Lisette van den Berg wint Antropologie Fotowedstrijd 2015
De masterstudente heeft de eerste prijs gewonnen in de fotowedstrijd die het instituut Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie organiseerde met studievereniging Itiwana. De elf beste foto’s uit deze wedstrijd zijn te bewonderen in de nieuwe tentoonstelling van het instituut op de derde verdieping van de FSW.
Spannende wedstrijd
Tot 15 april konden studenten, docenten, phd’s en medewerkers van het instituut foto’s insturen die een antropologische visie verbeeldde op het thema ‘Oost West, Thuis Best’. Daarna was het afwachten geblazen tot de uitreiking op 22 april. Tijdens deze feestelijke bijeenkomst werden de deelnemers en het publiek nog even in spanning gehouden. Dr. Oliver Moore, conservator China bij Museum Volkenkunde en docent kunst en materiële cultuur bij het Leiden University Institute for Area Studies (LIAS), gaf een korte inleiding waarin hij zowel inging op het belang van fotografie in historisch en etnografisch onderzoek als de lastige taak die de jury had aan het beoordelen van de ingezonden foto’s.
Uit alle inzendingen koos de jury elf foto’s die een plek kregen in de nieuwe tentoonstelling van het instituut. Een voor een werden de lijsten die voor de gelegenheid in de zaal verspreid stonden onthuld en uiteindelijk kwam daar het verlossende woord voor de winnaars van de derde, tweede en eerste prijs. Ieder van hen kreeg een prijs en ingelijst exemplaar van hun foto uitgereikt.
De winnende Foto: Moeder en kind in Kenia
De winnende foto van Lisette van den Berg werd door de jury unaniem gekozen. Zij prees de inzending om de krachtige en ontroerende verbeelding van het thema Oost West Thuis Best in het intieme moment tussen moeder en kind. “De foto is van een grote schoonheid in de keuze van het moment, de compositie en het licht. De vertrouwdheid van de antropoloog –fotograaf met de familie blijkt uit de positie van waaruit de foto genomen is; het is geen snapshot, gemaakt in het voorbijgaan maar komt voort uit een relatie tussen hen.”
De masterstudente kreeg de beker van de Fotowedstrijd 2015 overhandigd, met het boek 'Nostalgia for the Present: Ethnography and Photography in a Moroccan Berber Village' (David Crawford & Bart Deseyn, 2014) en haar ingelijste foto.
Krachtig beeld met persoonlijk verhaal
Lisette maakte het beeld tijdens haar veldonderzoek in Kenia en de foto heeft voor haar ook persoonlijk een grote betekenis. Dit verwoorde ze mooi in de motivatie die ze met de foto instuurde:
De foto gaat om een moeder, een tante van mij uit Kenia, die in maart is overleden. Zij laat haar man en twee kleine kinderen achter. Zelf ben ik een masterstudent antropologie en ondanks de antropologische kijk op dit tafereel van moeder en kind, zie ik ook gewoon familie die ik alle kansen had willen geven op een goed leven samen. De foto representeert voor mij het verlangen naar de knusheid van thuis, de moederlijke warmte en gezelschap van familie rondom het eten. Dit in een land waarin het verschil tussen arm en rijk wordt uitvergroot, maar waar thuiskomen ook gewoon hetzelfde kan zijn. Ik hoop dat ik met deze foto haar nog beetje kan herdenken.
Tweede prijs: Jule Forth
Masterstudente Jule Forth kreeg de tweede prijs voor haar foto van een Tibetaanse meisje dat ver van haar familie woont om naar school te gaan in Nepal. De jury was onder de indruk van het prachtige perspectief en compositie. De foto is op het juiste moment genomen en het standpunt van de fotograaf laat zien dat ze als antropoloog is toegelaten tot het ‘thuis’ van het meisje. Jule kon haar prijs niet zelf in ontvangst nemen omdat ze op dit moment in India zit voor veldwerk.
