Astronaut André Kuipers landt op de universiteit
André Kuipers neemt in zijn gastcollege op 22 januari scholieren en studenten mee op zijn ruimtereis. Zijn missie: leerlingen en studenten warm maken voor wetenschap en techniek.
Popster
De hele collegezaal van het Gorlaeus joelt en stampt als de breed lachende Kuipers arriveert. Als een popster wordt de ruimtevaarder en ambassadeur van Techniekpact onthaald. ‘Wie wil er astronaut worden?’, vraagt hij. Minstens dertig kinderen steken gretig hun hand op.
Hoe werkt zwaartekracht?
Door het gooien van een tennisbal in de zaal demonstreert hij samen met wetenschapsjournalist Sander Koenen hoe zwaartekracht werkt. Het duo geeft imponerende cijfers: de raket van André Kuipers vloog 28.000 kilometer per uur, 25 keer sneller dan een vliegtuig. Die snelheid is nodig omdat de raket anders terug op aarde valt.
Raketsla aan boord
Filmfragmenten tonen hoe de astronaut eind 2011 in de Sojoezraket stapte. Hoe hij aan boord zijn experimenten uitvoerde en dat alledaagse activiteiten zoals douchen in de ruimte heel anders verlopen. Ook laat hij zijn foto’s zien van Nederland en de aarde vanaf de ruimte. Tussen de filmpjes door stellen leerlingen vragen over zijn onderzoek aan boord. Kuipers geeft voorbeelden van medische experimenten en zelfs levend onderzoeksmateriaal. Zo testte hij wat er gebeurt als je zaden van raketsla water geeft. Kunnen planten groeien zonder zwaartekracht? Antwoord: ze groeien niet zoals op aarde omhoog, maar ze schieten alle kanten op.
3d-printmachine
Kuipers vertelt over het belang van hoogstaande techniek, zoals voedseltechnologie en nieuwe printtechnieken. Tijdens zijn ruimtereis in 2011 nam de bemanning voor een jaar eten mee: ingevroren en zo droog mogelijk voedsel waardoor bacteriën geen kans krijgen om het voedsel te bederven. En wat als er onderdelen kapot gaan? Hij brak per ongeluk een buisje van een apparaat. Toen kon dat niet zomaar vervangen worden, tegenwoordig gaat er een 3d-printmachine mee de ruimte in zodat veel onderdelen ter plekke gemaakt kunnen worden.
Hoe ga je naar de wc?
De kinderen zijn heel nieuwsgiering naar het leven aan boord. Sam wil weten: kun je verkouden worden in de ruimte? Dat kan, Kuipers had er zelfs een oorontsteking, maar ook oogdruppeltjes daarvoor. Slapen heeft hij zwevend gedaan en naar de wc gaan is ook even wennen. Eerst moet de stofzuiger aan en vervolgens vangt een buis de urine op. Hierna wordt de plas omgezet in drinkwater. ‘Ieuw!’ roepen de kinderen. En voor wie nog meer wil weten: ontlasting gaat in een tank, die zodra die vol is wordt afgestoten en in de dampkring verbrandt.
Super cool
Aan het eind van zijn gastcollege benadrukt Kuipers nogmaals het belang van techniek en wetenschap. En vooral dat het zo belangrijk is om nieuwsgierig te zijn, want dan kun je ontdekkingen doen. Zijn boodschap komt aan. Na afloop praten de kinderen enthousiast na. ‘Dit is super cool’, zegt Paul van de Lucas van Leydenschool. Hij weet al wat hij gaat doen: ‘Ik wil later met robots werken.’
(LvP)
Wetenschapsknooppunt
Na de lezing van André Kuipers en Sander Koenen volgen de kinderen een wetenschap- en technologieprogramma bij het Wetenschapsknooppunt Leiden van het ICLON en de partners van het Verwonderpaspoort. Met als doel: kinderen en jongeren kennis laten maken met wetenschap.