Lezing
Voorspellen van medicijngedrag in de hersenen: van glazen bol naar wiskundig model
- Datum
- donderdag 15 november 2018
- Tijd
- Locatie
-
Huygens
Niels Bohrweg 2
2333 CA Leiden - Zaal
- De Sitterzaal
Weten hoe goed een medicijn bij iemand zal werken, helpt artsen om betere behandelplannen op te stellen. Maar vooral in de hersenen is het moeilijk te voorspellen hoe een medicijn zich gedraagt. De juiste dosering bepalen van bijvoorbeeld antipsychotica of Parkinsonmedicatie is daardoor bijna koffiedik kijken. Wiskunde biedt gelukkig een oplossing.
In deze lezing laat topfarmacoloog Liesbeth de Lange zien hoe de levensloop van medicijnen in het brein te voorspellen is met preklinische data en wiskundige modellen. Ze neemt het publiek mee in haar onderzoek naar de farmacokinetiek in de hersenen.
Gedrag van medicijnen in het lichaam
Medicijnen werken alleen als ze op de juiste manier verwerkt worden door het lichaam. Dat lukt als de werkzame stof op de goede plek terecht komt en interactie aangaat met een receptor of ander aangrijpingspunt. Of deze interactie plaatsvindt, is afhankelijk van de hoeveelheid medicijn en de snelheid waarmee het op de plek van werking komt. Inzicht in deze farmacokinetiek is enorm belangrijk voor veilige en effectieve medicijndosering.
Op de meeste plekken in ons lichaam is de farmacokinetiek goed te voorspellen, maar in de hersenen is het een heel ander verhaal.
Hersenen: een andere tak van sport
Ons brein wordt beschermd door de bloed-hersenbarrière. Als een soort van eigenwijze poortwachter laat deze selectief moleculen door en bepaalt ook nog op welke snelheid. Hierdoor is het van te voren vaak onduidelijk bij medicijngebruik hoeveel werkzame stof er uiteindelijk ter plekke in de hersenen zal aankomen en in welk tempo.
Als een van de weinigen ter wereld doet De Lange onderzoek naar farmacokinetiek in de hersenen. Met data over het concentratieverloop en de snelheid van medicijnen in de hersenen van diermodellen maakt zij geavanceerde wiskundige modellen, die de concentratie-tijdprofielen van allerlei medicijnen op verschillende plaatsen in het menselijk brein kunnen voorspellen.
Programma
19:30 Inloop
19:45 Lezing
20:30 Pauze
20:45 Vervolg lezing
21:15 Einde
Over Liesbeth de Lange
Liesbeth de Lange is sinds 2018 hoogleraar in de Voorspellende farmacologie bij het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR). Ze is hoofd van de onderzoeksgroep Predictive Pharmacology en richt zich onder andere op het ontwikkelen van wiskundige modellen die de werking van medicijnen kunnen voorspellen.
Kom ook!
Het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden (NGL) organiseert al bijna 150 jaar hoogstaande wetenschappelijke lezingen door gerenommeerde wetenschappers verbonden aan de Universiteit Leiden. Alumni, (oud-)medewerkers en alle andere geïnteresseerden in de natuurwetenschappen zijn van harte welkom om de lezingen bij te wonen.