Pema Bhuti is born in a small village in Dolpa, near the Tibetan border in Nepal. In Dolpa there are only a couple of primary schools, for a Tibetan secondary school she had to move to Kathmandu. She is living now in a so-called student´s hostel with 25 other Dolpa children. She is torn between Nepali and Tibetan culture as well as traditions and modernity. In addition, her village expect her to excell in school - school days are long. This picture is made immediately after coming back from school as the first thing she does is combing her hair. She told me it reminds her of home, her old home, while she smiled and enjoys her new home.
Derde prijs: Anna de Keijzer
Masterstudente Anna de Keijzer ontving de derde prijs voor haar foto van pleegkinderen in Ghana. Zij maakte de foto tijdens haar veldwerk dit jaar, waarvoor ze onderzoek deed naar de invloed van informele pleeggezinnen op kinderen op het platteland. Vooral het feit dat de foto zoveel weergaf van haar onderzoek daar en het universele gevoel van kinderen die gewoon kind kunnen zijn maakte dat de foto goed bij het thema aansloot:
De afgelopen drie maanden onderzocht ik in het dorpje Kabilpe informele pleeggezinnen op het platteland in Ghana. De pleeggezinnen hadden niet de negatieve invloed op pleegkinderen als dat ik in de literatuur las. Een kind is een kind, net als dat je op de foto niet ziet of het meisje pleegouders heeft, of dat ze voor haar eigen huis zit. Het is gewoon een kind wat voor de gelegenheid een baard van zand draagt en kind kan zijn. Wat Kabilpe zo fijn maakt voor kinderen is dat niet alleen je huis ‘oost west thuis best’ is, maar de gehele gemeenschap.
Tentoonstelling op de 3e verdieping FSW
In totaal selecteerde de jury elf foto’s voor de nieuwe tentoonstelling. Ook de volgende acht foto’s zullen naast de prijswinnaars een jaar lang te bewonderen zijn in de instituutshal op de derde verdieping van het Pieter de la Court gebouw:
Naomi Timisela
De foto is van mijn tante die stiekem wat Molukse lekkernijen voor ons gezin opzoekt om mee te nemen onderweg. Zij woont in het oosten van Nederland en wij in het westen; zij is geboren en getogen in Wassu, op de Molukken en ik in Alphen a/d Rijn. Zij is 64 jaar geleden samen met haar man naar Nederland gekomen op dienstbevel, heeft nooit terug naar haar ouderlijk huis kunnen gaan maar belt nog wekelijks haar broer daar. Ons gezin appt elkaar sporadisch, maar we zijn 3 maal naar Wassu geweest; of zoals we op zijn Moluks zeggen, "pulang", naar huis (ge)gaan. Toch is het de warmte in onze cultuur die onze familie tot “thuis” maakt, zowel hier in Nederland als daar op de Molukken...
Eva Schouten
Slapend jongetje in Chato, Tanzania
Nergens slaapt een mens zo lekker als veilig thuis. Dit jongetje in Chato (Tanzania) heeft dan ook geen opgeschudde kussens of zachte dekens nodig, maar slechts een beschermd plekje omringd door familie. "Familie" hoeft in Tanzania overigens geen bloedverwantschap te betekenen; een hechte vriendschap maakt mensen soms tot elkaars "kaka" (broer) of "dada" (zus). Terwijl dit jongetje slaapt maakt oma dus een flinke pan Ugali, want heel wat mensen eten mee.
Frida Heeringa
Normaal voel ik me niet thuis in het fotograferen van mensen, maar bij het maken van deze foto, genomen op een marktje in Bujumbura, Burundi, voelde ik me op mijn gemak. Nadat ik eerst langs was gelopen, ben ik teruggelopen om te vragen of ik de drie vrouwen mocht fotograferen. Er kwam eerst een onderhandeling; wat kregen ze ervoor terug. Nadat ik de foto had gemaakt, gaf ik ze flesjes cola. Het mooie van de foto vind ik dat de vrouwen duidelijk van een hogere klasse komen: Ze zijn een stuk gezetter, aan het 'chillen' en drinken ook in tegenstelling tot de staande vrouw rechts. Zij is aan het werk en voelt zich misschien ongemakkelijk, maar is ook nieuwsgierig naar de mooie geklede dames, of bij mijn (blanke) aanwezigheid met camera. De vrouwen voelen zich thuis bij elkaar. Ze zitten dicht tegen elkaar aan en een legt haar hand op de schoot van een ander. Een prachtig gebaar, wat in Nederland niet snel gebeurt met drie vriendinnen, vooral niet als ze weten dat het op een foto komt.
