Lezing | Studium Generale
"Mens ga jij toch gewoon aan het spinnewiel zitten!"
- Datum
- donderdag 15 oktober 2020
- Tijd
- Locatie
-
Lipsius
Cleveringaplaats 1
2311 BD Leiden - Zaal
- 011
Verhalen laten ons allerlei verrassende aspecten van een cultuur zien. Dat zien we ook aan de rijke Arabische vertelcultuur. Bij Arabische verhalen denkt men meestal direct aan de verhalencollectie van 1001-Nacht, die in zijn oudste vorm al in de 9e eeuw bestond. Maar er is natuurlijk veel meer: orale vertellingen, vaak streekgebonden, en vooral ook een reusachtig bestand aan heldenverhalen. Sommige daarvan zijn in proza, anderen in dichtvorm. Zulke verhalen waren vaak heel omvangrijk (tot wel 6000 dichtbedrukte pagina’s in de gedrukte vorm). Ze werden door beroepsvertellers in dagelijkse afleveringen verteld op vaste plekken in de openbare ruimte, en vervulden zo dezelfde rol als een dagelijkse televisiesoap in onze tijd.
De eerste vermeldingen van deze heldenverhalen dateren al uit de 12e eeuw en de vertelpraktijk is tot heel recent doorgegaan. Moderne media namen de verhalen ook over: performances van beroemde vertellers werden op cassette gezet, en er werden ook televisiebewerkingen van de verhalen gemaakt.
Een van de boeiende aspecten van deze lange heldenverhalen (we zouden ze ook avonturenromans kunnen noemen) is dat de helden vaak afkomstig waren uit klassen van de maatschappij die in het gewone leven juist weinig sociaal aanzien genoten: zwarte mensen, slaven, vrouwen (of mensen die tot al deze categorieën behoorden). In haar verhaal zal professor Kruk speciaal ingaan op de rol van vrouwelijke heldinnen, vaak onverslaanbaar in het strijdperk. Prinses Dhat al-Himma, titelheldin van een omvangrijk epos, is daarvan de belangrijkste.
Spreker:
Prof.dr. Remke Kruk, emeritus hoogleraar Arabische Taal en Cultuur, LUCIS en LIAS, Universiteit Leiden