Lezing | Studium Generale
Terug naar de werkplaats & De onbetrouwbare verteller - Verhalen in de Odyssee
- Datum
- dinsdag 19 februari 2019
- Tijd
- Serie
- Vertrouw mij!
- Locatie
-
Lipsius
Cleveringaplaats 1
2311 BD Leiden - Zaal
- 019
(1) Terug naar de werkplaats!
Dit jaar is het honderd jaar geleden dat de Duitse architect Walter Gropius het Bauhaus manifest publiceerde. In dit manifest werden de lijnen uitgezet voor een nieuwe visie op het kunstonderwijs; een visie die sterk was gebaseerd op het middeleeuwse ideaal van de werkplaats en die zich afzette tegen het academisch kunstonderwijs zoals dat in de negentiende eeuw had vorm gekregen. Volgens Gropius moest het kunstonderwijs worden gebaseerd op het aloude idee dat de bouwkunst de moeder aller kunsten was. Alle andere ambachten zoals de weefkunst, het houtsnijwerk en de meubelkunst moesten in dienst staan van die bouwkunst. Bovendien dienden de studenten te worden opgeleid in de werkplaats in samenwerking met, maar zeker ook onder, het gezag van een ‘meester’. In deze lezing legt Arthur Crucq uit hoe een manifest dat sterk op de negentiende-eeuwse perceptie van de middeleeuwse bouwpraktijk was geïnspireerd, de grondbeginselen kon vormen van een kunstopleiding, een architectuur- een vormgevingsstijl die juist zo kenmerkend modernistisch is.
NA DE PAUZE
(2) De onbetrouwbare verteller - Verhalen in de Odyssee
Vertellers stellen we ons graag voor als figuren met een onberispelijk ethos: we zien ze graag als alwetend en betrouwbaar, en denken dat ze ons in hun goedwillendheid alles naar waarheid vertellen wat we weten willen. Toch wordt in heel veel literatuur gespeeld met vertellers die niet zo betrouwbaar zijn. Odysseus, de held van de Odyssee, is er bedreven in om anderen een mooie leugen op de mouw te spelden als hij iets van ze nodig heeft. En de primaire verteller van het gedicht wijst weliswaar geregeld op het opportunistische karakter van de verhalen van zijn held, maar neemt op cruciale punten opvallend weinig afstand van wat Odysseus beweert. In deze lezing nemen we onder de loep hoe de vertellers in de Odyssee hun publiek in een kat-en-muisspel eerst het verhaal inlokken, om ze vervolgens weer te herinneren aan het fictionele karakter van verhalen.