Promotie
Psychosocial Functioning in Toddlers with Moderate Hearing Loss: The Importance of Caregivers
- Datum
- woensdag 31 oktober 2018
- Tijd
- Locatie
-
Academiegebouw
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden
Samenvatting
Kinderen met een matig gehoorverlies zijn lange tijd een “vergeten groep” gebleken. Het meeste onderzoek richtte zich namelijk op dove kinderen (met of zonder cochleair implantaat) en ook binnen het zorgaanbod lag de focus op dove kinderen. Ongeveer de helft van alle kinderen met gehoorverlies heeft een matig gehoorverlies. Deze kinderen hebben moeite met het verstaan van zachte geluiden en spraak vooral in een rumoerige omgeving. Door hun gehoorverlies hebben deze kinderen inconsistente toegang tot linguïstische input en sociaal-emotionele ervaringen en lopen daardoor risico op moeilijkheden in hun taal- en sociaal-emotionele ontwikkeling.
In dit proefschrift is het psychosociale functioneren van matig slechthorende peuters en de rol van hun ouders onderzocht. Hierbij is onder andere gekeken naar het empathisch vermogen van de peuters en naar de ouder-kind interacties. De resultaten laten zien dat matig slechthorende peuters geraakt worden door de emoties van anderen en dat de affectieve band met hun ouders niet verschilt van die van goedhorende peuters. Matig slechthorende peuters lopen echter wel tegen meer uitdagingen aan in het sociale verkeer. Ze begrijpen de intenties van een ander minder goed en wisselen ze minder sociale signalen uit tijdens interacties dan goedhorende peuters. Ook is het lastiger voor matig slechthorende peuters en hun ouders om tot gedeelde aandacht te komen en gedeelde aandacht vast te houden. Deze gedeelde aandacht is erg belangrijk voor de taalontwikkeling van kinderen.
Een manier om tot gedeelde aandacht te komen is door interactief voor te lezen. Bij deze manier van voorlezen volgt de ouder de aandacht en interesse van het kind en beleeft samen met het kind het verhaal. Ouders lezen niet vanzelf op een interactieve manier voor en daarom is in dit proefschrift onderzocht of een cursus interactief voorlezen voor ouders van slechthorende peuters het voorleesgedrag van ouders beïnvloedt. De resultaten tonen aan dat ouders na het volgen van de voorleescursus de technieken van het interactief voorlezen meer toepassen dan daarvoor. Het wordt dan ook aanbevolen om een cursus interactief voorlezen op te nemen in het zorgaanbod voor jonge slechthorende kinderen. Tijdens het voorlezen worden kinderen blootgesteld aan nieuwe woorden en dat is voor slechthorende peuters belangrijk. Uit de resultaten van dit proefschrift blijkt dat ouders van matig slechthorende peuters net zoveel tegen hun kinderen praten als ouders van goedhorende peuters, maar dat dit aanbod minder rijk en minder taal-uitlokkend is. Interactief voorlezen zou een manier kunnen zijn om dit taalaanbod te verrijken.
Om na te gaan of het opvoeden van matig slechthorende peuters met meer stress gemoeid gaat is de ouderlijke stressbeleving in kaart gebracht. De resultaten laten zien dat ouders van matig slechthorende kinderen een vergelijkbare mate van opvoed stress beleven als ouders van goedhorende peuters, maar dat zij minder sociale steun vanuit hun netwerk ervaren. Deze sociale steun kan als een beschermende factor dienen wanneer ouders stress beleven en aandacht voor het sociale netwerk van gezinnen met een kind met gehoorverlies is dan ook aanbevolen.
De resultaten van dit proefschrift tonen aan dat matig slechthorende peuters risico lopen op problemen in hun taal-en sociaal-emotionele ontwikkeling. De affectieve band tussen ouder en kind kan echter als een mooie basis dienen om uitdagingen op dit vlak aan te gaan.
Promotoren
- Prof.dr. C. Rieffe
- Prof.dr.ir. J.H.M. Frijns
Bijwonen
Promoties zijn vrij toegankelijk, u hoeft zich niet aan te melden.
Proefschriften
Proefschriften van Leidse promovendi zijn na de promotie digitaal beschikbaar via het Leids Repositorium. De proefschriften op deze site zijn vrij toegankelijk. Alleen in sommige gevallen rust er een tijdelijk embargo op een proefschrift en wordt het proefschrift pas later volledig beschikbaar gesteld.
Persvragen
Maarten Muns, adviseur wetenschapscommunicatie Universiteit Leiden
m.a.muns@bb.leidenuniv.nl
071 527 3282