Lezing | Studium Generale
Het Çanakkale epos
- Datum
- donderdag 29 oktober 2020
- Tijd
- Serie
- Van Sahel tot Gobi
- Locatie
-
Lipsius
Cleveringaplaats 1
2311 BD Leiden - Zaal
- 011
Bouwsteen voor Turks nationalisme in televisiedrama
Niet alleen verhalen uit het verre verleden nemen mythische proporties aan, ook gebeurtenissen uit een recent verleden vormen stof. Het Çanakkale epos is een goed voorbeeld; het vertelt de heroïsche strijd van Osmaanse soldaten tijdens de eerste wereldoorlog (1915-1916). Zij vochten in een ongelijke strijd tegen de Geallieerden (Engelsen, Fransen, Australiërs en Nieuw Zeelanders) om de zeggenschap over de Dardanellen, een zee-engte in West Turkije. Na acht maanden hevige strijd en veel verliezen aan beide kanten komen de Osmanen als winnaars uit de bus. Luitenantkolonel Mustafa Kemal speelde hierin een beslissende rol. Zijn succes in deze campagne gaf hem de bekendheid waarmee hij tijdens de Turkse onafhankelijkheidsstrijd (1919-1923) de bevolking achter zich kon krijgen. De Çannakale campagne was een van weinige overwinningen van de Osmanen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het Osmaanse Rijk had partij gekozen voor Duitsland en na de oorlog (Verdrag van Sèvres 1920), probeerden de Geallieerden het Osmaanse Rijk onderling te verdelen. Deze voor de Turken nog steeds als zeer traumatisch ervaren gebeurtenis, maakte de overwinning in de Çanakkale campagne heel belangrijk; hier hadden de Osmanen laten zien dat zij niet onderdeden voor het Westen. Gedichten, liederen en romans vertelden al van het begin het verhaal van deze overwinning. Nog steeds herdenkt men deze campagne op 18 maart officieel en onder het volk zijn herinneringen aan deze campagne altijd levend gebleven.
Het is daarom niet verwonderlijk dat dit verhaal vaak wordt aangehaald in nationalistische Turkse televisie series. Nationalisme is nog steeds bijzonder belangrijk in de Turkse samenleving. In series waarin het leger een rol speelt, over het heden en het verleden, komt daarom veel nationalistisch vertoon voor. In deze lezing zal Petra de Bruin aan de hand van een aantal voorbeelden uit deze series laten zien hoe het Çanakkale epos voortleeft.
Spreker:
Dr. Petra de Bruijn, universitair docent Turkse literatuur, theater, film en televisiedrama, LUCIS en LIAS, Universiteit Leiden