Gerard Persoon
Oost West, Thuis Best. Vaak wel, maar niet altijd...
De deur van dit huis in een dorpje vlakbij Bamenda (Kameroen) is op slot gedaan. De vrouw is met haar kinderen vertrokken. De duidelijke boodschap is voor haar man. De mensen in het dorp vertelden me dat het vaker voor komt dat een man niet langer thuis welkom is als hij zijn taken verwaarloost. En de buurt mag dit weten. Voedsel ingezet als strijdmiddel.
Vera Bakker
Groepjes vriendinnen en klasgenootjes staan bij de Vodafone telefoonpalen om naar huis te bellen, nabij de campus van Kumasi Girls, een middelbare school in Kumasi, Ghana, uitsluitend voor meisjes. Mobiele telefoons zijn niet toegestaan op het campusterrein en moeten worden thuisgelaten. De studenten zitten maandenlang op school en vriendschappen op school zijn daarom hecht en intens, en vormen de basis voor het thuis-gevoel dat de meisjes samen creëren op de campus. De telefoonpalen vormen de connectie met het thuisfront. Elke zondag mogen de studenten naar huis bellen als zij daar behoefte aan hebben. ‘Thuis’ (‘home’) is het ouderlijk huis, de plek waar veiligheid en volledige acceptatie ‘home’ definiëren, en regelmatig contact via de Vodafone telefoons is dan ook zeer belangrijk.
Renée Hagen
Als veldwerk voor mijn master Cultural Anthropology and Development Sociology heb ik onderzoek gedaan bij de Agta, een jagers-verzamelaars groep in het noorden van de Filipijnen. Op deze foto zie je het ochtendritueel van de familie Magas, waarbij oudste zus Ikes een ontbijt van rijst aan haar broertjes en zusjes uitdeelt. Op de achtergrond staat moeder Imelda met het jongste kind uit het gezin. Dit bankje voor het huis geldt als de verzamelplek voor de familie. Hier worden ’s avonds en ’s ochtends de maaltijden gedeeld, hier spelen de kinderen en maken de vrouwen armbandjes en kettinkjes. Alleen als het koud is verplaatst het gezin naar binnen.
Anne Veens
Thuis kom ik, wanneer ik vanaf station Zetten-Andelst weer naar Herveld loop. Thuis. Het zijn de ‘bongerds’ (boomgaarden), die het landschap leeg doen lijken in de winter en waarvan het fruit geplukt wordt in de zomer. Het zijn de sloten, die langs de akkers liggen en het is zelfs de trillende Betuwelijn, langs het huis van pap en mam. Op de foto zie je mijn twee opa’s, Wim en Theo. Het hek bevindt zich naast de weg van het station richting ons dorp. Als kleine jochies al liepen zij hier door het drassige gras. Zij klommen altijd al over de hekken: en nu nog. Thuis. Is het een vertrouwdheid, een stapel herinneringen, het terugkeren naar een bron? Precies kunnen zij het niet zeggen en ik net zomin. Maar samen voelen we het: wanneer wij tegen een hek leunen en de Betuwe in turen, dan zijn we thuis.
Sarah Rodrigues
I took this picture April 2013 in Thailand on an overnight train trip from Bangkok to the south. To me, this picture describes "East, West, Thuis Best" because it shows a coming and going, a movement through time and space, where Thuis is not the place you leave from or the place you arrive to, but the search itself. In this globalized world, home is not necessarily the place where you grew up in, or with whom you share your beliefs with. Home is a place of your making, of your quest between East and West.