejaśca yacchatu| SP0980452: akāhalatvaṃ sarvatra smṛtiṃ cāstre mahāmanāḥ|| 45|| SP0980461: rakṣāṃ ca sarvaśo devo yudhyataste prayacchatu| SP0980462: kṛtarakṣo mayā samyaggaccha daityaṃ vināśaya|| 46|| SP0980470: sanatkumāra uvāca| SP0980471: tatastaṃ stutibhirviprāstasya romāntarasthitāḥ| SP0980472: astuvanvāgbhiriṣṭābhirdevāśca bahumānataḥ| SP0980473: sarvāṇi ca jayetyūcurbhūtāni vividhāni ca|| 47|| SP0980481: anāhatāstadā vyomni devadundubhayaḥ śubhāḥ| SP0980482: vinedustatra divyāśca varāho yatra so 'bhavat|| 48|| SP0980491: surabhīṇāṃ ca puṣpāṇāṃ varāhopari sarvataḥ| SP0980492: vṛṣṭayaḥ peturatyarthaṃ devānāṃ harṣavardhanāḥ|| 49|| SP0980501: tataḥ siddhiriti proktvā kṛtvā rudrāya vai namaḥ| SP0980502: japañjayāvahaṃ rudraṃ prayayau varuṇālayam|| 50|| SP0980511: sa sevyamāno ṛṣibhistapodhanaistathā śakuntairbahubhirjayāvahaiḥ| SP0980512: mṛgaiśca divyairbahubhiḥ pradakṣiṇairjayāya devaḥ prayayau mahārṇavam|| 51|| SP0989999: iti skandapurāṇe 'ṣṭanavatitamo 'dhyāyaḥ||