Lezing | Studium Generale
Helium en Koper
- Datum
- donderdag 26 september 2019
- Tijd
- Serie
- In je element
- Locatie
-
Lipsius
Cleveringaplaats 1
2311 BD Leiden - Zaal
- 019
Helium (He) – Het koudste plekje op aarde
Prof.dr. Dirk van Delft, bijzonder hoogleraar Materieel erfgoed van de natuurwetenschappen, Universiteit Leiden
Het element Helium (He) is onlosmakelijk verbonden met de stad Leiden. Helium is een kleurloos edelgas met atoomnummer 2. Zowel de Fransman Pierre Janssen als de Engelsman Norman Lockyer ontdekte het edelgas onafhankelijk van elkaar in 1868. De eerstgenoemde nam het gas waar rond de zon – vandaar de naam ‘helium’. Op 10 juli 1908 om half acht ’s avonds ontstond aan het Leidse Rapenburg kortstondig het koudste plekje ter aarde. Professor Heike Kamerlingh Onnes (1853-1926) wist op die avond heliumgas in kleurloos-vloeibare toestand te aanschouwen door het kwik tot 268 graden Celsius onder nul te laten dalen. Dirk van Delft vertelt u alles over helium en zijn held Heike Kamerlingh Onnes.
NA DE PAUZE
Koper (Cu) – Een mijnbouwkundige blik op de stad
Dr. Ester van der Voet, universitair hoofddocent industriële ecologie aan het Centrum voor Milieuwetenschappen, Universiteit Leiden
Het eerste element van de avond is koper (Cu). Bij een kopermijn denk je waarschijnlijk aan een plek ergens in de natuur waar er sprake is van grote concentraties kopererts. Maar ook in een stad treffen we hoge concentraties koper aan. Koper is een belangrijk bestanddeel van leidingen en elektriciteitskabels. Ook is de stad rijk aan andere metalen waaronder staal en aluminium. Alle beton in vloeren en muren is gevlochten met staal en aluminium wordt vaak gebruikt voor raam- en deurkozijnen. Aangezien de levensduur van veel gebouwen slechts een halve eeuw betreft, kan de stad in de toekomst nog wel eens een belangrijke bron worden voor het delven van ijzer-, koper- en aluminiumerts. Naar de mogelijkheid van urbane mijnbouw doet universitair hoofddocent Ester van der Voet onderzoek. Leer hoe de urbane mijnbouw in de toekomst zou kunnen bijdragen aan het realiseren van een circulaire economie.