Promotie
Captured on Paper: Fish Books, Natural History and Questions of Demarcation in Eighteenth-Century Europe (ca. 1680-1820)
- D.R. van Trijp
- Datum
- dinsdag 28 september 2021
- Tijd
- Locatie
-
Academiegebouw
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden
Samenvatting
Onder de term ‘vis’ verstaan we vandaag de dag de onderwaterwezens die niet in de categorie zoogdier, reptiel, amfibie, mollusk of insect vallen. Dat lijkt misschien logisch, maar deze afbakening kent een lange en ingewikkelde geschiedenis. Dit proefschrift analyseert hoe onderzoekers in het Europa van de ‘lange’ achttiende eeuw (ca. 1680 tot 1820) vissen bestudeerden en discussieerden over dit soort ingewikkelde definitiekwesties.
Dat doet het aan de hand van de, vaak prachtig geïllustreerde, vissenboeken waarin deze natuuronderzoekers hun bevindingen publiceerden. Daarnaast maakt het gebruik van manuscripten, illustraties, briefwisselingen en verzamelingen van opgezette vissen in musea. Een deel van dit materiaal is nog niet eerder aan historisch onderzoek onderworpen.
Natuuronderzoekers bekeken verse vissen of opgezette exemplaren in verzamelingen. Daarna probeerden ze deze precies mogelijk op papier te vangen in woord of beeld. Dit proefschrift laat zien hoe de epistemologische waarde van opgezette objecten, beschrijvingen en afbeeldingen echter lang niet altijd vaststond. Langzaam maar zeker kwam de nadruk te liggen op de fysieke kenmerken van de vissen, die de basis vormden van steeds uitgebreidere en verfijndere classificaties.
Dit proefschrift betoogt dat achttiende-eeuws vissenonderzoek een voortdurend proces was van afbakening: niet alleen van wat een ‘vis’ precies was, maar ook hoe ze bestudeerd moeten worden en door wie. Het toont hoe natuuronderzoekers met het ontwikkelen van een eigen aanpak een plek voor zichzelf creëerden in de grillige wereld van natuurhistorisch onderzoek, en biedt een perspectief op de onzekerheid en uitdagingen die gepaard gaan met grensverleggend onderzoek naar de wereld om ons heen.
Lees de volledige samenvatting (pdf)
Promotoren
- Prof.dr. P.J. Smith
- Prof.dr. H.G.M. Jorink
Proefschriften
Proefschriften van Leidse promovendi zijn na de promotie digitaal beschikbaar via het Leids Repositorium. De proefschriften op deze site zijn vrij toegankelijk. Alleen in sommige gevallen rust er een tijdelijk embargo op een proefschrift en wordt het proefschrift pas later volledig beschikbaar gesteld.
Persvragen (alleen voor journalisten)
communicatie@leidenuniv.nl (071 527 4690)
Praktische vragen:
Bureau pedel (071 527 7211)