Skandapurāṇa Adhyāya 112: R and A recensions, sub-chapter 1

E-text generated on July 20, 2022 from the original TeX files of: Bisschop, Peter C. and Yuko Yokochi, eds. The Skandapurāṇa. Vol. V. Adhyāyas 96-112. The Varāha Cycle and the Andhaka Cycle Continued. Critical Edition with an Introduction & Annotated English Synopsis, in cooperation with Sanne Dokter-Mersch and Judit Törzsök. Leiden: Brill, 2021. (SP V) https://brill.com/view/title/59532

SPra112.1.0010: सनत्कुमार उवाच|
SPra112.1.0011: ततः सा हिमवत्पुत्री सावित्रीं वै शुभाननाम्|
SPra112.1.0012: पप्रच्छ ब्रह्मणः पत्नीं व्यास तां वेदमातरम्|| १||
SPra112.1.0020: देव्युवाच|
SPra112.1.0021: अहो वः सुमहान्धर्मः श्रूयते ऽतिसुभास्वरः|
SPra112.1.0022: श्रवणादेव पूतः स्याद्यस्य मर्त्यो न संशयः|| २||
SPra112.1.0031: इदं तु श्रोतुमिच्छामि व्रतं स्त्रीणां तु यद्भवेत्|
SPra112.1.0032: अनेनैव चरन्देवि धर्मेण समतां लभेत्|
SPra112.1.0033: फलं तु यद्भवेत्स्त्रीणां महाकर्मफलं तथा|| ३||
SPra112.1.0040: सावित्र्युवाच|
SPra112.1.0041: पुत्र्येका ब्रह्मणः ख्याता शतरूपेति नामतः|
SPra112.1.0042: ब्रह्माणमुपसंगम्य आह यत्तन्निबोधत|| ४||
SPra112.1.0050: शतरूपोवाच|
SPra112.1.0051: भगवञ्छ्रोतुमिच्छामि स्त्रीणां धर्मविधिं शुभम्|
SPra112.1.0052: येन भर्तुः प्रिया सा स्यात्प्रियो भर्ता च सुव्रत|| ५||
SPra112.1.0061: न च दुःखं प्रपश्येत अवैधव्यसमन्विता|
SPra112.1.0062: पुत्रांश्च सुमहावीर्याञ्जनयेत महागुणान्|| ६||
SPra112.1.0071: श्वश्रूश्वशुरयोश्चापि इष्टा बहुमता भवेत्|
SPra112.1.0072: रूपयौवनसंपन्ना साध्वी पतिमनुव्रता|| ७||
SPra112.1.0081: प्राप्नोति सदृशं चैव सर्वकामप्रदं पतिम्|
SPra112.1.0082: स्वकर्मनिरतं दान्तं सर्वलोकनमस्कृतम्|| ८||
SPra112.1.0090: ब्रह्मोवाच|
SPra112.1.0091: शृणु पुत्रि महाधर्मः स्त्रीणां श्रेष्ठो यथा भवेत्|
SPra112.1.0092: येन सा वर्तमानापि प्रत्यवायं न विन्दति|| ९||
SPra112.1.0101: पतिशुश्रूषणं मूलं स्त्रीणां धर्मः सनातनः|
SPra112.1.0102: तस्य चैवानुरोधेन अन्यो धर्मः प्रवर्तते|| १०||
SPra112.1.0111: इदं नाम करिष्ये ऽहं यदि स्वामिन्मतं तव|
SPra112.1.0112: तेन सा समनुज्ञाता ततः कुर्यात्समाहिता|
SPra112.1.0113: कुर्वती तस्य शुश्रूषां तन्मनाः तत्सलक्षणा|| ११||
SPra112.1.0121: कुमार्यपि पिता तत्र भ्राता मातापिता तथा| 
SPra112.1.0122: अपृष्टा धर्मकार्येषु वर्तते स्वेच्छया न हि|| १२||
SPra112.1.0131: विधवा या च नारी स्यात्सा तु भर्तुर्मृतस्य वै|
SPra112.1.0132: सालोक्यं काङ्क्षमाणा तु कुर्याद्धर्ममतन्द्रिता|| १३||
SPra112.1.0141: अतो ऽन्यथा तु या कुर्यान्मोहदुष्टा शुचिस्मिते|
SPra112.1.0142: सा गच्छेन्नरकं घोरं सुप्रतिष्ठं दुरासदम्|
