René Kleijn benoemd tot hoogleraar Toekomstbestendige grondstofvoorziening
De energietransitie staat hoog op de Europese agenda, maar wat is er precies voor nodig? René Kleijn onderzoekt hoe we grondstoffen op een verantwoorde manier kunnen winnen, gebruiken en hergebruiken. Per 1 maart is hij benoemd tot hoogleraar Toekomstbestendige grondstofvoorziening.
Om af te komen van fossiele brandstoffen moeten we omschakelen naar hernieuwbare energiebronnen. En daar hebben we allerlei kritieke grondstoffen bij nodig. Die gebruiken we bijvoorbeeld in de magneten voor windturbines, in de batterijen van elektrische auto’s en in de zonnecellen van zonnepanelen. Het onderzoek van René Kleijn richt zich op de toevoer van grondstoffen die we daarvoor nodig hebben. ‘Dat begint met te kijken naar hoe we ze winnen, en of dat op een verantwoorde manier gaat. Maar bijvoorbeeld ook uit welke landen we ze halen en hoe afhankelijk we zijn van die landen.’
Momenteel zijn we voor de invoer van de meeste kritieke metalen voor een groot deel afhankelijk van China. ‘We moeten in Europa een heel stuk autonomer worden als het op grondstoffen aankomt. Dat wil niet zeggen dat we alles alleen in Europa moeten winnen, maar dat we ook met andere betrouwbare landen deals sluiten.’ Daarnaast is circulariteit een groot onderwerp in zijn onderzoek. ‘Hoe kunnen we de grondstoffen die we al in omloop hebben beter hergebruiken? Zo hoeven we niet steeds nieuwe materialen uit de grond te halen.’
Steeds meer aandacht voor grondstofvoorziening
De afgelopen jaren is de beschikbaarheid van grondstoffen steeds meer een ‘hot topic’ geworden, aldus Kleijn. ‘Toen ik het in 2010 had over de materialen voor een energietransitie, werd er nog net niet gelachen’, zei hij eerder in een interview. Ondertussen staat grondstofbeleid hoog op de Europese agenda en breidt het onderzoeksveld zich steeds verder uit. ‘We zijn ons er steeds meer van bewust dat er uitdagingen zijn op het gebied van grondstofvoorziening’, zegt wetenschappelijk directeur van het Centrum voor Milieuwetenschappen Martina Vijver.
Kleijn levert een grote bijdragen aan de bewustwording. Onder andere door veel in de media op te treden. Daarnaast speelt hij een cruciale rol in de positionering van het CML op het gebied van Industriële Ecologie, circulaire economie en hulpbronnen efficiëntie, aldus Vijver. ‘Onder René zijn leiding is het MSc-programma Industrial Ecology 's werelds grootste in het veld geworden. Als WD ben ik dan ook enorm trots op René dat hij nu hoogleraar is. Deze benoeming is heel terecht.’
De eerste leerstoel in Nederland
Kleijn is de eerste hoogleraar op deze leerstoel. ‘Het onderwerp blijft groeien, dus dan is het ergens logisch dat ze er ook een leerstoel aan koppelen’, aldus Kleijn. ‘Die is niet alleen nieuw binnen het CML, maar het is de eerste van heel Nederland. Het is dus wel tamelijk uniek en ook heel erg mooi dat ik die toegewezen krijg. Het moment dat ik me realiseerde dat dit echt zou gaan gebeuren, was ik dan ook ontzettend blij. Het is de kers op de taart.’
René hoopt dat beleidsmakers in de toekomst meer gaan luisteren naar de wetenschap. ‘Misschien kan deze leerstoel helpen in de bewustwording rondom kritieke materialen. Je ziet dat er nu in het beleid toch nog onduidelijkheid is over wat we precies moeten doen voor de energietransitie. We moeten nu al nadenken over de hoeveelheid grondstoffen die we nodig hebben voor de volgende generatie windmolens, zonnecellen en elektrische auto’s. Misschien dat mijn hoogleraarschap kan bijdragen aan meer bewustzijn over het onderwerp en dat ik ook zo meer gehoor krijg bij beleidsmakers.’
Tekst: Inge van Dijck
Foto: Barbra Verbij