Impuls voor onderzoek naar exoplaneten, de vrije wil en deeltjesfysica
Drie Leidse wetenschappers ontvangen een ERC Advanced Grant. Daarmee doen zij de komende vijf jaar onderzoek naar exoplaneten, de vrije wil en deeltjesfysica.
Astronoom Ignas Snellen, cognitief psycholoog Bernhard Hommel en fysicus Alexey Boyarsky zijn de gelukkigen. De ERC Advanced Grant is bedoeld voor gevestigde onderzoekers die leidend zijn in hun expertisegebied. De Grant – maximaal 2,5 miljoen euro – stelt hen in staat vijf jaar lang onderzoek te doen.
Ignas Snellen – hoogleraar Astronomie
Hoogleraar Ignas Snellen doet de komende vijf jaar onderzoek naar exoplaneten. Dat zijn planeten die rond andere zonnen draaien dan de onze. Snellen onderzoekt de atmosferen van deze planeten. Dat lukt al voor grote ‘gasreuzen’ die enigszins lijken op Jupiter. Met nieuwe methodes hoopt Snellen nu ook de atmosferen van kleinere planeten in kaart te brengen.
Onderzoek naar exoplaneten is erg ingewikkeld: de meest dichtbij zijnde ster staat 100.000 keer verder dan onze zon. Snellen: ‘Het bijzondere is dat wij dit onderzoek doen met telescopen vanaf de aarde. Daarbij wordt het beeld verstoord door onze eigen atmosfeer. Ik heb eerder een methode ontwikkeld hoe je die verstoring kunt compenseren. Mogelijk vinden we op termijn planeten waar zuurstof voorkomt – net als op aarde. Dat zal niet in de komende vijf jaar zijn, maar we kunnen wel de basis leggen.’
Bernhard Hommel – hoogleraar Algemene Psychologie
Menselijk gedrag is de uitkomst van een worsteling tussen de vrije wil en gewoonten, wordt vaak beweerd. Ons gedrag wordt in eerste instantie bepaald door processen die bewust worden aangestuurd vanuit de doelen die we nastreven. Deze doelgerichte processen worden vervolgens beïnvloed door prikkels van buitenaf die kunnen leiden tot onbewuste handelingen.
Volgens hoogleraar Bernhard Hommel speelt er echter meer. Zijn onderzoek wijst erop dat de mate waarin doelgerelateerde processen ons gedrag sturen afhankelijk is van onze vasthoudendheid om dat doel na te streven; óf juist van onze flexibiliteit om het los te laten. Afhankelijk van de taak, de situatie en persoonlijke ervaringen bepalen wij dus zelf hoe groot of klein de invloed van onze doelen op ons gedrag is. Dankzij zijn ERC-grant kan Bernhard Hommel dit proces van ‘metacontrole’ verder onderzoeken.
Lees meer over het onderzoek van Bernhard Hommel.
Alexey Boyarsky - onderzoeker theoretische natuurkunde
Leids fysicus Alexey Boyarsky ontvangt een ERC Advanced Grant om een uitbreiding te onderzoeken van het standaardmodel van deeltjesfysica. Hij deelt de prijs met onderzoeksgroepen uit Lausanne en Kopenhagen. 580.000 euro is gereserveerd voor Leiden.
Boyarsky en zijn collega’s van de Technische Universiteit van Lausanne en het Niels Bohr Instituut in Kopenhagen richten zich op het creëren van een uitbreiding van het zogenoemde standaardmodel van deeltjesfysica, dat in zijn huidige vorm niet strookt met sommige observaties uit het heelal. Met de ERC Grant kan Boyarsky een postdoc en een promovendus aannemen.