SPra112.1.0143: रौरवं नाम विख्यातं कर्मणा तेन शोभने|| १४||
SPra112.1.0151: उपवासं तु नारीणां त्रिरात्रान्न परं भवेत्|
SPra112.1.0152: अतः परं मनुष्याणामुपवासो विधीयते|| १५||
SPra112.1.0161: अक्षारलवणं या तु मासं मासं समश्नुते|
SPra112.1.0162: तस्या रूपं भवेद्दिव्यं पतिश्च स्यात्तथाविधः|| १६||
SPra112.1.0171: शिरो मार्गशिरे दिव्यं सुनासं स्वक्षि चैव हि|
SPra112.1.0172: सुगण्डं चारुदन्तौष्ठं सुकर्णं सुशिरोरुहम्|
SPra112.1.0173: सुललाटं सुभ्रु चैव फुल्लराजीवलोचनम्|| १७||
SPra112.1.0181: पौषे ग्रीवा प्रशस्ता स्यान्माघे चैवाप्युरः शुभम्|
SPra112.1.0182: सुकण्ठं सन्धिवच्चैव सर्वलक्षणसंमितम्|| १८||
SPra112.1.0191: फाल्गुने च सुबाहुत्वं हस्तौ चास्याः सुलक्षणौ|
SPra112.1.0192: चैत्रे त्रिवलिमध्यत्वं तनुमध्यत्वमेव च|
SPra112.1.0193: सुश्लिष्टनाभिता चैव रोमराजी च शोभना|| १९||
SPra112.1.0201: वैशाखे जघनं दिव्यं विस्तीर्णं पीनमेव च|
SPra112.1.0202: ज्यैष्ठे मासि वरोरुत्वं नागनासोरुता तथा|
SPra112.1.0203: सुगूढगुल्फता चैव आषाढे समुदाहृता|| २०||
SPra112.1.0211: जङ्घे तु श्रावणे श्रेष्ठे पादौ भाद्रपदे शुभौ|
SPra112.1.0212: पृष्ठमश्वयुजे चैव कार्त्तिके कलभाषिता|| २१||
SPra112.1.0221: या तु संवत्सरं पूर्णं लवणं परिवर्जयेत्|
SPra112.1.0222: तस्यान्ते मिथुनं कृत्वा लवणेन समाहिता|
SPra112.1.0223: गुडाभरणसंयुक्तं भाजने मृन्मये शुभम्|| २२||
SPra112.1.0231: लवणस्याढकं चापि गुडस्य तु तुला-म्-अपि|
SPra112.1.0232: बीजानि चैव सर्वाणि रसाश्च विविधाः शुभाः|| २३||
SPra112.1.0241: अञ्जनीं सशलाकां च फलिकां रोचनोपमाम्|
SPra112.1.0242: कूर्चानलक्तकं चैव तुत्थं बिल्वमथापि च|| २४||
SPra112.1.0251: सुगन्धचूर्णपूर्णं च ताम्बूलं च सुलक्षणम्|
SPra112.1.0252: सिद्धार्थकांस्तिलांश्चैव कृत्वा स्थापनमेव च|| २५||
SPra112.1.0261: भक्षांश्च विविधाकारानैक्षवांश्च सुपूजितान्|
SPra112.1.0262: गन्धान्सुमनसश्चैव वस्त्रयुग्मं नवं द्वयम्|| २६||
SPra112.1.0271: आसनं च चतुःशाखं त्रिरात्रोपोषिता सती|
SPra112.1.0272: कार्त्तिक्यामुदिते हीन्दावेनं दद्यात्सदक्षिणम्|| २७||
SPra112.1.0281: सुवर्णं रजतं चैव किञ्चिदेवात्र दापयेत्|
SPra112.1.0282: ततस्तया सुचीर्णं तु व्रतं भवति नान्यथा|| २८||
SPra112.1.0291: ततः सुरूपतां लब्ध्वा पतिमाप्नोति शोभनम्|
SPra112.1.0292: देवरूपं महासत्त्वमिदमन्यच्छृणुष्व च|| २९||
SPra112.1.0301: अनग्निपक्वं या नारी कुरुते व्रतमुत्तमम्|
SPra112.1.0302: न सा दुःखमवाप्नोति व्रतेनानेन शोभने|| ३०||
SPra112.1.0311: सिंहव्रतं तु या नारी चरेदेव परायणा|
SPra112.1.0312: तस्या वश्यो भवेद्भर्ता सिंहस्कन्धो महाबलः|| ३१||
SPra112.1.0321: यमव्रतं तु या नारी कुरुते सुसमाहिता|
