Proefschrift

De rol van de curator bij de aanpak van onregelmatigheden

Op 27 september 2022 verdedige Jessie Pool het proefschrift 'De rol van de curator bij de aanpak van onregelmatigheden: een empirisch-juridisch onderzoek naar de rol van de curator in de praktijk bij de aanpak van onregelmatigheden voor en tijdens faillissement'. Het promotieonderzoek is begeleid door Reinout Vriesendorp.

Auteur

Jessie Pool

Datum

27 december 2022

Links

De rol van de curator bij de aanpak van onregelmatigheden

In Nederland worden jaarlijks duizenden bedrijven failliet verklaard. In ongeveer een kwart daarvan hebben in aanloop naar het faillissement onregelmatigheden plaatsgevonden, met een maatschappelijke schade van meer dan een miljard euro per jaar. Onder de huidige wetgeving is de curator, die door de rechtbank wordt aangewezen om het faillissement af te wikkelen, de eerst aangewezen persoon om onregelmatigheden te constateren en aan te pakken.

De wetgever gaat er daarbij van uit dat de aanpak van onregelmatigheden ook in het belang is van de schuldeisers. Maar soms kost een onderzoek naar onregelmatigheden meer dan het oplevert. De kosten komen dan in mindering op het boedelactief dat beschikbaar is voor de gezamenlijke schuldeisers. Critici nemen daarom aan dat de curator niet in iedere situatie staat te springen om onregelmatigheden voor en tijdens faillissementen aan te pakken.

Uiteenlopende wijzen

Uit het onderzoek blijkt dat onder curatoren geen consistente lijn bestaat in de aanpak van onregelmatigheden. Curatoren vullen hun taak op sterk uiteenlopende wijzen in en zijn het onderling niet eens over de wijze waarop zij onregelmatigheden zouden moeten aanpakken. Pool onderscheidt twee groepen curatoren van nagenoeg dezelfde omvang: enerzijds een groep die de aanpak van onregelmatigheden niet per definitie onder zijn taak vindt vallen en deze alleen aanpakt als dat in het belang is van de gezamenlijke schuldeisers (lees: een netto-opbrengst voor de boedel genereert), en anderzijds een groep die de aanpak van onregelmatigheden ziet als vast onderdeel van zijn taak en zich ook inzet als dat niet direct in het belang is van de gezamenlijke schuldeisers (lees: tot een vermindering van de boedel leidt).

Daarnaast stelt Pool vast dat de kans dat onregelmatigheden daadwerkelijk worden aangepakt, afhankelijk is van drie dimensies. Allereerst hangt de kans dat onregelmatigheden worden aangepakt, af van de financiële toestand van de boedel. Wanneer er na aftrek van de kosten die zijn gemoeid met de aanpak van onregelmatigheden, onvoldoende boedel is om tot een (gedeeltelijke) uitkering aan schuldeisers te komen en de aanpak van onregelmatigheden minder opbrengt dan het kost, dan zal de curator minder geneigd zijn om onregelmatigheden aan te pakken. Als er helemaal geen middelen in de boedel zitten, dan moet de curator dat werk ook nog eens zonder vergoeding verrichten.