SPra112.1.0322: यमं सा हि न पश्येत न वै गच्छेत दुर्गतिम्|| ३२||
SPra112.1.0331: अर्चयेत्तत्र या सम्यक्कामं कृत्वा हृदि स्थितम्|
SPra112.1.0332: सदा नक्तं च भुञ्जाना सकृदन्नं यता पुनः|
SPra112.1.0333: सा पतिं शोभनं प्राप्य रम्यं च रमते सुखम्|| ३३||
SPra112.1.0341: प्रसृतं तण्डुलानां च या करोति सदाह्निकम्|
SPra112.1.0342: सा पतिं शोभनं प्राप्य बहून्पुत्रान्प्रजन्यते|| ३४||
SPra112.1.0351: व्रतान्येतानि सर्वाणि संवत्सरमशेषतः|
SPra112.1.0352: कुर्यात्तेषां तदन्ते च ब्राह्मणांस्तर्पयेद्बहून्|| ३५||
SPra112.1.0361: तर्पयित्वा च पिष्टेन कृत्वा तांस्तु व्रतान्पुनः|
SPra112.1.0362: स्पर्शयेद्ब्राह्मणेभ्यस्तु ततस्तत्फलमश्नुते|| ३६||
SPra112.1.0371: ब्राह्मणी तु व्रतानेतान्स्वस्मै पत्ये प्रदापयेत्|
SPra112.1.0372: इतरेषां तु वर्णानां नियमो नास्ति कश्चन|| ३७||
SPra112.1.0381: या तु संवत्सरं कुर्याद्भर्तुरुच्छेषभोजनम्|
SPra112.1.0382: न सा योन्यन्तरं प्राप्य पतिमन्यं समश्नुते|| ३८||
SPra112.1.0391: या तु कृत्वा हृदिस्थं वै पतिं पतिमनुव्रता|
SPra112.1.0392: देववच्चार्चयेन्नित्यं किं तस्यास्तपसा पुनः|| ३९||
SPra112.1.0401: तस्यामेव व्रता नित्यं तेन भावेन तोषिताः|
SPra112.1.0402: सर्वान्कामान्प्रयच्छन्ति धनमायुर्यशो बलम्|| ४०||
SPra112.1.0411: अष्टमीं चन्द्रकल्पं या चरते देवरूपिणम्|
SPra112.1.0412: सा तु सौम्यमवाप्नोति पतिं सर्वगुणैर्युतम्|| ४१||
SPra112.1.0421: एतान्येव व्रतानीह मासिकानि शुचिस्मिते|
SPra112.1.0422: चीर्णानि भोगं पश्यन्ति द्वादशाहस्य कर्मणः|| ४२||
SPra112.1.0431: मासि भाद्रपदे या तु कालरात्रिमुपासते|
SPra112.1.0432: कालरात्रं न सा पश्येद्विमुच्येत दग्नोतेस् समा सती†स् || ४३||
SPra112.1.0441: वर्षाव्रतं तु या कुर्यात्प्रथमे वृष्टिसर्जने|
SPra112.1.0442: सा वृष्टिरिव लोकस्य भर्तुर्भवति वै प्रिया|| ४४||
SPra112.1.0451: बह्वपत्यव्रतं या तु चरते मासमन्ततः|
SPra112.1.0452: पुत्रपौत्रवृता सा तु जायते दुःखवर्जिता|| ४५||
SPra112.1.0461: सर्वेषामेव धर्माणां कार्यो धर्मो न कश्चन|
SPra112.1.0462: श्रेष्ठः पतिव्रतादन्यः सत्यमेतद्ब्रवीमि ते|| ४६||
SPra112.1.0471: एष धर्मः समाख्यातो नारीणां सुरपूजितः|
SPra112.1.0472: आचरस्व महाभागे यथाशक्त्या सुनिश्चितम्|| ४७||
SPra112.1.0481: शतरूपा प्रणम्यैव तथैव पुनरेव च|
SPra112.1.0482: आचचार तदा धर्मं ततः सा शुभलक्षणा|| ४८||
SPra112.1.0491: - - - - - - - -  - - - - - - - -|
SPra112.1.0492: चिन्तयित्वा तदात्मानं पुनरेवाभवत्स्थिता|| ४९||
SPra112.1.0501: तामिन्दुबिम्बाननतेजसं शिवामभासत व्याकुलमायताक्ष्यः|
SPra112.1.0502: निशामिव क्षीणदिवाकरग्रहां निरीक्ष्य सख्यः सुचिरेण विस्मिताः|| ५०||
SPra112.1.9999: इति स्कन्दपुराणे द्वादशोत्तरशते ऽध्याये स्त्रीव्रतम्|| ११२-१||